1-Mavzu: Nazariy mexanika fani, qisqacha tarixi, maqsadi, vazifalari, tushunchalari va aksiomalari

Sistemaga ta’sir etuvchi CBA bog’lanishdagi kuch

CE bog’lanishda ta’sir etuvchi og’irlik kuch
v)

Sistemaga ta’sir etuvchi F_ce kuch
c)

1.12-rasm
Yechish
Shar. Sharga ikkita kuch ta’sir etib, ular asosan o’zining og’irligi 6 kg (9,81 m/s²)=58,9 N va taranglik kuchi,rasm 1.12b - rasm.
SE ip. Agar CE ipni alohida qarasak, sxemada ikkita zo’riqish ya’ni sharga ta’sir etuvchi og’irlik va taranglik kuchlari, shuningdek ushbu kuchlar Nyutonning uchinchi qonuniga boysinib F_CE = F_ES muvozanatlashadi.
Bog’lanish. C bog’lanish uchta kuch ta’sirida kuchlar sistemasini hosil qilib: CBA va CE ip taranglik kuchlari hamda CD prujina elastiklik kuchi. C bog’la-nish va u orqali ipdan o’tuvchi CE taranglik kuchi shar og’irligi ta’sirida bo’ladi.¹
Kirish qismi bo`yicha o`z-o`zini tekshirish savollari:

1. 
   Mexanikaning qaysi bo`limi statika deb ataladi va unda qanaqa masala tushuntiriladi
   
2. 
   Qanday jismga absolyut qattiq jism deb aytriladi
   
3. 
   Kuch qanday kattalik
   
4. 
   Erkin jism deb qanday jismga aytiladi
   
5. 
   Muvozanatlashuvchi kuch deb qanday kuchga aytiladi
   
6. 
   Qanaqa kuch bog`lanish reaksiya kuchi deyiladi
   

Savollar:

1. 
   Kuch deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Statikaning asosiy aksiomalarini aytib bering?
   
3. 
   Kuch vektorini o’z ta`sir chizigi boylab bir nuqtadan ikkinchi nuqtaga ko’chirish mumkinmi?
   
4. 
   Bog’lanish deb nimaga aytiladi?
   
5. 
   Silliq gorizontal tekislikdan iborat bog’lanishning reaktsiyasi qanday yo’naladi?
   
6. 
   Egiluvchan bog’lanishlarning (arqon, tros, ip kabilar) reaktsiyalari qanday yo’naladi?
   
7. 
   TSilindrik sharnirdan iborat qo’zg’almas va qo’zgaluvchan bog’lanishlarning reaktsiyalari qanday yo’naladi?
   
8. 
   Sferik sharnirdan iborat boglanishlarning reaktsiyalari qanday yo’naladi?
   
9. 
   Ingichka vaznsiz sterjenlardan iborat bog’lanishlarning reaktsiyalari qanday yo’naladi?
   
10. 
    Bog’lanishlar aksiomasi nimadan iborat?
    
11. 
    Statikaning ikkita asosiy masalasi nimadan iborat?
    

Kirish qismi bo`yicha o`z-o`zini tekshirish savollari:

7. 
   Mexanikaning qaysi bo`limi statika deb ataladi va unda qanaqa masala tushuntiriladi
   
8. 
   Qanday jismga absolyut qattiq jism deb aytriladi
   
9. 
   Kuch qanday kattalik
   
10. 
    Erkin jism deb qanday jismga aytiladi
    
11. 
    Muvozanatlashuvchi kuch deb qanday kuchga aytiladi
    
12. 
    Qanaqa kuch bog`lanish reaksiya kuchi deyiladi
    

1^ Chapter-3 (88) Equilibrium of a Particle (R.C.Hibbeler ENGINEERING MECHANICS STATICS TWELFTH EDITION, 2010 by, New Jersey, USA)