Ikkinchidan, matematiklar oʻzlari uchun psixologiya tushunchalarni abstraktlashtirilganligini kizikarli deb hisoblashar edi, fiziologlar va refleksologlarni psixologiyadagi umumiy tadqiqotlar qiziqtirgan: (xatti-harakat reaktsiyalari, inson shaxsniing mexanizmlari); gumanitarlar esa psixologik fanlar orqali falsafiy bilimlarni yangi gʻoyalar orqali talqin qilish mumkin degan tushunchalarni koʻrsatganlar. - Ikkinchidan, matematiklar oʻzlari uchun psixologiya tushunchalarni abstraktlashtirilganligini kizikarli deb hisoblashar edi, fiziologlar va refleksologlarni psixologiyadagi umumiy tadqiqotlar qiziqtirgan: (xatti-harakat reaktsiyalari, inson shaxsniing mexanizmlari); gumanitarlar esa psixologik fanlar orqali falsafiy bilimlarni yangi gʻoyalar orqali talqin qilish mumkin degan tushunchalarni koʻrsatganlar.
- Moskva psixologlar jamiyatining aʼzolari orasida tabiiy tadqiqotchilar, faylasuflar, matematiklar. tarixchilar. huquqshunoslar, vrachlar va pedagoglar ham bor edi. Turli xil fan sohalarning vakillarini mavjudligi baʼzi vaqtlarda munozaralarga sabab boʻlar edi. Bir kuni shu jamiyatning majlisida matematika fani mutaxassisi N.Bugeev xayvoplarnint intellekti haqidagi maʼruzani bekor qiladi, chunki na maruzachining oʻzi va na qatnashchilar intellekt tushupchasini taʼriflab bera olmaganlar. Bunday munozaralar psixologiya fanlari mutaxassislari uchun ham va tinglovchilar uchun ham foydali hisoblangan.
- Falsafiy, psixologik va pedagogik fanlarda miqdor va sifat darajalari
- Psixologlarning matematik metodlarga yondoshuvi va matematik mutaxassislarning psixologik bilimlarga boʻlgan qiziqishlari psixologik muammolarning echimini matematik yoʻllar bilan topish ancha yillar oldin ishlatilgan. Bir necha marotaba psixologiyani normal eksperimental fan sifatida talqin qilish holati boʻlgan. Psixologiya fani olimlari psixologiya fanida ham fizika fanida mavjud oʻlchovlarni boʻlishini xohlashgan. 1882 yilda I.F.Gerbart Londondagi qirollik akademiyasida «Psixologiya fanida matematik metodlarni qoʻllashning zarurati» mavzusida maʼruza bilan chiqdi. Bu maruzada umumiy metodologik holatlardan tashqari, matematik metodlarni psixologiyadagi zarurati haqida ham soʻz yuritilgan, muallif tomonidan “Men” kontseptsiyasining matematik modellari tavsiya qilingan, Gerbartning shogirdi M.F.Drobish 1850 yilda «Matematik psixologiyaning oʻrganish asoslari» nomli kitobini nashr qildirdi.
- Hugh Coolican (2009) Research methods and statistics in psychology. London 25-27
Do'stlaringiz bilan baham: |
