1. Nam havo havo nam havoning asosiy xususiyatidir. Nam havoning termodinamik parametrlari

mutlaq namlik nam havo. Nam havo zichligi shubhasizs shuni yodda tutish kerakki, quruq havo va suv bug'ining zichligi tegishli qisman bosimda hisoblanishi kerak, shunda
ya’ni nam Dalton uchun adolatli qonunni ko'rib chiqamiz.
Ko'pincha, suv bug'ining zichligi o'rniga, ya'ni. mutlaq namlik o'rniga nam havo, deb atalmish xususiyatga ega namlik darajasi d, bu 1 kg quruq havoga suv bug'ining miqdori sifatida aniqlanadi. Namlikni aniqlash uchun d nam havoda bir oz balandlikni tanlang V 1, shunda quruq havo massasi 1 kg ni tashkil qiladi, ya'ni. o'lchov V Bizning holatlarimizda 1 m 3 / kg sv. Keyin bu hajmdagi namlik miqdori bo'ladi dkg VP / kg St. Namlik tarkibi dmutlaq namlik associated VP bilan bog'liq. Aslida, hajmdagi nam havo massasi V 1 ga teng Ammo ovoz balandligidan beri V 1 ni tanladik, unda 1 kg quruq havo bor edi, bu shubhasiz. Ikkinchi atama, ta'rifiga ko'ra, namlik darajasi d, ya’ni Quruq havo va suv bug'ini ideal gaz deb hisoblasak, biz olamiz Namlik va havodagi suv bug'ining qisman bosimi o'rtasidagi bog'liqlikni hisobga olgan holda bu erda raqamli qiymatlarni almashtirib, biz nihoyat Suv bug'ining qisman bosimi va harorati tanqidiy darajadan ancha past bo'lganligi sababli hali ham ideal gaz emasligi sababli, nam havo o'zboshimchalik bilan bug 'ko'rinishidagi namlikni o'z ichiga olmaydi. Buni diagrammada tasvirlab bering p - v suv bug'i 
Nam havoda suv bug'ining dastlabki holatini S nuqtasi bilan ifodalang. Agar hozir doimiy haroratda bo'lsa t Nam havoga bug 'shaklida namlik qo'shilsa, masalan, suvni ochiq sirtdan bug'langanda suv bug'ining holatini aks ettiruvchi nuqta izoterm bo'ylab harakatlanadi. t S \u003d chap tomonga burilish. Nam havoda suv bug'ining zichligi, ya'ni. uning mutlaq namligi ortadi. Mutlaq namlikning bunday ko'payishi ma'lum bir haroratda suv bug'igacha davom etadi t C quruq to'yingan bo'lmaydi (S holati). Belgilangan haroratda mutloq namlikning keyingi ko'tarilishi mumkin emas, chunki suv bug'i kondensatlana boshlaydi. Shunday qilib, ma'lum bir haroratdagi mutlaq namlikning maksimal qiymati bu to'yingan quruq bug 'zichligi, ya'ni.
Muayyan haroratdagi mutlaq namlik va bir xil haroratda mumkin bo'lgan maksimal mutlaq namlikning nisbati nam havoning nisbiy namligi deyiladi, 
Havoning 1 m 3 tarkibidagi grammdagi namlik miqdori g / m 3 ga bug'ning volumetrik konsentratsiyasi yoki mutlaq namlik f deyiladi. Bug '-havo aralashmasining bir qismi bo'lgan suv bug'lari aralashmaning o'zi kabi v hajmini egallaydi; bug 'va aralashmaning T harorati bir xil.
Nam havoda joylashgan suv bug'lari molekulalarining energiya darajasi qisman bosim e bilan ifodalanadi bu erda M e - suv bug'ining massasi, kg; m - molekulyar og'irlik, kg / mol: R - universal gaz doimiysi, kg-m / deggol yoki mm RT. St · m 3 / degol / mol.Qisman bosimning fizik o'lchamlari, bosim va hajm universal gaz konstantasida ifodalangan birliklarga bog'liq.
Agar bosim kg / m 2 bilan o'lchanadigan bo'lsa, unda qisman bosim bir xil o'lchovga ega; mm RT da bosimni o'lchashda. San'at. qisman bosim bir xil birliklarda ifodalanadi.
Past haroratlarda, muzning ustiga to'yingan suv bug'ining bosimi o'ta sovutilgan suvning bosimidan kamroq ekanligini yodda tutish kerak. Buni sek. Dan ko'rish mumkin. VI.3, bu to'yingan E bug'ining qisman bosimining haroratga bog'liqligini ko'rsatadi.
Uchlik deb nomlangan O nuqtasida uch fazaning chegaralari kesishadi: muz, suv va bug. Agar biz suyuq fazani gazsimon (bug 'ichidan) ajratadigan chiziq bilan kesilgan egri chiziqni davom ettirsak, u qattiq va gazsimon fazalar chegarasidan (bug' va muz) o'tib ketadi, bu esa to'yingan suv bug'ining yuqori sovutilgan suvga nisbatan qisman yuqori bosimini ko'rsatadi.
Nam havoning suv bug'i bilan to'yinganlik darajasi nisbiy qisman bosim yoki nisbiy namlik bilan ifodalanadi.
Nisbiy namlik kp - bu havodagi suv bug'ining qisman bosimining ma'lum bir haroratda mumkin bo'lgan E bosimining maksimal qiymatiga nisbati. Jismoniy jihatdan, quantity miqdori o'lchovsiz va uning qiymatlari 0 dan 1 gacha o'zgarishi mumkin; qurilish amaliyotida nisbiy namlik odatda foiz sifatida ifodalanadi.

Tabiatda odatda har doim havo tarkibida ma‟lum miqdorda suv bug`i

mavjud bo`lib, quruq havo bilan suv bug`idan tashkil to`gan aralashma nam havo
deyiladi.
Amaliyot uchun atmosfera havosi bosimidagi (yoki unga yaqinlashgan) nam
havo e‟tiborga havola bo`lib, uning harorati unchalik past bo`lmagan hollarda (0-
100oC) qiziqarli. Havo tarkibidagi suv bug`ini Parsial (xususiy) bosimi unchalik
katta emas – bir necha o`n millimetr simob ustuniga teng. Shu sababli texnikaviy
hisoblar uchun yetarli darajada aniqlik bilan nam havo va suv bug`i uchun ideal
(keltirilgan) gazlar tenglamasini qo`llash mumkin, ideal gaz tenglamasi
Dalton qonuniga binoan aralashmaning har bir komponenti (tashkil
etuvchisi) o`zini alohida his qiladi va aralashmaning berilgan haroratida to`liq
hajmni egallaydi:
Vq.h = Vs.b. = V (1) Tq.h. = Ts.b. = T (2)
V, T – aralashma ya‟ni nam havoning hajmi va harorati;
Ts.b. – quruq havo(q.h.) va suv bug`i(s.b.)ning hajmlari va
haroratlari.
Har bir komponent o`zining Parsial bosimiga ega bo`lib, ularning yig`indisi
aralashma bosimiga teng, ya‟ni berilgan holat uchun nam havoning bosimi V
gateng (u barometrik bosim sifatida qaraladi):
B = Pq.h. + Ps.b. (3)- quruq havo va suv bug`ining parsil bosimlari.
Havo tarkibida qancha ko`p suv bug`i bo`lsa, aralashmada uning
shunchalik parsil bosimi yuqori bo`ladi.
Nam havo tarkibidagi suv bug`ining Parsial bosimi (Pb) berilgan harorat
uchun to`yingan bug` bosimi (Pt) dan yuqori bo`lolmaydi (va undagi bug` miqdori
ham), ya‟ni
Pb ≤ Pt
Bu suv bug`ining PV –diagrammasida yaqqol tasvirlanadi (rasm 1).
1-rasm. Suv bug`ining PV –diagrammadagi holati
Nam havo tarkibida Pb
bo`lganda to`yingan havo deyiladi. U quruq
havo va qizdirilgan bug` aralashmasidan tashkil topadi (1-rasmda 1 nuqta) va u o`z
tarkibiga yanayam ko`proq miqdorda suv bug`i olishi mumkin, ya‟ni suv bug`i
Parsial bosimi Pb yuqoriroq bo`lishi mumkin (bunga 1 nuqtani izoterma bo`yicha
yuqoriga siljitib erishish mumkin).
Nam havo tarkibida Pb= Pt
bo`lganida to`yingan nam havo deyiladi,
chunki, u tarkibiga berilgan harorat uchun maksimal mumkin bo`lgan suv bug`ini
sig`diradi. To`yingan suv bug`i – bu quruq havo va quruq to`yingan suv bug`i
aralashmasidir (1-rasmda to`yinish chizig`i X=1dagi 2 nuqta).
Havo o`ta to`yingan bo`lishi mumkin, ya‟ni tarkibida to`yingan nam bug`
bo`ladi (1-rasmda 3 nuqta). Bu havoning tuman ko`rinishini tasvirlaydi.
Suv bug`i va havoga nisbatan “nam” terminini ishlatishda quyidagiga e‟tibor
berish lozim: bug` nam deyilganida uning tarkibida mayda dispesli suyuqlik
bo`ladi, havo nam deyilganida esa uning tarkibida suv bug`ining istalgan holati
(hattoki qizdirilgan)da bo`lishi mumkin.