1-mavzu: sug’urta ishi fanining predmeti, ob’ekti, maqsadi, vazifalari

2.2-rasm. Sug‘urta qoplamalari hajmi dinamikasi
41
 
Natijada jami qoplamalardagi ixtiyoriy sug‘urtaning ulushi 9,5 foizga oshib,
84,5% ni tashkil qilgan. Majburiy sug‘urtalash bilan bog‘liq qoplamalar ulushi esa 
mos ravishda 15,5% ni tashkil etdi. Demak, 2018 yil yakunlariga ko‘ra, bozor 
bo‘yicha sug‘urta mukofotlarining zararlilik darajasi (sug‘urta qoplamalarining 
sug‘urta mukofotlariga nisbati) 28,2% darajasida barqarorlashdi. 2017 yilda bu 
ko‘rsatkich 18,8% dan 29,1% gacha o‘sgan edi. 
2.3-rasm. Sug‘urta qoplamalarining sug‘urta mukofotlariga nisbati
42
 
Xususan, ixtiyoriy sug‘urta bo‘yicha zararlilik darajasi 0,78 punktga 
qisqarib, 28,4% ni tashkil etdi, majburiy sug‘urta bo‘yicha esa bu ko‘rsatkich 1,8 
punktga kamayib, 27,1% ni tashkil etdi. Ekspertlarning e’tirof etishicha, mazkur 
41
Rasm 
https://www.uzreport.news/economy
 ma’lumotlari asosida muallif tomonidan ishlangan 
42
Rasm 
https://www.uzreport.news/economy
 ma’lumotlari asosida muallif tomonidan ishlangan 

---

162 
ko‘rsatkich sug‘urta bozorining umumiy zararlilik darajasi haqidagi haqiqiy holatni 
ko‘rsatib bera olmaydi, chunki u hayot sug‘urtasining jamg‘arib boriladigan turlari 
bo‘yicha qoplamalarni ham o‘z ichiga oladi. Shu munosabat bilan zararlilik 
darajasini tarmoqlar kesimida o‘rganish maqsadga muvofiq hisoblanadi. 
So‘nggi yillarda hayotni sug‘urtalash tarmog‘i sug‘urta mukofotlarining 
o‘sish sur’atlarini jadallashtirdi. Natijada, 2018 yil yakunlari bo‘yicha, hayotni 
sug‘urtalash sohasidagi kompaniyalarning jami sug‘urta mukofotlari tarkibidagi 
ulushi 25,5% ni tashkil etdi. Sug‘urta qoplamalarida hayot sug‘urtasining ulushi 
jami qoplamalarning yarmidan ko‘pini egalladi va 57,3% ni tashkil etdi. Hayot 
sug‘urta tarmog‘ining jami qoplamalardagi salmog‘i jamg‘arilib boruvchi hayot 
sug‘urtasining o‘ziga xosligi bilan izohlanadi va u sug‘urta shartnomasining 
so‘ngida jamg‘arilgan summaning qaytarilishini nazarda tutadi.