1????. Pul uning kelib chiqishi va zarurligi

36.Bimetzllizm pul tziminingstandartlari.
Биметаллизм – бу пул тизимида давлат қонуний жиҳатдан тўлов воситаси иккита металлни (одатда олтин ва кумуш) чегараланмаган миқдорда эркин зарб қилишга рухсат беради.
Ўз навбатида биметализм тизими учта шаклда амал қилди:

• биринчидан, параллел валюта тизими, ушбу металл пуллар ўртасидаги муносабат уларнинг бозор баҳосидан келиб чиққан ҳолда стихияли равишда ўрнатилди;

  
  

• иккинчидан, иккиёқламали валюта тизими, металл пуллар ўртасидаги муносабат давлат томонидан белгиланди ва шунинг асосида олтин ва кумуш тангалар зарб қилинди;

  
  

• учинчидан, «оқсоқ» валюта тизими – ушбу тизимда олтин ва кумуш тангалар қонуний тўлов воситаси сифатида хизмат қилди, лекин кумуш тангалар ёпиқ ҳолда, олтин тангалар эса эркин зарб этилди. «Оқсоқ» валюта тизими дейилишига сабаб кумуш тангалар ушбу даврда тўлақонли валюта сифатида умум эквивалент ролини амалга оширмайди.

  
  

Муомалада иккита металл пулнинг вазифасини бажарган пайтда улар ўртасида баҳони аниқлашда муаммолар ва зиддиятли ҳолатлар вужудга келди. Шу билан бирга, пул тизимининг биметллизм шакли беқарор ва бир – бирига ўзаро қарама – қарши эди. Шунингдек, ривожланган товар – пул муносабатлари шароити талабларига етарли даражада жавоб бермас эди.

Жамиятда товар – пул муносабатларининг ривожланиши ижтимоий – иқтисодий ягона умумэквивалент вазифасини битта металл пул бажариш зарурлигини кўрсатди. Бунинг натижасида монометаллизм пул тизими шаклланди.
37.Chiqim inflyatsiyasi
Taklif inflatsiyasi bu, mamlakat iqtisodiyotida tovar va xizmatlar taklifining kamayishi natijasida tovar va xizmatlar baholarining oshishidan paydo bo‘ladi. Bunday hollarda ortiqcha talab bo‘lmasa ham tovarlarning baholari oshib boradi. Hatto ish bilan bandlik va YaIM ishlab chiqarish kamaygan yillari tovarlarning bahosi oshadi. Yalpi taklif qisqarishining asosiy sababi mahsulot birligiga sarflangan xarajatlarning o‘sishi hisoblanadi.Bunda nominal ish haqi, xom ashyo va yoqilg‘i narxlarining oshishi natijasida ishlab chiqarish tannarxi ham oshadi.
Taklif inflatsiyasiningkelib chiqishiga,shuningdek, taklif mexanizmining buzilishi ham ta’sir qiladi. Taklif mexanizmi esa tasodifiy holda asosiy ishlab chiqarish omillari bahosining keskin ko‘payishidan kelib chiqadi. Iqtisodchi olimlarning fikriga ko‘ra, taklif inflatsiyasi o‘z-o‘zini cheklaydi. Ishlab chiqarishning pasayishi xarajatlarning qo‘shimcha o‘sishinicheklaydi, chunki ishsizlikning o‘sishi nominal ish haqining asta-sekin pasayishiga olib keladi