1. Oqıw materialları

Úshinshisin jibermew nızamı qarsılıqsız pikirlewdi talap etedi. Birdey waqıtta eki qarsılıq qatnasında bolatuġın pikirler jalġan (nadurıs) bolıwı múmkin emes, olardıń birewi zárúrli túrde shın (durıs) boladı. Bul nızam bir-birine qarsı bolġan eik pikirdiń birewiniń jalġan, al ekinshisiniń shın bolıwın talap etedi. Úshinshisiniń bolıwı múmkin emes. Bul nızam A yamasa V, yamasa V nıń biykarlanıwı boladı degen formula menen belgilenedi: a  â ( a yamasa a nıń biykarlanıwı durıs). Mısalı, eger «Biziń zavod paydalı ónimlerdi shıġaradı» degen pikir shın bolsa, onda «Biziń zavod paydalı ónimlerdi shıġarmaydı» degen pikir jalġan boladı.
Bul nızam qarama-qarsılıqlı pikirler ushın xáreket etpeydi, sebebi bunday pikrlerdiń hár qaysısı bir-birin biykarlap qoymastan, al oġan qosımsha maġlıwmat ta beredi. Mısalı, eki pikirdi alayıq: «bul toġay tiken japıraqlı», «bul toġay aralas». Bul jerde ekinshi pikir, birinshi pikirdi tek ġana biykarlap qoymastan, al ol qosımsha da maġlıwmat bermekte, yaġnıy berilgen pikirde toġaydıń tiken japıraqlı ekenligi biykarlanıp qoymastan, al onıń qanday ekenligi de aytılġan.
Úshinshisin jibermew nızamı faktlerdi bayanlaġanda izbe izlikti hám olardıń qarsılıqsız bolıwın talap etedi. Bul nızam eki qarsılıqlı pikirdiń birewiniń shınlıġın tán almay olardıń arasınan úshinshisin izlewdiń kerek emesligin talap etedi.
Solay etip, úshinshisin jibermew nızamı oylawdıń tómendegi eń áhmiyetli talabın belgileydi: bir-birine qarsı eki pikirdiń birewiniń shın bolıwın (durıslıġın) moyınlamay, olardıń arasınan úshinshi pikirdi izlewdiń kerek emesligin kórsetedi (birdey waqıtta berilgen oydı hám onıń biykarlanıwın qabıllamawġa bolmaytuġınlıġın talap etedi). Bul nızamġa tiykarlanġan halda al`ternativ sorawlarġa juwap bere alatuġın dárejede túsiniklerdi anıqlawımız tiyis.
Jetkilikli tiykar nızamı hár qanday pikirdiń dálillengen bolıwın talap etedi, sebebi pikirdiń durıslıġın isenimge tiykarlanıp qabıl etiwge bolmaydı. Bul nızam tómendegishe sıpatlanadı: qálegen oyımız jetkilikli tiykarġa iye bolıwı shárt. Qanday da bir oydıń jetkilikli tiykar retinde zárúrlitúrde berilgen oydıń shınlıġın támiynlewshi qálegen basqa oy alıp qaralıwı múmkin. Ne ushın ápiwayı túrde tiykar dep aytpay, al «jetkilkli tiykar» dep aytamız. Sebebi bir juwmaqqa sheksiz kóp tiykardı ákeliwge boladı. Biraq olardıń tek ayrımları eger berilgen pikir shın bolsa jetkilikli tiykar retinde alıp qaraladı. Egerde pikir jalġan bolsa, onda olardıń birde birewi jetkilikli tiykar bolmaydı.
Solay etip, dálillew járdeminde juwmaqtıń kelip shıġıwın támiyinleytuġın pikirlerdi tiykarlar dep ataymız, sol sebepli bul nızam jetkilikli tiykar nızamı dep ataladı hám ol qabıl etilgen juwmaq ushın tiykarlardıń jetkilikli bolıwın talap etedi. Hár qanday oy eger onıń jetkilikli tiykarı bolsa ġana shın (durıs) dep tabıladı. Bul mazmun «Eger V bolsa, onıń A tiykarı da boladı» degendi ańlatadı hám a  v formulasında beriledi.
Berilgen nızamlardan kelip shıġatuġın talaplardıń buzılıwı oydıń baylanıssız, pıtırańqılı, qarsılıqlı bolıwına, logikalıq qáteliklerge jol qoyılıwına alıp keledi.
Solay etip, oylawdıń nızamları hám formaları adam sanasında ob`ektiv haqıyqatlıqtıń predmetleriniń qásiyetlerin, baylanısların hám olar arasındaġı qatnaslardı sáwlelendiredi.
Logikalıq forma hám logikalıq nızam haqqındaġı túsiniklerge iye bola otırıp, formallıq logikaġa anıqlamanı tómendegishe beriwge boladı. Formallıq logika dep oylawdıń formaların hám nızamların izertleytuġın filosofiyalıq ilimge aytamız.