1-mavzu: Texnologiya ta’limi va tarbiyasining maqsad va vazifalari. Reja: Texnologiya o‘qitish metodikasi fanining nazariy va amaliy asoslari. Boshlang‘ich sinflarda texnologiya ta’limining mazmuni. Boshlang‘ich sinf texnologiya darslariga kompetension

Mehnatga psixologik tayyorlash. Mehnatga psixologik tayyorlash 
murakkab uzoq davom etuvchi va ko‘p qirrali jarayon bo‘lib, u butun mehnat 
ta’limi va tarbiyaga singib ketganidir. U garchi o‘ziga xos xususiyatlariga ega 
bo‘lsa-da, mehnatga ahloqiy tayyorlashga juda yaqindir. 

---

4 
Bolani mehnatga psixologik tayyorlash – va unda mehnatga nisbatan uning 
yoshiga mos keluvchi ongli va ijobiy musbatlarni tarkib toptirish, unda amaliy 
malaka va ko‘nikmalarni egallashga qiziqishni shakllantirishdan iboratdir. 
O‘qituvchining vazifasi o‘quvchilarga yoshligidan boshlab mehnatning yaxshi 
tomonlarini singdirish. Bolalarning mehnatga qobiliyati har bir kishi jamiyatining 
hayoti va faoliyati uning farovonligi uchun zarur bo‘lgan vositalarni ishlab 
chiqarishda qatnashishi zarurligini anglashlari juda muhimdir. 
Mehnatga psixologik tayyorlash turli psixologik jarayonlarni rivojlantirish 
va takomillashtirishni nazarda tutadi. Bular sezib anglash, psixomotor, emotsional 
–idrok, diqqat, xotira, tafakkur –mehnatning psixologik komponentlaridir. 
Mehnatga o‘rgatishda bolaning imkoniyatlarini nazarda tutib, xissiy bilish 
jarayonini takomillashtirish zarur. Bundan tashqari bolaning xotirasini o‘stirish 
hamda alohida ahamiyatga ega. Mehnat bo‘yicha o‘quv materiallarni eslab qolish 
boshqa predmetlarga nisbatan o‘ziga xos xususiyatga ega. Barcha yangi asboblar 
materiallar, operatsiyalarning nomi boshlang‘ich sinf o‘quvchilari so‘z-nomini 
predmetini ko‘rib idrok etish bilan fikran biriktirib, tinglab fahmlaydilar, tushunib 
oladilar. 
O‘qituvchi mehnat darsida faqat tushuntiribgina qolmay, balki asosan 
materiallar va buyumlar namunasini, asboblarni materialga ishlov berish usullarini, 
operatsiyalarning izchilligini ko‘rsatadi. 
Shuning 
uchun 
mehnat ta’limida eshitish, ko‘rish xotirasi va 
harakatlantiruvchi xotira ham muhim rol o‘ynaydi. O‘quvchilarda mehnat darsidan 
–mehnat darsigacha yangidan yangi bilim va ko‘nikmalar mujassamlashib boradi, 
ularni esa anglash hamda xotiralab qolish kerak. 
Mehnat ta’limining to‘g‘ri borishida emotsional jarayonlar ham 
xarakterlidir. Bolalarni qiyinchiliklarni yengishga qo‘yilgan maqsadga erishish 
yo‘lida matonat va qat’iyat bilan kirishishga o‘rganish lozim. 
Boshlang‘ich politexnik bilim bilan qurollantirish. 
Boshlang’ich sinflarda keng ma’nodagi ilmiy asoslar haqida emas, balki 
politexnik ta’limning elementlari haqida gap boradi. Bu o‘quvchilarda fan-texnika 
yutuqlariga nisbatan qiziqish uyg‘onishga yordam beradi. 
Mehnat bo‘yicha beriladigan politexnik bilim o‘quvchilarga nima uchun 
materialga unday yoki bunday ishlov berish mumkinligini, nima uchun o’simlik 
son yoki yaxshi ishlov berilmagan yerda yomon o‘sishini, nima uchun inson o‘zi 
va kiyim-boshini toza tutish kerakligi kabilarni anglashlariga imkoniyat yaratadi. 
Politexnik tayyorgarlikka ega bo‘lish qo‘yilgan mehnat vazifalarni 
bajarishda asboblardan to‘g‘ri va ratsionalroq foydalanishda yordam beradi. 
Shuningdek, bu tayyorgarlik kerakli ishlab chiqarish operatsiyalarini qanday va 
qaysi izchillikda amalga oshirish, qanday asboblarni qo‘llash va undan sabablarni 
anglashga ko‘maklashadi. 
O‘quvchilarga berilayotgan politexnik bilim, amaliy ko‘nikma va 
malakalarga o‘rgatishni ma’lum darajada nazariy amalga oshirishga imkon 
beruvchi zaminlardan biri bo‘lib hisoblanadi.