1. Menejment fani nimani o’rganadi va o’rgatadi? Mazkur fanni o’rgatish vazifasi quydagilar

---

Variant №1 
1. Menejment fani nimani o’rganadi va o’rgatadi? 
Mazkur fanni o’rgatish vazifasi quydagilar: 
-talaba bu fanni o’rganib bozorni boshqarish va tashkil etish asoslarini o’zlashtirish; 
-qarorlarni qabul qilishda nazariy va amaliy ko’nikmalariga ega bo’lish; 
-menejerlarni tanlash va tayyorlash uchun umumiy bilimga ega bo’lish; 
-xalqaro iqtisodiy munosabatlarda menejmentni ilmiy nazariyalari asosida O’zbekistonda tashqi va ichki bozor faoliyatini 
boshqarish tizimini o’rganish; 
-xalqaro bozor iqtisodiyoti munosabatlarida boshqaruvning tashkiliy asoslarini o’rganish; 
-menejment uslublari asosida boshqaruv faoliyatini tartibga solish. 
-xalqaro bozor iqtisodiyoti munosabatlarning tashkiliy asoslarini o’rganish; 
-marketologlarni tanlash va tayyorlash uchun umumiy bilimga ega bo’lish; 
-marketing uslublari asosida bozor faoliyatini boshqarish tizimini o’rganish; 
-xalqaro bozor iqtisodiyoti munosabatlarning tashkiliy asoslarini o’rganish; 
-marketing uslublari asosida bozor faoliyatini tartibga solish; 
-xalqaro iqtisodiy munosabatlarda menejmentni ilmiy nazariyalari asosida
O’zbekistonda tashqi va ichki bozor faoliyatini boshqarish tizimini o’rganish. 
“Menejment va marketing asoslari” fani boshqarish va bozorni o’ranish to’g’risidagi bilimlar majmuasidir. U ijtimoiy-iqtisodiy, 
huquqiy, kibernetika va boshqa fanlar bilan aloqadordir 
2. Maqsad sifatlari xaqida. 
Maqsadning yoyib bo’lishligi sifati deganda uning: 
•o’z mohiyati bo’yicha; 
•amalga oshirish davri (vaqti) bo’yicha; 
•pog’onalar bo’yicha; 
•bo’g’inlar va hokazolar bo’yicha bir qator lokal va xususiy maqsadlarga yoyilishi tushuniladi. 
Maqsadning o’zaro munosabat (bog’lanish)da bo’lishlik sifati deganda uning muhimligi jihatidan tartiblanishi tushuniladi. 
Maqsadning bu jihati barcha lokal, xususiy va yakka maqsadlarni ustuvorligi bo’yicha tartiblash, shuningdek mazkur 
maqsadlarni amalga oshirish bo’yicha aniq amaliy tadbirlarni ishlab chiqish imkonini beradi. 
Maqsadning muayyan ierarxiyaga ega ekanligi, ya'ni bir maqsadning boshqa bir maqsadga bo’ysunishi (tobe bo’lishi), yuqori 
maqsadning quyi maqsadlarga ega bo’lishi (yoyib bo’lishligi), maqsadlarning bir-biri bilan o’zaro munosabatda bo’lishi 
ularni qandaydir bir tartibga solish zaruriyatini tug’diradi. Bunday vazifani bajarish uchun menejment fanida "maqsadlar 
shajarasi" deb atalgan maxsus usul qo’llaniladi 
3. Menejment nazariyasini shakllanishi bosqichlari. 
Menejment rivojlanishining bir necha bosqichlari mavjud. 
- 1-bosqich 
U 20-asrning dastlabki yillarida boshlangan va F.Teylorning “Ilmiy boshqaruv tamoyillari” kitobi nashr etilgandan soʻng 
taʼlimoti bilan bogʻliq boʻlib, unda u birinchi marta boshqaruv tizimini qurishning ilmiy yondashuvlari va tamoyillarini koʻrib 
chiqqan. F.Teylor tomonidan ishlab chiqilgan boshqaruv tizimidan foydalanib, Amerika firmalari va umuman Amerika uning 
amaliy ahamiyati va iqtisodiyot rivojiga ta’sirini yaqqol namoyon qildi. Biroq, F.Teylor tomonidan taklif etilgan boshqaruv 
modelining tizimli tahlili shuni ko'rsatdiki, bu tizim bozor tuzilmalari, firmalar va ularning rahbarlari tomonidan uning 
mohiyatini yetarlicha tushunmaganligi sababli hozirgacha cheklangan qo'llanilishi topilgan.Aynan Teylor ta'limoti ta'siri ostida 
Frank, Gilbert, Ganitalarning menejmentga oid ilmiy ishlari biroz keyinroq paydo bo'ldi. 
-2-bosqichF. Teylor ta’limotiga asoslangan boshqaruv ta’limotini ishlab chiqishda yangi yondashuvlar bilan bog’liq. Klassik 
(ma'muriy) deb ataladigan boshqaruv maktabi paydo bo'ldi va amaliyotda sinovdan o'tkazilmoqda, uning asoschilari A. Fayol, 
P. Urvik, D. Muni, P. Sloan edi. Xususan, A.Fayol birinchi bo‘lib menejmentning yangi nazariyasini taklif qilib, uning 
vazifalari, tamoyillari va nazariy o‘rganish zarurligini ochib berdi. 

---

-3-bosqich Neoklassik deb atala boshlandi,Insoniy munosabatlar maktabi rivojlana boshlaydi, uning rivojlanishi olimlar A. 
Fayol, D. Muni, P. Sloan, E. Mayo nomlari bilan bog'liq. Ushbu bosqichda guruh qarorlarining sotsiologik kontseptsiyasi 
sinovdan o'tkaziladi. 
-4-bosqich 1940-1960 yillar davriga ishora qiladi.Bu yillarda boshqaruv tizimidagi shaxsga hal qiluvchi ta'sir ko'rsatadigan 
psixologik va sotsiologiya fanlari yutuqlari asosida boshqaruvni tashkil etish nazariyasini ishlab chiqishga qaratilgan boshqaruv 
tafakkurining evolyutsiyasi sodir bo'ldi. 
-5-bosqich Boshqaruv tafakkurining rivojlanishi oldingi barchalaridan farqi shundaki, boshqaruv qarorlarini asoslashning 
zamonaviy miqdoriy usullarini shakllantirish iqtisodiy-matematik usullar va elektron hisoblash mashinalarining amaliyotda 
keng qo‘llanilishi ta’sirida bo‘ladi. Bu jarayon bugungi kungacha muvaffaqiyatli rivojlanmoqda. 
-6-bosqich Buni 1970-1980 yillar davriga kiritish mumkin.Menejer olimlari menejment nazariyasini rivojlantirishga yangi 
yondashuvlarni ishlab chiqmoqdalar, uning ma'nosi shundaki, tashkilot o'zining ichki muhitiga ega bo'lgan va tashqi muhitga 
moslashgan ochiq tizimdir. Ushbu xabarga asoslanib, muhit turlari va turli xil boshqaruv modellari o'rtasida aloqalar o'rnatildi. 
Bu davrga I.Ansoffning strategik boshqaruv nazariyalari, G.Salanchikning tashkilotlar oʻrtasidagi hokimiyat tuzilmalari 
nazariyasi, oʻziga xos strategiya nazariyasi, raqobatbardoshlik, Porter mahsuloti va resurslarining isteʼmol sifatlari va boshqalar 
kiradi. 
-7-bosqich Bu menejmentda yangi kichik turlarning paydo bo'lishi, tashkiliy tuzilmaning kuchli boshqaruv mexanizmi sifatida 
kutilmagan kashfiyoti, ayniqsa Yaponiya va boshqa mamlakatlar tomonidan muvaffaqiyatli qo'llanilgan, ta'sir jihatidan eng 
muhim boshqaruv usullari bilan ajralib turadigan 1980-yillarga tegishli. . 
-8-bosqich 90-yillarga ishora qiladi. XX asr. Ushbu bosqichda uchta asosiy tendentsiya ko'rinadi: 
-o'tmishga qaytish - zamonaviy ishlab chiqarishning moddiy-texnik bazasining ahamiyatini anglash; 
- ijtimoiy xulq-atvor elementlarini yaratish nafaqat tashkiliy madaniyatga, balki boshqaruvni demokratlashtirishning turli 
shakllariga, oddiy ishchilarning foyda olishda ishtirok etishiga, faoliyatning boshqa sohalarida boshqaruv funktsiyalarini amalga 
oshirishga e'tiborning kuchayishi; 
-ko'pgina mamlakatlarning ochiq iqtisodiyotga o'tishi, raqobatda ishtirok etishi va zamonaviy faoliyatni tashkil etishi bilan 
ajralib turadigan boshqaruvning xalqaro xarakterini mustahkamlash. 
Tayyorgarlik va sertifikatlashtirish bilan bog'liq barcha savollarda sizga yordam berishdan doimo xursandmiz.