1-modul. Falsafa 1-Mavzu. Falsafaning fan va dunyoqarashga doir mohiyati reja Falsafaning predmeti,tuzilishi,funktsiyalari va yangi sohalari

Falsafa - bu olamda odamning tutgan o‘rni va uning mavjud dunyoga nisbatan turli xil shakldagi munosabatlarini ifodalovchi eng umumiy ilmiy-nazariy qarashlar tizimidir.

Shunday qilib, falsafa;

-olamning tabiati va mohiyatini;

-odamning tabiati, mohiyati va maqsadini;

-umuman «odam - olam» tizimining holati va umumiy tuzilishini o‘rganadi.

Refleksiya – bu insonning dunyoni ma’naviy jihatdan o‘zlashtirish hodisasi bo‘lib, uning predmetini inson ichki dunyosining tashqi dunyoga munosabati tashkil qiladi.

Рефлекция – лотинча reflexio – ортга қайтиш,акс этиш маъносини англатган ҳолда,фалсафа илмида- кишининг ўз хатти-ҳаракатлари ва уларнинг асосларини тушуниб етиши,фаҳмлашига қаратилган назарий фаолияти.

Falsafaning predmeti

Falsafiy bilimlarning predmetlari bo‘yicha tuzilishi

falsafiy bilimlarning predmetlarini quyidagicha ifodalash mumkin:

• ontologiya – borliq qonunlari to‘g‘risidagi ta’limot;
• naturfalsafa –tabiat to‘g‘risida falsafiy ta’limot;
• teologiya – xudo to‘g‘risidagi ta’limot;
• falsafiy antropologiya – inson to‘g‘risidagi ta’limot;
• ijtimoiy falsafa – jamiyat rivojlanish to‘g‘risidagi ta’limot;
• gnoseologiya, yoki epistemologiya – bilish to‘g‘risidagi ta’limot;
• etika – axloq va odob to‘g‘risidagi ta’limot;
• logika – tafakkur qonunlari to‘g‘risidagi ta’limot;
• estetika – go‘zallik qonunlari to‘g‘risidagi ta’limot;
• aksiologiya – qadriyatlari to‘g‘risidagi ta’limot;
• falsafa tarixi – falsafa rivojlanishi to‘g‘risidagi ta’limot;
• germenevtika – ma’no-mazmun to‘g‘risidagi ta’limot

Фалсафий тизим ва анъаналарнинг таснифи
конкрет дунёқараш ва назарий асослаш йўналишлари бўйича
кундалик фалсафа
диний фалсафа
мистик фалсафа
илмий фалсафа
очиқлиги ва ҳаммабоплиги бўйича
эзотерик фалсафа
экзотерик
фалсафа
тарихий белгилари бўйича
Қадимги дунё фалсафаси
Ўрта асрлар фалсафаси
Уйғониш даври фалсафаси
Янги дунё фалсафаси
Энг янги давр фалсафаси
Фалсафий тизим ва анъаналарнинг таснифи
Жуғрофий белгилари бўйича
моддий ва маънавий асоснинг бирламчилиги масаласининг ечими бўйичаc
аниқ мафкуравий концепциялар, назариялар, ғоя ва динлар йўналишибўйича
Шарқий фалсафа
Ғарбий фалсафа
Европа фалсафа
Ҳинд фалсафа
материалистик фалсафа
идеалистик
фалсафа
будавийлик фалсафа
христиан фалсафа
ислом фалсафа
Рационал фалсафа
Хитой фалсафа
Араб фалсафа
Рус фалсафа
Ўзбек фалсафаси
Позитивистик фалсафа
Атеистик фалсафа
ва бошқалар