1. Muhandislik-geologik tadqiqotlar va geodezik rejalash asoslarini yaratish

Bino va inshootlarni quriladigan joyida rejalashtirish. Bino poydevorlari uchun kotlovanlarni rejalashtirish ishchi rejalashtirish chizmalari asosida bajarilib, bu yerda koordinatlar ozaro perpendikulyar olanishi Davlat tochiriladi va mavjud yaqin binoga yoki gruntga mustahkam qilib kirgizilgan metall quvurga mahkamlanadi.
Qurilish maydonida yer ishlarini bajarishga rornatilgandan so teodolit va nivelir yordamida bajariladi. Yer inshootlarini joyida rejalashtirish yoki ularning ochirish, yaqlarini naturaga koqlari kesishish onaturachirilganda asosiy va detallashtirilgan geodezik ishlar bajariladi. Asosiy ishlarga mahalliy joyda binoni bosh va asosiy olchovlarini va balandliklarini mahkamlashni taqlar zaro perpendikulyar chiziqlar borinishdagi va katta oektlar uchun rejalashtiriladi.
Asosiy oqlarni mahkamlash (4.1-rasm). Qurilish obnoskasi bino oylab uzluksiz va uzlukli boektdagi qurilish mashinalari va transport vositalari harakatini qiyinlashtirmaganligi uchun maqlarni mahkamlash:
a obnoska elementlari; 1 och elementlardan obnoska; 2 qni mahalliy joyga biriktirilgan nazorat belgisi; 3 mix o obnoska ustuni
Obnoska geodezik instrumentlar yordamida binoni tashqi konturini hosil qiluvchi asosiy ozgarmasligini tarnatiladi.
Obnoska bir-biridan 3 m masofada gruntga qoqilgan ustunlar karkasidan iborat. Tashqi tarafdan kamida uchta ustunga qalinligi 40...50 mm kesilgan taxtalar qoqiladi. Hamma taxtalarni yuqori qirralari nivelir yordamida nazorat qilinib gorizontal joylashtiriladi. Obnoskani maochdan yoki metalldan bolayligi, yengil demontaj qilinishi va kolgan masofa 3...4 m dan kam bozilmasin. Obnoska borab oladi, unda odamlar va transport ozilishlar hosil qilinadi.
Rejalashtirish chizmalaridan hamma machiriladi, xususan binoni asosiy ochirilib mixlar bilan mahkamlanadi, bondalang oqidan bulajak kotlovanni chetlari chiqarilib ular xam mixlar yordamida obnoskalarda belgilanadi. Chetlarni onaturachiriladi.
Bondalang orni binoning asosiy oqtalar bilan mos kelishi kerak.
Binoning asosiy olum masofada har ehtimolga qarshi ularni buzilishini eq chiziqlarini mahkamlovchi nazorat belgilari rnatiladi.Odatda bular gruntga obnoskadan
5...10 m masofada qoqilgan va yer sathidan 2...6 sm masofada chiqib turuvchi armatura sterjenlardir.
Chiziqli-chondalang obnoskalar oziga kolganligi munosabati bilan obnoskalardan kam foydalanilayapti, ochatlarni kochirish (uzib qochirish;

qurilish maydonini birinchi bor tekislash.

Qurilish maydoni territoriyasini tayyorlash davrida ishlarni bajarishga xalaqit beruvchi aloqa va elektruzatuv liniyalarini, yerosti kommunikatsiyalari va boshqa inshootlarni koladi. Bunday kochirish jarayoni osul tashkilotlar bilan kelishilgan holda va ularning nazorati ostida amalga oshiriladi.