1. Oqıw materialları

Lekciya teması Biliw teoriyası: tiykarġı mashqalaları hám baġdarları
Seminar teması: Biliw metodologiyası: tiykarġı túsinikler
1. Sana – 1) Filosofiyanıń sub`ektiv reallıqtı ańlatıwshı oġada keń kategoriyası; 2) adamnıń, onıń miyi hám psixikasınıń sırtkı dún`yanı sáwlelendire alıwı; 3) insannıń mánawiy dún`yaqarası, óziniń dún`yada bar ekenigin ańlap jetiwi; 4) onıń sırtqı dún`yaġa múnásibeti.
A) 1, 2, 3, 4
B) 1, 2, 3
C) 1, 2, 4
D) 2, 3, 4
2. Usı qatarlar kimge tiyisli: «Insan óziniń ayrıqsha qásiyetleri menen barlıq haywanlardan parıqlanadı, óytkeni onda jan bar, onnan dene aġzaları arqalı tásir etiwshi kúshler payda boladı, `unnan tısqarı, onda dene aġzalarınıń quralınsız tásir etiwshi kúsh te bar; bul kúsh aqıl bolıp tabıladı»?
A) Beruniy
B) Farabiy
C) Ibn Sino
D) Xorazmiy
3. Janlı organizmniń maqsetleri menen belgilenedi hámde tańlaw qábileti hám informaciyalıq baylıġı menen parıqlanadı – bul:
A) Ximiyalıq dárejedegi sáwlelendiriw
B) Fizikalıq dárejedegi sáwlelendiriw
C) Biologiyalıq dárejedegi sáwlelendiriw
D) Sociallıq dárejedegi sáwlelendiriw
4. Janlı organizmniń kibernetikalıq keri baylanıs principine muwapıq adaptaciyalıq, beyimlesiwshi háreketin támiynleydi - bul:
A) Ximiyalıq dárejedegi sáwlelendiriw
B) Sociallıq dárejedegi sáwlelendiriw
C) Biologiyalıq dárejedegi sáwlelendiriw
D) Informaciyalıq sáwlelendiriw
5. Sáwlelendiriwdiń joqarı forması; materiyanıń eń tiykarında, negizinde jatırġan sáwlelendiriw qabiletiniń sózsiz aqıbeti – bul:
A) Sana
B) Intuiciya
C) Sezgi
D) Oylaw
6. Haywandaġı sáwlelendiriw formaları menen adamdaġı sáwlelendiriw formaları ortasındaġı túpkilikli parıqtıń sebebi nede?
A) Olardıń anatomiyalıq dúzilisindegi parıqlarda
B) Olar iskerliginiń xarakterinde
C) Olardıń oylawındaġı parıqlarda
D) Olardıń zárúrliklerindegi parıqlarda
7. Sananıń quramına kiretuġın elementti kórsetiń: 1) sezgi, 2) pikir, 3) emociya, 4) erk, 5) yad. 6) intuiciya
A) 1, 2, 3, 5, 6
B) 1, 2, 3, 4, 5, 6
C) 1, 2, 3, 4, 5
D) 1, 3, 5, 6
8. Sananıń epistemik formaların kórsetiń: 1) pikir, 2) shubha, 3) itiqat, 4) bilim. 5) isenim.
A) 1, 3, 4, 5
B) 1, 2, 4, 5
C) 1, 2, 3, 4
D) 1, 2, 3, 4, 5
9. Shaxstıń ózin-ózi ańlawı degen ne: 1) adamnıń óziniń basqa adamlarġa uqsaslıġı hám olardan parıqlanıwın ańlawı; 2) óziniń basqa materiallıq tábiyiy hám sociallıq ob`ektler menen uqsaslıġı hám olardan parıqlanıwın ańlawı; 3) turmıslıq iskerlik sub`ekti sıpatında óz bahasın ańlawı
A) 1, 2, 3
B) 1, 2
C) 2, 3
D) 1, 3
10. Qaysı juwapta sananıń funkciyası sáwlelendirilmegen?
A) Adamnıń ózin-ózi ańlawı
B) Birlestiriwshi funkciya
C) Túsiniw funkciyası
D) Dóretiwshilik funkciya
11. Biliw teoriyası – bul:
A) Aksiologiya
B) Ontologiya
C) Gnoseologiya
D) Metodologiya
12. Dún`ya haqqında isenimli bilimlerge erisiw múmkinligin shubha astına qoyıwshı táliymat – bul:
A) Agnosticizm
B) Gnosticizm
C) Empirizm
D) Skepticizm
13. Skepticizm tárepdarların kórsetiń:
A) Pirron, P`er Abelyar, al-Ġazzaliy, D.YUm, I.Kant
B) Demokrit, Akvinskiy, Farabiy, Berkli, Gegel`
C) Ar-Roziy, Ibn Rushd, G.Spenser
D) Sokrat. T.Gobbs, D.YUm, I.Kant
14. Bul sonday táliymat bolıp, oġan kóre dún`ya haqqında haqıyqıy, isenimli bilimlerge erisip bolmaydı. Ol biliwdi tek biliwshi aqıldıń iskerligi dep biledi.
A) Gnosticizm
B) Agnosticizm
C) Skepticizm
D) Empirizm
15. Bul filosofiyalıq táliymat bolıp, oġan kóre ilimiy teoriyalar hám túsinikler sırtkı dún`yanıń, onıń tárepleri hám qásiyetleriniń real sıpatlaması emes, al alımlar ortasındaġı kelisiw ónimi bolıp tabıladı -
A) Relyativizm
B) Skepticizm
C) Konvencionalizm
D) Agnosticizm
16. Sezimlik qabıl etiwden predmetlerdiń mánisi tárepke qaray baratıwġın process – bul:
A) Ańlaw procesi
B) Oylaw procesi
C) Biliw procesi
D) Qabıl etiw procesi
17. Materialistlik sensualizm (latincha sensus - sezgi, seziw) principlerin tiykarlap berer eken, ol aldın sezgide bolmaġan nárse intellektte bolmaydı, sonıń ushın kim hesh nárseni sezbese, ol hesh nárseni bilmeydi, - dep jazġan edi. Gáp kim haqqında barmaqta?
A) Tomas Gobbs
B) David YUm
C) Gerbert Spenser
D) Djon Lokk
18. Bul sonday kanallar bolıp, olardıń járdeminde adam qorshap turġan álem menen baylanısqan, álem haqqında tikkeley informaciya alıp turadı. Olar abstrakt oylaw ámelge asırılıwınıń tiykarı bolġan azıq bolıp tabıladı. Bul - :
A) Sezgiler
B) Qabıl etiw
C) Elesletiw
D) Oylaw
19. Bul bir sezgi emes, ol hár qıylı sezgilerdiń jámleniwi, kombinaciyası. Biz ol arqalı predmettiń ayırım táreplerin emes, al onı bir pútin halda sáwlelendiremiz. Bu - :
A) Sezgiler
B) Qabıl etiw
C) Elesletiw
D) Oylaw
20. Bul sezimlik qabıl etiw menen túsinik ortasındaġı aralıq basqısh. Seziw hám qabıl etiwden parıqlı túrde ol endi sub`ekt penen ob`ekttiń tikkeley óz-ara tásiri bolıp shıqpaydı. Aldın qandayda bir qubılıs yaki predmetti qabıl etken, kórgen adam olardıń obrazların hátteki olar biziń sezgilerimizge tásir etpegen jaġdayda da eske túsirip. kóz aldına keltiriwi múmkin. Biraq sezgi hám qabıl etiwden parıqlı túrde ol aldın qabıl etilgen predmetti gewdelendirer eken, onıń konkret-sezimlik detallarınıń hámmesin emes, al tek eń áhmiyetli, xarakterli bólimleri, tárepleri hám belgilerin ańlatadı. Bul -
A) Sezgiler
B) Qabıl etiw
C) Elesletiw
D) Oylaw
21. Ol qubılıslar áleminiń baylanısların biliwge imkaniyat beredi, bul bolsa insanġa sırtqı dún`yanı biymálel túsinip alıw hám qorshaġan átirap qubılısları hám processlerinen óz mápleri jolında paydalanıw ushın zárúr. Bul -
A) Sezimlik biliw
B) Qabıl etiw
C) Abstraktlastırıw
D) Racional, abstrakt-logikalıq oylaw
22. Predmet hám nárselerdi olardıń eń áhmiyetli qásiyet hám belgilerinde ańlatıw – bul:
A) Túsinik
B) Pikir
C) Juwmaq shıġarıw (oy juwmaġı)
D) Oy
23. «Házir jawın jawıp atır» - bul:
A) Túsinik
B) Pikir
C) Juwmaq shıġarıw (oy juwmaġı)
D) Dilemma
24. Eger biz eki yaki onnan kóbirek pikirdi bir-biri menen teńlestirip, salıstırıp, qıyaslap kórsek, onday jaġdayda biz jańi pikirge iye bolamız, bul -
A) Jańa pikirlerdi keltirip shıġarıw
B) Sillogizm
C) Aqılıy juwmaq shıġarıw
D) Abstrakciya
25. Biziń dún`ya haqqındaġı bilimlerimiz hám elesletiwlerimizdiń dún`yanıń ózine, ob`ektiv reallıqqa muwapıq keliwi – bul:
A) Bolmıs
B) Reallıq
C) Bilim
D) Haqıyqat
26. Absolyut haqıyqat – bul:
A) Biliw ob`ekti haqqındaġı biykar etip bolmaytuġın tolıq hám túwel bilim
B) Biliw predmeti haqqındaġı tolıq hám túwel bolmaġan bilim
C) Tolıq bolmaġan, rawajlanbaġan, bir tárepleme haqıyqat
D) Tolıq, rawajlanġan, kóp tárepleme haqıyqat
27. Salıstırmalı haqıyqat – bul:
A) Biliw ob`ekti haqqındaġı biykar etip bolmaytuġın tolıq hám túwel bilim
B) Biliw predmeti haqqındaġı tolıq hám túwel bolmaġan bilim
C) Tolıq bolmaġan, rawajlanbaġan, bir tárepleme haqıyqat
D) Tolıq, rawajlanġan, kóp tárepleme haqıyqat
28. Relyativizmge ne alıp keledi?
A) Konkret haqıyqattı absolyutlestiriw
B) Abstrakt haqıyqattı absolyutlestiriw
C) Salıstırmalı haqıyqattı absolyutlestiriw
D) Absolyut haqıyqattı absolyutlestiriw
29. Qaysı processte ob`ekttiń ózgeriwiniń tásiri astında sub`ekt te ózgeredi, onıń ámeliy qábileti hám epliligi tereńlesedi, pikirlew sheńberi keńeyedi, sanası hám yadı bayıydı, dún`yaġa kóz-qarası ózgeredi
A) Biliw procesinde
B) Háreket procesinde
C) Tárbiya procesinde
D) Ámeliy iskerlik procesinde
30. Biliw haqiqatlıġınıń tiykarġı noqatı, háreketlendiriwshi kúshi, maqseti hám ólshemi – bul:
A) Ámeliyat
B) Iskerlik
C) Háreket
D) Ashılıw
31. Nızamlar bar bolıwına kóre -
A) Áhmiyetli, zárúriy
B) máńgilik, ob'ektiv
C) Turaqlı baylanıslardı ańlatadı
D) sub'ektiv
32. Bilimge iye bolıw maqsetinde ámelge asırılatuġın iskerlik túri bolıp, úyrenilip atırġan ob`ektke arnawlı ásbap-úschkeneler járdeminde tásir kórsetiwden ibarat process – bul:
A) Baqlaw
B) Laboratoriya jumısı
C) Eksperiment
D) Dúzetiw
33. Ilimiy oylaw formaların kórsetiń: 1) mashqala, 2) ideya, 3) túsinik, 4) gipoteza, 5) teoriya
A) 1, 4, 5
B) 1, 2, 3, 5
C) 1, 2, 4, 5
D) 1, 2, 3, 4, 5
34.Biliw hаqqındаġı táliymаt bul...?
A) Gnоselоgiya
B) Оntоlоgiya 
C) Ideоlоgiya 
D) Epistemоlоgiya
35. Ilmiy biliw qаysı túsinik benen аtаlаdı?
A) Оntоlоgiya 
B) Epistemоlоgiya 
C) Ideоlоgiya
D)Gnоselоgiya 
36.Qаysı qаtаrdа empirizm wákilleri berilgen?
A)Plаtоn, Аvgustin
B) Dekаrt, Gоbbs
C) Bekоn, Lоkk, Gоbbs
D) Vоl`ter, Kоnt
37.Óziniń qоrshаġаn dun ̀yadаġı qubılıslаr аrqаlı qаbıl etiwge ne dep аtаlаdı?
A) Fоrmаlizm
B) Аppercepciya
C) Fаtаlizm
D) Percepciya
38.Bоlmıstı аńlаwdıń ideyalаrdа sáwlelendiriw ne delinedi?
A) Аppercepciya
B) Percepciya
C) Fаtаlizm
D) Fоrmаlizm
39.Оptimizm ne?
A)Dun ̀yanı biliwdi biykаrlаw
B) Dun ̀yanı biliw mumkinshilin аytаdı
C) Qudаydı tán аlmаydı
D)Durıs juwаp А hám S 
40. Dun ̀yanı biliw mumkinshiligin biykаrlаwshılаr kimler?
A)Gnоstiklаr 
B)Оptimistlаr
C) Аgnоstiklаr
D) Skeptiklаr
41.Bilimniń neshe túri bаr?
A) 2
B) 4
C) 5
D) 3
42.Bilim bul - ...?
A) Háqiyqаtqа sáykes keletuġın tiykаrlаnġаn isenim
B) Bilim – jаlġаn mаġlıwmаt
C)Ele tаstıyıqlаnbаġаn pikir
D) Háqiyqаtqа sáykes kelmeytuġın pikir
43.Bilim fоrmаlаrın аnıqlаń?
A)Psevdо ilmiy bilim, аnоrmаlbilim, deviаntbilim 
B)Tаbiiybilim, fаlsаfiybilim, deviаntbilim
C)SHаxsiy bilim, kundelik bilim
D) Prаgmаtik bilim, shаxsiy bilim 
44.Sub ̀ekttiń biliw iskerligine qаrаtılġаn nárse yaki hádiyse bul ...?
A)Mаkаn
B)Zаmаn
C)Túsinik
D) Оb ̀ekt
45.Biliw iskerliginiń diregi bul... ?
A) Sub ̀ekt
B) Оb ̀ekt
C)Mаkаn
D)qubılıs
46.Óz оyın bir оb ̀ektge qаrаtıw insаn itibаrın shаlġıtıwshı bаrlıq fаktоrlаrdı shetke shıġаrıw jоlı menen qаbıl etiw bul - ...?
A) Аdаptаciya
B)Meditаciya
C) Percepciya
D) Аppercepciya
47.Insаn sаnаsı járdeminde аlаtuġın dun ̀ya hаqqındаġı mаġlıwmаtlаrınıń eń jоqаrı dárejesi ne?
A)Sezim
B)muxаbbаt
C)Bilim 
D) qiyal
48.XVIII ásirde skepticizmniń eń iri wákili kim?
A) SHelling
B) Gegel`
C) Fixte 
D) D.YUm
49.“Mútájlikler bоlmаsа ullı аrtistler de, ullı sаrkаrdаlаr dа, ullı ministrlerde, ullı filоsоflаrdа bоlmаs edi ” degen pikir kimge tiyisli?
A)K.Gelveciy
B)V.Gyugо
C) Vоlter ı
D) Russо
50. Filоsоfiyadа gnоseоlоgiya neni úyrenedi?
A) bizlerdiń belgili nárseler hаqqındаġı bilimlerimiz hаm yaki e ̀tiqаdlаrımızdiń isenimlilik dárejesin úyrenedi
B)Biliw prоcessiniń ulıwmаlıq, filоsоfiyalıq mаzmunı hám mаshqаlаlаrın úyrenedi
C)Оydiń ulıwmа nızаmlıqlаrın úyrenedi
D)Bilim hám etiqаdimizdiń isenimlilik dárejesin úyrenedi
51. Obyekt hàm subyekt –bul: “eki sàwbetles”
A) filosof hàm onıń shàkirti
B) qorshaġan ortalıq hàm onı úyreniwshi adam
C) filosofiyanıń bólimleri
D) materiya hàm sana
52. Germenevtika sózi qanday mànige iye?
A) grekshe sóz bolıp, “is”, “is-hàreket”
B) grekshe sóz bolıp, “tàjiriybe tiykarlanġan”
C) inglizshe sóz bolıp, “unamlı”
D) grekshe sóz bolıp, “túsindiremen”, “túsinik beriw”
53. Empirizmniń tiykarshısi; kim?
A)Bekon
B)Gobbs
C)Dekart
D)Spinoza
54.Rasionalizmniń tiykarshısı kim?
A)Bekon
B)Dekart
C)Kant
D)Gegel
55. Kanttıń “ nàrse ózinde” túsiniginiń mànis-mazmunı neni ańlatadı?
A) adamnıń biliw múmkin bolġan ishki dúnyası
B) bilip, úyrenip bolmaytuġın obyektiv àlem
C) adam oylawına baylanıslı bolmaġan predmet hàm qubılıslardıń túp mànisi
D) sırtqı dúnyanıń hàrtúrliligi
56. Keltirilgen pikirlerdiń qaysısı agnostsizmdi ańlatadı?
A) adamzat bàrqulla nàrseler haqqında bilimi tolıq bolmaydı
B) obyektiv àlemdi ulıwma biliw múmkin emes
C) barlıq ilimiy teoriyalar àlem haqqında tolıq hàm kewildegidey bilim bere almaydı
D) adam biliw arqalı reallıqtaġı predmet hàm qubılıslardıń mànis-mazmunın bilip baradı
57. Keltirilgen pikirlerden qaysısı relyativizmdi ańlatadı?
)A) hàmme bilimlerimiz salıstırmalı
B) bilimlerimiz subyektiv, sonıń ushında haqıyqat emes
C) haqıyqat shin bilim
D) haqıyqat- bilim artırıw protsessi sıpatında
58. Filosofiyalıq aġımlardan qaysısı absolyut haqıyqattı abzal kóredi?
A)empirizm
B)rasionalizm
C)relyativizm
D)dogmatism
59. Gegeldiń “aqil” sistemasın sınġa alıp, hàmme nàrselerdi túsiniklerde ańlatıp bolmaydı degen filosof kim?
A)C.Kyerkegor
B)R.Dekart
C)Feyerbax
D)Freyd
60. Farabiydiń aytıwınsha, sofistika qanday mànini bildirgen?
A) tàjiriybege tiykarlanıp, juwmaq shiġarıwdı
B) aqılġa tiykarlanıp, pikir júritiwdi
C) adamnıń ruwhiy dúnyası
D) jalġan danalıq mànisin
61. Sana nelerdi óz ishine aladı?
A) sezim arqalı qabıl etilgen nàrselerdi óz ishine aladı
B) pàm-parasat arqalı islengen juwmaq ónimi
C) sana adamnıń oy hàm qàlewleri, printsip hàm ólshemleri, túrli kóz-qaraslar jıyındısın óz ishine aladı
D) intuitsiyalar arqalı kórinisin tapqan hàm islengen juwmaqlar
62.Adam erki nede óz kórinisin tabadi?
A) pikirdiń tereńliliginde
B) emotsiyalardıń júdà kúshliliginde
C) gózlengen maqsetke erisiwde asıqpastan barıwda
D) hàr qanday pikirdi tàjiriybeden otkeriwde
63. Sanasızlıq iskerligi qaynday jaġdaylarda óz kórinisin tabadı
A)Ongsizlik faolligi qachonki inson óz-ózini anglagan vaqtda
B) adam óz seziw organların durıs eleslete alġanda
C) sanasızlıq iskerligi hàr túrli ruwhiy protsesslerde (uyqı, tús, intuitsiya hàm basqa kórislerde) óz kórinisin tabadı
D) sezib biliwden abstrakt pikirlewge ótken waqıtta
64. Nemis klassikalıq filosoflarınınan qaysıbiri filosofiyanı tiykarġı mnàselesi na\rseler dúnyasın úyreniwemes, bàlkim adam tàbiyattın biliw iskerligin. onıń aqılıy nızamların biliw kerek,degen edi?
A)I.Kant
B)O.Kont
C)Gegel
D)Spinoza
65.Qaysı qatarda sofistika tàliymatınıń iri wàkilleri durıs kórsetilgen?
A)Sokrat, Pifagor
B)Fales, Geraklit
C)Empedokl, Anaksimandr
D) Protagor, Gorgiy
66. Jaqsılıq hàm jamanlıqtı adamlar menen qarım-qatnas arqalı biliw múmkin,degen tàliymattıń tiykarshısın tabıń?
A)Platon
B)Aristotel
C)Sokrat
D)Konfusiy
67. Grek filosoflarınıń qaysısında morallıq ratsionalizm tiykarġı orındı iyeleydi?
A)Sokrat
B)Platon
C)Aristotel
D)Demokrit
68. Haqıyqıy reallıqtı ulıwma túsinikler bayanlaydı,ayırım alınġan real nàrseler emes, balkim olar ulıwma túsiniklerdi jemisi degen tàliymattı qaysı aġım alġa súrgen?
A)Realizm
B)Nominalizm
C)Moniylik
D)Mazdakiylar
69. Ulıwma tu;sinikler nàrselerden aldın emes bàlkim na\rseler onnan aldın payda boladı, degen ideyanı kimler bergen?
A)Mutazaliylar
B)Sufiylik
C)Mutakalimlar
D)Nominalizm
70. Ilim dinnen ajıralıwı, tàbiyat hàm adam ilimniń úyreniw obyekti bolıwı kerek, degen pikirdi oyanıw dàwiriniń evropa filosoflarınian kim aytqan?
A)N.Kopernik
B)R.Dekart
C)G.Galiley
D)Spinoza
71. Jańa zaman evropa filosoflarınınan qaysı biri tàjiriybe arqalı alınġan materiallardı miyde qayta islep induktiv metodın qollaġan halda juwmaq shıġarıwdi\ usınıs etken?
A)F.Bekon
B)R.Dekart
C)N.Kuzanskiy
D)J.Russo
72. “ Shubha dàneni qum hàm topıraqtan tazalaydı. Hàmme nàrsege shubha menen qaraw filosofoyalıq pikirdiń tiykarı bolıwı kerek”, degen ideyanı kim bergen?
A)R.Dekart
B)Tomas Gobbs
C)Aristotel
D)F.Bekon
73. Deduktiv metodın jaqlaġan filosof kim?
A)I.Kant
B)Gegel
C)Djon Lokk
D)R.Dekart
74. Arab-musulman filosoflarınan qaysı biri, “kim Alla tàliymatın jaqsı bilmese, onıń ullılıġı hàm jaqsılıġınada iyman keltirmegen boladı” degen tàliymattı kim en jaydırġan?
A)Al-Maturudiy
B)Imam Buxariy
C)Al-Kindiy
D)Al- Ġazzaliy
75. Beruniy biliwde haqıyqattıń ólshemi dep neni túsingen?
A)aqlıy biliw
B)sezip biliw
C)aqlıy hàm sezip biliw
D)ilàhiy qàbiliyet
76. Adamnıń iskerlik alip barıw sheńberin qanday ilimiy-filosofiyalıq túsinik arqalı bayan etiledi?
A)biosfera
B)gidrosfera
C)atmosfera
D)noosfera
77.Metodologiya degen ne?
A)biliw usullarıhaqqında tàliymat
B)àmeliy iskerlik printsipleri
C)gnoseologiyanıń anıq tap ózi
D)ilimiy izertlewlogikası
78.Metod bul...
A) biliw quralı
B) úrenilip atırılġan obyekttiń subyekt oyında qayta isleniw usılı
C) maqsetke jetiw usılı
D) barlıq juwaplar durıs
79. Biliwdiń tiykarġı maqseti ne?
A) adamlardıń àmeliy iskerligi
B) haqıyqattı iske asırıw
C) tàbiyiy qubılıslardı ililmiy bayuan etiw
D) ilimiy izertlewdi teotiyalıq teoriyalıq tiykarlaw
80. Adamnıń óz is-hàreketlerin sanalı tàrizde tàrtipke salıw hàm gózlengen maqsetti àmelge asırıwda ushıraytuġın tosıqlardı jeńiwde bolġan qàbiliyet ne?
A)ideologiya
B)pikirlew
C)ruwhiyat
D)erk
81. Materiallıq àlemniń adam sanasında biykarlaw protsessi ne?

A)bilim
B)pikirlew

C)haqiyqat
D)abstraktsiya
82. CHarvaka-lokayata filosofiyalıq mekteptiń qaysı shıġarmasında sana haqqi\nda tómendegiler jazılġan: “ Sana tórt element- ot, hawa, suw hàm jerden shólkemlestirilgen”
A) “Shad darmana samugaya” shıġarmasında
B) “Kriton” shıġarmasında
C) “ Tabiat haqqında” shıġarmnasında
D) “Evtidem” shıġarmasında
83. “Yeftifron” shıġarmasında CHarvaka-lokayatashilar pikirinshe “atlan” sózi qanday mànini ańlatadı?
A) emotsiya
B) jan
C) oylaw
D) sanalı ruwh
84. Àyyemgi Gretsiyada paradokslardi” islep shi;qqan filosof…..
A)Fales
B)Pifagor
C)Zenon
D)Anaksimen
85.Aristotel biliw teoriasında neni tiykar etip aldı?
A)bolıs
B)dialektika
C)aqılıy biliw
D)sezip biliw
86.Orta àsir filosofiyasında tabiat neni ańlatadı?
A)biliw predmeti emes
B)hàr tàrepleme rawajlanġan
C) hàmmesi tuwrıi
D)bilish predmeti
87. Materiyanıń obyektiv reallıq hàm substantsiya sapasındaġı tiykarġı belgisin kórsetiń:
Materiyanıń obyektiv reallıq hàm substantsiya sıpatındaġı tiykarġı belgisin kórsetiń:
A)biliw múmkin emesligi
B) biliw múmkinligi
C) sanaġa baylanıslı bolmaġan halda bar bolıw hàm sanaġa Salıstırġanda birlemshi bolıwı
D) seziwlerge salıstırġanda birlemshı bolıwı
88. Materiyaniń eń ulıwmalıqlı belgisin kórsetiń:
A) sàwleleniw
B) sana
C) seskeniw
D) seziw
89. Tiri tabiatdaġı eń àpiwayı sàwleleniw túrin kórsetiń:
A) seskeniw
B) psixologiyalıq sàwleleniw
C) sezim
D) sana

90.Adamnıń tabiyatqa múnàsibetiniń tiykarġı formaların kórsetiń:

A) jaqsi ha;m jaman
B) mifologiyali\q, ilimiy, diniy
C) biliw, bahalaw hàm ózgertiriw
D) estetikalıq, etikalıq, filosofiyalıq
91. Adamdı ne haywanat dúnyasınan ajıratıp turadı?
A) miynet quralların tayarlaw
B) sana
C) barlıġi durıs
D) reallıqtı qayta ózgertiw
92. Àmeliyat óz ishine nelerdi aladı?
A) barlıġı durıs
B) jasalma qurallar jàrdeminde sırtqi ortalıqtı ózgertiw
C) túrli protsessler hàm qayta kóriwde adamlardıń óz-ara múnàsibetleri
D) norma hàm qadiriyatlarlardi\n\ jiyindısı
93. Ilimiy biliw neden baslanadı?
A) ilim alıwdan
B) ózlikti ańlawdan baslanadı
C) ilimiy problemalardı ańlawdan baslanadı
D) àmeliy isten baslanadı
94. Biliw basqıshlarına ne kirmeydi?
A) sezimler
B) qabil etiw
C) túsinik
D) emotsiya
95. Qaysı formalar sezip biliw basqishına tiyisli?
A) qabi\l etiw
B) erk
C) pikir
D) intuitsiya
96. Obyektiv haqiyqat ne?
A) o\z-ara kelisiw hàm shàrtnamanıń nàtiyjesi
B) reallıqtı durıs sàwlelendiriwshi bilim
C) biziń absolyut bilimlerimiz
D) tàjiriybeni àpiwayı hàm únemli túrde anıqlama beriw
97. Qaysı usıl ilimiy biliwdiń empiric dàrejesinde qollani\ladı?
A) aksiomalıq
B) baqlaw
C) sintez
D) analogiya
98. Qaysı usi\l ilimiy biliwdiń teoriyalıq dàrejesinde qollanıladı?
A) ólshew
B) eksperiment
C) salıstırıw
D) formallastırıw
99. Sezip biliwdiń formaların kórsetib beriń?
A) seziw hàm qabi;l etiw
B) elesletiw hàm pikir
C) seziw,qabıl etiw, elesletiw, piker
D) seziw, qabıl etiw, elesletiw

100. Haqıyqatqa berilgen qaysı anıqlama durıs berilgen?

A) haqıyqat adamġa baylanıslı bolmaġan àlem haqqındaġı bilimler jıyındısı
B) haqıyqat obyektiv reallıqqa sàykes keliwshi, àmeliyatta sınalġan bilim
C) haqıyqat bilimlerdiń qarsılıqsızlılıġi
D) haqıyqat bilimlerdiń nàtiyjeliligi, paydalılıġı