1-mavzu: sug’urta ishi fanining predmeti, ob’ekti, maqsadi, vazifalari

“Sug`urta ishi” fanidan o`quv uslubiy majmua 
235 
J: Dp = ((Bpp - Kvp) x Sr) : Bsp 
Bunda 
Dn – (qayta sug‘urtachining ishlab topilmagan mukofot zahirasidagi ulushi)
Bpp – (sug‘urta shartnomasi bo‘yicha qayta sug‘urta shartnomasining brutto 
mukofoti) = 500 000 so‘m 
Kvp – (sug‘urta shartnomasi bo‘yicha olingan komission mukofot) = 100 000 
so‘m 
Sr – (sug‘urtalovchi tomonidan shakllantirilgan ishlab topilmagan mukofot 
zahirasi) = 300 000 so‘m 
Bsp – (sug‘urta shartnomasi bo‘yicha bazaviy sug‘urta mukofoti) = 800 000 
so‘m. 
Demak 
Dn = ((500 000 – 100 000) x 300 000) : 800 000 = 150 000 so‘m 
Masala 3. Sug‘urtalovchi odatda sug‘urta zahiralarini hisoblashda bir vaqtning 
o‘zida qayta sug‘urtaga berilgan shartnomalar bo‘yicha qayta sug‘urtachining 
mazkur zahiradagi ulushini ham hisoblab boradi. Bu hisob har bir alohida sug‘urta 
shartnomasi bo‘yicha hisoblanadi. N sondagi sug‘urta shartnomasi bo‘yicha qayta 
sug‘urta shartnomasining brutto mukofoti -400 000 so‘m, qayta sug‘urta 
shartnomasi bo‘yicha olingan komission mukofot – 90 000 so‘m, sug‘urtalovchi 
tomonidan shakllantirilgan ishlab topilmagan mukofot zahirasi – 200 000 so‘m, 
sug‘urta shartnomasi bo‘yicha bazaviy sug‘urta mukofoti – 700 000 so‘m. 
Qayta sug‘urtachining ishlab topilmagan mukofot zahirasidagi ulushini 
toping? 
Masala 4. Yong‘in natijasida zavodning tayyor mahsulot sexi yonib ketdi. 
YOng‘indan keyingi qolgan mulklar: bino qiymatining 15 foizini tashkil qiluvchi 
bino poydevori. Sex 6 yil oldin qurilgan bo‘lib, uning balans qiymati 100 mln. 
so‘mdan tiborat.YOng‘indan keyin sex hududini tozalash uchun texnika va ishchi 
kuchi jalb qilindi va buning uchun 500 ming so‘m sarflandi. Amaldagi 
amortizatsiya qiymati – 2.2 foiz. Sug‘urta hodisasi natijasida zavodga etkazilgan 
zarar qiymatini aniqlang. 
Echish.
Z = Q – E + X – QQ = 100 000 – (100 000 x 0.022 x 6) + 500 – (100 000 x 
0.15 – 100 000 x 0.15 x 0.022 x 6) = 100 000 – 13200 + 500 – (15000 - 1980) = 
74 280 ming so‘m. 
Masala 5. 
Yong‘in natijasida zavodning yarim tayyor mahsulot sexi yonib 
ketdi. Yong‘indan keyingi qolgan mulklar: bino qiymatining 15 foizini tashkil 
qiluvchi bino poydevori va 10 foizini tashkil etuvchi temirdan tayyorlangan stollar. 
Sex 7 yil oldin qurilgan bo‘lib, uning balans qiymati 120 mln. so‘mdan 
tiborat.YOng‘indan keyin sex hududini tozalash uchun texnika va ishchi kuchi jalb 
qilindi va buning uchun 600 ming so‘m sarflandi. Amaldagi amortizatsiya qiymati 

---