1-mavzu: treyd-marketingning asosiy yo‘nalishlari va vazifalari
Download 0.93 Mb.
|
трейд-маркетинг мажмуа 22
- Bu sahifa navigatsiya:
- 14-MAVZU. TREYD-MARKETING DASTURLARINI AMALGA OSHIRISH JARAYONLARI
Ushbu “konvertatsiyalangan” mijozlardan keladigan “naflilik”ni aniqlaymiz:
Endi bizning qo‘limizda savdo aksiyasiz (Vsale(PromoYear)) va savdo aksiyani hisobga olgan xoldagi (Vsale(PromoYear)) konvertatsiyalangan mijozlar hisobiga to‘g‘ri keladigan sotuv hajmi to‘g‘risidagi ma’lumotlar shakllantirildi. (VsaleConvPers(year)). Shu tarzda:
Promo aksiyalar o‘tkazilishi natijasida olingan sof foydani aniqlaymiz:
Endi ushbu foydani oddiy davrdagi foyda bilan taqqoslaymiz (Inc(Year)):
Qo‘shimcha foyda 8% dan ortiq bo‘lishi ijobiy hol deb qabul qilinadi va bunda savdo aksiya samarali deb baholanishi mumkin. Savdo aksiyalar davomida sarflanadigan harajatlarni aniqlash Asosiy ma’lumotlar: A – potensial bog‘lanishlar soni. B – marketing kommunikatsiyasiga sarflanadigan doimiy harajatlar, masalan dizayn, kuponlar, maxsus o‘ramlar, tayyorlash bilan bog‘liq harajatlar. V – marketing kommunikatsiyasiga sarflanadigan davriy harajatlar, masalan, yetkazib berish, promo-materiallarni o‘ramga joylashtirish. G – javob reaksiyasi darajasi, ya’ni haqiqiy bog‘lanishlar va potensial bog‘lanishlar nisbati. D – mukofot va yutuqlarning qiymati. E – promo-sovg‘alar, o‘ramlar, pochta harajatlari va boshqa harajatlar. Hisob-kitob ishlari quyidagicha olib boriladi: Marketing kommunikatsiyasi qiymati– J=B + (A * V). Ishtirokchilar soni – Z=A * G. Rag‘batlantirish summasi – I=D + (Z * Ye). Bog‘lanish qiymati – K = (J + I) / Z. Ushbu model savdo aksiyaning har bir ishtirokchisiga qancha miqdorda mablag‘ sarflash zarurligini aniqlashga yordam beradi. Nazorat va mulohaza uchun savollar Korxona faoliyatini baholashda qanday iqtisodiy ko‘rsatkichlar-dan foydalaniladi? Tijorat korxonalarini boshqarishning iqtisodiy usullari deganda nimani tushunasiz? Tijorat korxonalari faoliyatining joriy va yakuniy tahlili qanday amalga oshiriladi? Tahlil natijalaridan qanday maqsadlarda foydalaniladi? Korxona daromadlari, harajatlari va foydasi qanday tahlil qilinadi? 14-MAVZU. TREYD-MARKETING DASTURLARINI AMALGA OSHIRISH JARAYONLARIReja: 12.1.Chakana savdo korxonalarining strategik rejasi 12.2.Chakana savdo korxonalarining taktik rejasi 12.3.Savdo biznesidagi risklar 14.1. Chakana savdo korxonalarining strategik rejasiKorxonalar uchun rejalashtirish faoliyatining yuqori darajasini ifodalab, sotish va foyda olish ko‘rsatkichlarini yaxshilashga xizmat qiladi. Rejalashtirishning asosiy qismi strategik rejalashtirishdan iboratdir. Strategik rejalashtirish – bu korxonani istiqbolda ko‘rish, korxonaning iqtisodiyotda, mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi o‘rni, rolini bilish va yangi darajaga erishish yo‘llari, vositalarini ishlab chiqishdir. Strategik rejalashtirishda aniq hisoblangan ko‘rsatkichlar bo‘lmaydi, balki turli bashoratlar (iqtisodiyot, ilm-fan va texnika, siyosat, demografiya va boshqalarni o‘rganish) asosida mo‘ljallar, kelgusiga nazar tashlashdan iboratdpr. Korxona dasturi o‘z ichiga korxonaning bugungi holati haqida, uning mijozlari, mijozlar uchun qadrli bo‘lgan tomonlari, korxona istiqbollari haqida ma’lumotlarni oladi. Savdo korxonasi bunday dasturni doimo diqqat markazida saqlashi, muntazam ravishda unga tuzatishlar kiritib turishi kerak. Korxona dasturi maqsad qo‘yishga, uning ahamiyatini oshirishga ko‘maklashadi va maqsadga erishishga yo‘llaydi. Korxona dasturida korxonaning faoliyat doirasi ko‘rsatiladi. Bu doiraning chegarasi bo‘lib mahsulotlar, texnologiyalar, mijozlar guruhi, ular ehtiyoji yoki bir necha omilning aralashmasi xizmat qilishi mumkin. Masalan, korxonada avtomashinalar, radio-teleapparatlari, boshqa mollar sotilishini ifodalash mollar doirasi chegarasini bildiradi. Savdo korxonasining imkonn boricha mol assortimenti kengroq bo‘lishi maqsadga muvofiqdir. Tijorat korxonasi «Biz bolalarni ovqatlantiramiz» yoki «Biz yoshi ulug‘larga xizmat qilamiz», «Biz sayyohlarga xizmat qilamiz», «Biz uy bekalariga xizmat qilamiz» kabi mijozlar guruhi hamda ularning ehtiyoji doirasi savdo korxonasi dasturida o‘rin egallaydi. Dasturni belgilashda mol chegarasiga qaraganda mijozlar guruhining talabi chegarasi ko‘proq istivbolli hisoblanadi, chunki biror molga talab qondirilsa, bozorda haridori kamayib ketadi. Ammo mijozlar talabi, ehtiyoji chegarasida bir molga talab pasaysa, ikkinchisiga oshib boraverishi mumkin. Rahbariyat korxona dasturini tuzishda shuni inobatga olishi kerakki, dastur juda tor doirada ham, juda keng doirada ham bo‘lib ketmasligi kerak. Dasturni tuzishda korxona o‘zining imkoniyatlaridan kelib chiqishi kerak. Korxonaning vazifalari va maqsadi bosqichi har bir boshqaruvchi, rahbariyat xodimi oldiga maqsadga erishishga qaratilgan vazifalar qo‘yadi. O‘z vazifalarining bajarilishiga har bir xodim javobgardir. Korxonaning asosiy maqsadi foyda olish bo‘lsa, unga erishish uchun foyda keltiradigan mollarni sotishni ko‘paytirish, ular hissasini oshirish lozim. Bunday mollar sotilishini ko‘paytirish esa mol manbalarini topishni, ular ichida eng samaralisini (arzon, sifatli, kam chiqimli, ko‘p foydali) tanlashni talab etadi. Bulardan o‘z navbatida qator vazifalar kelib chiqadi. Bu vazifalar marketing vazifalari bo‘lib, marketing strategiyasini ishlab chiqishni talab etadi. Bunda bozorni o‘rganish, taklif manbalarini o‘rganish, korxonaga tegishli har bir mol bo‘ytcha kon’yunkturani o‘rganish va xulosa chiqarish jarayoni bajariladi. Har bir xodimning vazifasi aniqlanadi va uni ado etish muddatlari belgilanadi. Korxona xo‘jalitini rivojlantirish rejasi strategik rejalashtirishning muhim bosqichi hisoblanadi. Bunda xo‘jalik faoliyatining bosh yo‘nalishlari tahlili amalga oshiriladi va ayrim mollarning rentabelligi aniqlanadi. Rentabellik darajasiga ko‘ra uni savdoda qoldirish yoki qoldirmaslik, jalb etish yoki jalb etmaslik qarorini qabul qilish kerak bo‘ladi. Yuqori rentabellik mollarga ko‘proq moliyaviy resurslarni safarbar etish, kam foydalilaridan chetlasha borishga qaratilgan ishlarni rejalashtiradi. Korxonani o‘stirish strategiyasi o‘z ichiga korxonaning kelgusida yana qanday mollarni sotishni o‘zlashtirishi, qaysi mahsulotlar bozoriga e’tiborni kuchaytirishi, kuch sarflashini oladi. Korxonani o‘stirish strategiyasini 3 bosqichdagi tahlil asosida ishlab chiqish mumkin. Birinchi bosqichda hozirgi faoliyat doirasidagi foydalanishi mumkin bo‘lgan imkoniyatlari aniqlanadi. Bunda o‘sishga jadallashtirish omili orqali erishiladi; mol yoki bozorning mavjud holatida imkoniyatlarni topish va o‘stirishga intilish o‘rin egallaydi. Imkoniyatlari turlicha bo‘lishi mumkin. Jumladan, molni bozorga chuqurroq singdirish (haridorning e’tiborini ko‘proq qozonish maqsadida raqobatchisiga nisbatan molni arzonroq sotish, sotilgan mollar ma’lum songa yetganida haridorga mukofot berish bilan rag‘batlantirish, shu molning yangi iste’molchilarini topish) yo‘li bilan sotishni ko‘paytirish mumkin. Boshqa imkoniyati bozor chegarasini kengaytirish, ya’ni yangi bozorlar topish va mavjud moli bilan ularda savdo-sotiq yuritishdan iboratdir. Navbatdagi imkoniyati molni takomillashtirish, ya’ni mavjud moldan keskin farq qiladigan, sifati va iste’mol qiymati yuqori bo‘lgan molning yaratilishi bilan bog‘liqdir. Ikkinchi bosqichida korxona tarmoq doirasida boshqa korxonalar bilan hamkorlikda (integratsiya) ishlashi mumkin. Bunda shu tarmoq doirasida taqsimot sistemasi qattiq nazorat qilinadi. Bunda raqobatchi firmalari ustidan doimiy nazorat olib boriladi. Korxonani o‘stirish strategiyasining uchinchi bosqichida tarmoq doirasida o‘sish imkoniyatlari qolmagan bo‘lsa, faoliyatning mavjud turiga yakinroq yangi yo‘nalishni tanlash, o‘zlashtirishdan iborat jarayon amalga oshiriladi. Download 0.93 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|