1. Odam anatomiyasi fani haqida tushuncha

 
YANGI VAQT 
Bu davr XIX-XX asrga tegishli bo'lib, juda muhim kashfiyotlar bilan tavsiflanadi. Ularning 
barchasi mikroskopni ixtiro qilish orqali amalga oshirilishi mumkin edi. Marchello Malpighi, 
Garveyning o'z davrida nimani prognoz qilgani - kapillyarlarning mavjudligi haqida dalillarni 
tasdiqladi va tasdiqladi. Olim Shumlyanskiy buni o'z asarlarida tasdiqladi, shuningdek, qon 
aylanish tizimining davriyligini va yopilishini isbotladi. 

---

Bundan tashqari, bir qator kashfiyotlar "anatomiya" tushunchasini kengaytirishga imkon berdi. 
Ular quyidagilar edi: 

Galvani Luigi. Bu kishi fizikani rivojlantirishga ulkan hissa qo'shgan, chunki u elektrni 
topdi. Biroq, u hayvonlarning to'qimalariga elektr impulslari mavjudligini ham ko'rib 
chiqdi. Shuning uchun u elektrofizyologiyaning ajdodiga aylandi. 

Caspar Wolf. U barcha organlar jinsiy hujayradagi kamroq shaklda borligini va keyinchalik 
o'sib borishini bildirgan preformizm nazariyasini rad etdi. U embriogenezning asoschisi 
bo'ldi. 

Louis Paster. Uzoq yillik tajriba natijasida u bakteriyalar mavjudligini isbotladi. Emlash 
usullari ishlab chiqildi. 

Jan Baptiste Lamarque. U evolyutsion ta'limotlarga katta hissa qo'shgan. U barcha tirik 
mavjudotlar kabi atrof muhitning ta'siri ostida rivojlanayotgan odamni birinchi bo'lib taklif 
qilgan. 

Karl Baer. U ayol tanasining jinsiy bo'shlig'ini ochib, embrion bukletlarni tasvirlab, 
ontogeniya haqidagi bilimlarni rivojlanishiga olib keldi. 

Charlz Darvin. U evolyutsion ta'limotlarning rivojlanishiga katta hissa qo'shgan va 
insonning kelib chiqishini tushuntirgan. U, shuningdek, sayyoramizdagi barcha hayotning 
birligini isbotladi. 

XIX-XX asr rus olimlarining nomlari - Pirogov, Mechnikov, Sechinov, Pavlov, Botkin, 
Ukhtomskiy, Burdenko - bu anatomiya butun bir ilm, murakkab, ko'p qirrali va keng 
qamrovli ekanligi haqida to'liq tasavvur beradi. Ularning ishi ko'p narsalarda tibbiyotga 
majbur. Ular immunitet mexanizmlari, yuqori asabiy faoliyat, orqa miya va asab 
regulyatsiyasi, shuningdek, ko'plab genetika masalalari bo'yicha kashshoflar edi. Severtsov 
anatomiya yo'nalishini - 
biogenetik qonunga
 asoslangan evolyutsion morfologiyani 
(mualliflar - Haeckel, Darvin, Kovalevskiy, Baer, Muller) asos qilib oldi. 
7.Hujayra nima va qanday tuzilishga ega. 
1. HUJAYRA VA UNING TUZULISHI:Hujayra - bu barcha tirik organizmlar(viruslardan tashqari)ning 
elementar tarkibiy birligi bo’lib,* o’z moddalar almashinuvi,* mustaqil yashash,* o’z-o’zni qayta tiklash, 
yuzaga keltirish va rivojlanish kabi xususiyatlariga egadir.Barcha tirik organizmlar ikkiga bo’linadi:Ko’p 
hujayrali (hayvonlar, o’simliklar va qo’ziqorinlar);Bir hujayrali (sodda va bakteriyalar);Hujayra tuzulishi va 
hayot faoliyatini o’rganuvchi fan bu – SITOLOGIYA fani hisoblanadi.Sitologiya so’zining ma’nosi – 
inglizcha “Cell” – hujayra, “logos” – fan degani, xozirda ushbu fan ko’proq Cellbiology deb atala 
boshlangan.Elektron mikroskopda olingan hujayra elementlari 
Teodor Shvannhujayra nazariyasi asosch
isiIlk hujayra tasviri («Микрография» kitobidn, 1664 yil)REJA:1. 
Hujayra va uning tuzulishi:1.1 Prokariot hujayra1.2 Eukariot hujayra1.3 Prokariot va eukariot 
hujayralarning solishtirishma farqlari2. Hujayraning kimyoviy tarkibi3. Eukariotlar organoidlari4. Bakteriya, 
o’simlik va hayvonlarning hujayralarini solishtirma jadvaliFoydalanilgan adabiyot va manbalar.