1-nji sapak

---

1-nji SAPAK 
 
Tema: «Türkmenistanyň taryhy» dersi we
Türkmenistanyň dünýä siwilizasiýasyndaky orny. 
 
1. «Türkmenistanyň taryhy» dersi, ony öwrenmegiň maksady we wezipeleri. 
2. «Türkmenistanyň taryhy» boýunça esasy çeşmeler we edebiýatlar. 
3. Türkmen halkynyň dünýä siwilizasiýasyna goşan gymmatlyklary. 
4. Türkmen halkynyň dünýä belli şahsyýetleri. 
1. «Türkmenistanyň taryhy» dersi, ony öwrenmegiň maksady we wezipeleri. 
Taryh – «historia» diýen grek sözünden emele gelip, «geçen hem-de öwrenilen 
wakalar hakynda gürrüň» diýmekligi aňladýar. Taryh ylmy jemgyýetçilik 
ylymlarynyň biri bolup, adamzadyň geçmişini anyk we köpdürli maglumatlaryň 
esasynda öwrenýän ylymdyr. Taryh bütindünýä (ähliumumy) we aýry-aýry ýurtlaryň 
we halklaryň taryhyndan ybaratdyr. Bularyň arasynda Türkmenistanyň taryhy hem öz 
mynasyp ornuny eýeleýär.
Türkmenistanyň garaşsyz döwlet bolmagy bilen, ýurdumyzyň, halkymyzyň 
taryhyny has giň we çuň öwrenmeklik döwrüň talabyna öwrüldi. Sebäbi her bir 
halkyň durmuşynda garaşsyzlygyň gazanylmagy bilen baglanyşykly milli galkynyş 
hereketi başlananda, onuň ene diline we taryhyna bolan talap artýar, çünki ene dili 
bilen taryh milli galkynyşyň ruhy çeşmeleri bolup durýar. 
Garaşsyzlyk ýyllarynda «Türkmenistanyň taryhy» dersi özbaşdak we doly 
göwrümli ders hökmünde umumybilim, başlangyç hünär bilimi, ýörite hünär bilimi 
we ýokary hünär bilimi edaralarynda, ýagny orta mekdeplerde, hünärmentçilik 
mekdeplerinde, liseýlerde, kollejlerde, orta hünär mekdeplerinde, uniwersitetlerde, 
institutlarda, akademiýalarda okadylyp başlandy. 
«Türkmenistanyň taryhy» dersi wagt taýdan Türkmenistanyň topraklarynda 
adamzat medeniýetiniň – siwilizasiýasynyň ilkinji ojaklarynyň dörän döwürlerinden 
başlap häzirki günlere çenli döwri öz içine alýar. Giňişlik taýdan bolsa, häzirki 
Türkmenistan döwletimiziň çäkleri bilen bir hatarda, onuň çäklerinden daşardaky 
sebitlere ýaýran ata-babalarymyzyň taryhyny hem öz içine alýar. 

---

2 
«Türkmenistanyň taryhy» dersini öwrenmegiň esasy maksady we wezipeleri 
şulardan ybaratdyr: 
- talyplary türkmen halkynyň gahrymançylykly taryhy, ata-babalarymyzyň milli-
medeni mirasy bilen tanyşdyrmak; 
- talyplarda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Watanymyza, türkmen 
halkyna, döwlet baştutanymyza wepalylyk, söýgi, hormat duýgularyny ösdürmek; 
- her bir talybyň öz milli döwletiniň, jemgyýetiniň, taryhy ykbalynyň öňündäki 
jogapkärçiligini bilmegini terbiýelemek; 
- talyplaryň özbaşdak pikirlenme endiklerini ösdürmek, olaryň taryhy wakalara 
dogry we doly düşünmeklerini gazanmak;
- talyplarda milletiň geçen taryhy ýoluny, şu günki döwrüni deňeşdirmek 
başarnygyny kemala getirmek; 
- talyplaryň öz aň-düşünjesini, gylyk-häsiýetini ata-babalarymyzyň taryhy 
ýörelgeleri esasynda özgertmek başarnygyny kemala getirmek; 
- talyplarda milli buýsanç hem guwanç duýgusyny kemala getirmek; 
- talyplaryň türkmen halkynyň baý taryhyndan esasy, has derwaýys möhüm 
wakalaryny saýlap almaklaryna, ata-babalarymyzyň geçmişdäki toplan tejribesini 
gündelik durmuşlarynda peýdalanmaklaryna ýardam etmek; 
- talyplarda ylmy-derňew endiklerini kemala getirmek we ösdürmek.