1. Quwırshaq teatrı túrleri. Quwırshaq – qolǵap. Barmaq teatrı. Stol teatrı. Saya teatrı. Marienetko teatrı


Download 0.87 Mb.
bet2/6
Sana09.02.2023
Hajmi0.87 Mb.
#1181364
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
3-лекция (3)

Saya teatri – quwırshaq teatrınıń Ózine say túrlerinen esaplanadı. Onda quwırshaqlar emes al formalardan ibarat oyinshıqlar oynaydi. TamashagÓyler sahnada otırıp, ekranda jaqtılıq arqalı háreketlenip atırǵan sayalar: adamlar, haywanlar hám quslar sayasin kóriwi múmkin.
Saya teatrı ushın adam hám haywan sayalarin balalardıń ózleri sızıp, qıya aladı. Balalarǵa formalardı baslarin, kuyrıqların qıymıldatuwdı úyretiw kerek, bunıń ushın tárbiyashı járdeminde detallardı sımlar menen biriktirip, spiral jaǵdayda aylandırıp qoyiladi. Háreketleniwshi bólimler qatti simnan tayarlanadi. Bunday oyinshıqlardı shablon járdeminde yaki Ózleri oylap, siluet sızadı. Balalar detallardı qirqıp alǵanlarınan soń figuraga kózin islew kerekligi usınıs etiledi. Tárbiyashı kóz ornin Ótkir ásbap penen tesip beredi, balalar qálem yaki kistochka tayaqshası menen tesikti keńeytiredi hám jıltıraq qaǵaz benen kózin jelimleydi. Balalar kleyge qara boyaw aralastırıp kózin sızıp qoyıwları múmkin.
Teatrdı kórsetiwleri ushın tárbiyashı ekrandı juqa materialdan yaki kal`ka qaǵazdan 2x1,5 metrli ramkaga salıp tayarlanadi. 100 vol`tli lampa kerek. Shıra quti ishine jaylastırıladı, ishi qara reńge boyaladı. Tereń etip sırılǵan materialǵa qaǵazdan dekoratsiya úskenelerin applikatsiya etip qoyıw múmkin. Balalar Ózleri tayarlaǵan figuralardı ekranda kórip, quwanıshları sheksiz boladı. Saya teatrin balalarǵa úlkenler qoyıp beredi.
Dáslep karton yaki faner arqali ekran jasalıp‚ ekrandı juqa aq siyle shurıp penen tartıp bekkemlenedi. Keyin hár bir topar jasına saykes ráwishte ertekti tańlap onıń qahramanların kartonǵa túsirip, júdá abaylıq penen qıyıladı. Keyin ol qara guash penen boyaladi hám qirqiladi. Keyin shıra yaǵnıy jaqtılıq tusirip‚ sahnalastirilǵan ertek kórsetiledi.


Stol teatri. Stol teatrınıń bir neshe túri bar: bireuinde p`esa ápiwayı sahnada-pardossız perdede, basqası qutiǵa uqsas sahnada (karton teatr), úshinshisi jalpaq teatrda‚ sahna eki bólek kartonnan islenedi. Bul teatrlardaǵı «artistler» qol menen‚ yashiktiń astı, sim hám magnit arqali háreket etedi. Formalardıń dúzilisi hám hár túrli. Jumıs ertek tańlawdan baslanadi‚ keyin oǵan sáykes personajlar tayarlanadi. Haywanlar formaların balalar kórkem kitaplardan kal`kaga kóshiriwleri múmkin. Kal`kadaǵi suwretti kóshiriw qaǵaz járdeminde eki aq qaǵazga túsiriledi. Bul suwretlerdi renli qálem menen boyap, birewin kartonǵa jabıstırıladı hám kartondı usı suwret konturı boylap qıyıladı. Kartonnıń ekinshi tárepine ekinsh suwret jabıstırıladı, usı menen figura tayar esaplanadı. Sonnan keyin yarım katushka hám shóp arqalı biyikligi 9-10 sm bolǵan astı bólimi tayarlanadi. Shóptiń ushına figura ornatıladi, katushka jıynalıp túspewi ushın onıń astına sheńber etip kıyılǵan karton jabıstırıladı.

Sahna-shirma figuranıń astı kórinbewi ushın pútinlikte islenedi. Shirmani boyaw yamasa oǵan reńli qaǵaz jabıstırıw kerek. Shirmadan 20-22 sm araliq dekoratsiya ornatiladi. Egerde toǵay, dala, dar`ya, tawlardı suwretlew lazim bolsa, muwapıq keliwshi suwretti tawıp‚ oǵan aq ramka islew, suwretti kartonǵa jabıstırıw kerek. Dekoratsiyani yarim sheńber formasında iyiw hám múmkin. Sahna-shirma stol ústine qoyiladi, onıń arqasında bolsa figuralardı júrgizetuǵın hám olar ushın sóyleytuǵın okıwshılar turadı. Egerde ertek dawamında dekoratsiya ózgerip turıwı kerek bolsa, kitapqa uqsatıp birlestirilgen kartonga jabıstırılıwı lazim. Onıń hár bir betinde bir dekoratsiya boladi.


Eger qoyandı jasaw kerek bolsa, dáslep pútin figuranı, soń onıń aldıńǵı ayaǵın biraz uzınraq etip qıyıp alınadı. Bul aldıńǵı ayaqka sım ótkeriledi. Ol mine usı sım arqalı basqarıladi. Tayarlap qoyilǵan aldıńǵı ayaqqa tesik islep jip ótkeriledi, jiptiń bir ushı ayaqqa azgantay qaǵaz benen tutastırıladı hám jiptiń ekinshi ushı figuradan ótkerilip tereńirek etip tartiladi hám figuranıń ishi tárepke jabıstırıp qoyiladi. Tomende ertak tiykarında stol teatri qahramanlari úlgileri berilgen:






Download 0.87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling