1. Quyidagi olimlar va ularning qilgan ishlari bilan to’g’ri juftlashtirilgan javobni aniqlang

Онлайн тест №62

1.Quyidagi olimlar va ularning qilgan ishlari bilan to’g’ri juftlashtirilgan javobni aniqlang.

a) J.B.Lamark; b) V.I.Vernadskiy; c) E.Zyuss; d) A.Tensli; e) V.N.Sukachyev
1) biogeotsenoz tushunchasini fanga kiritdi; 2) biosfera haqidagi to’liq ta’limotni yaratdi; 3) ekosistema tushunchasini fanga kiritdi; 4) biosfera tushunchasini fanga kiritdi; 5) yer qobig’ida hayotning tarqalgan sohalari to’g’risida birinchi ma’lumotlarni fanga kiritdi
A) a- 5; b- 2; c- 4; d- 3; e- 1 B) a- 4; b- 2; c- 5; d- 1; e- 3
C) a- 5; b- 4; c- 2; d- 3; e- 1 D) a-4 ; b- 5; c- 2; d- 1; e- 3

2. Quyidagi misollar evolyutsiyani isbotlovchi qaysi fan dalili hisoblanadi?

1) odam DNK molekula tuzilishi makaka maymuni DNK tuzilishiga 66% o’xshash; 2) embrion rivojlangan sari turli sistemaga kiruvchi hayvonlar orasidagi o’xshashlik kamaya boradi; 3) kaktusning tikanlari barg, do’lananing tikanlari poyaning o’zgarishidan hosil bo’lgan; 4) Yevropa zubri Shimoliy Amerikadagi bizonga o’xshaydi.
a) paleontologiya; b) molekulyar biologiya; c) embriologiya; d) solishtirma anatomiya; e) biogeografiya
A) 1- d; 2- c; 3- a; 4- b В) 1- b; 2- c; 3- d; 4- e
C) 1- d; 2- a; 3- b; 4- с D) 1- b; 2- c; 3- a; 4- e

3. Qaysi javobda o’simlik va hayvon organizmlarida suv bug’latishini kamaytiruvchi omillar to’g’ri ko’rsatilgan?

1) nafas teshiklarining klapanlar bilan bekilishi; 2) keng yuza ildiz sistemasining mavjudligi; 3) barglarning to’kilishi; 4) mahsuslashgan siydik oufagiga ega bo’lish; 5) qalin kutikulaning mavjudligi; 6) hayvonlarning uyalarida yashirinishi
A) 2, 5, 6 B) 3, 4, 5 C) 1, 3, 4 D) 1, 3, 6

4. Quyidagi hayvonlarni ularning fandagi nomi bilan to’g’ri juftlab ko’rsatilgan javobni toping.

1) o’txo’r kaltakesak; 2) toshbaqalar avlodi; 3) baliq kaltakesak; 4) yirtqich kaltakesak; 5) uch shohli kaltakesak; 6) ilon
kaltakesak;
a) plakoxelis; b) tritsopetops; c) tiranozavr; d) mezozavr; e) brontozavr; f) ixtiozavr
A) 1-c; 2-e; 3-f; 4-a; 5-b; 6-d B) 1-b; 2-a; 3-d; 4-e; 5-c; 6-f
C) 1-e; 2-a; 3-f; 4-c; 5-b; 6-d D) 1-e; 2-d; 3-f; 4-b; 5-c; 6-a

5.Quyidagi fikrlarning qaysi birida xatolikka yo`l qo`yilgan?

1) populyatsiya-evolyutsiyaning elementar birligi; 2) populyatsiya to`lqinlari evolyutsiyaning boshlang’ich omili; 3) evolyutsiya konvergent xarakterga ega; 4) populyatsiya organizmlari sonining keskin kamayishi genlar dreyfi deyiladi; 5) simpatrik yo`nalishda tur paydo bo`lishi geografik alohidalanish natijasi hisoblanadi; 6) tur areali doirasida aneuploidy turlarning paydo bo`lishi, allopatrik yo`nalishda tur paydo bo`lish natijasidir.
A) 1, 2, 3 B) 2, 4, 5 C) 3, 4, 6 D) 4, 5, 6

6.Tabiiy areali Paleoarktik biogeografik viloyati hisoblanadigan urg’ochilari gomogametali (a), tabiiy areali Neotropik

biogeografik viloyati hisoblanadigan erkaklari gomogametali (b) organizmlarni aniqlang.
1) kabarga; 2) zirhlilar; 3) kolibri; 4) opossum; 5) los; 6) pampas; 7) yelik; 8) malla revun;9) chittak;10) tasqara
A) a - 1, 6; b - 4, 6 B) a – 3,10; b – 1,6 C) a – 5,7; b - 4, 6 D) a - 1, 6; b - 3, 10

7. Bitta biogeografik viloyatda tarqalgan hayvonlarni belgilang.

А) orangutan, qirg‘ovul, yo‘lbars, lemur, bambuk ayig‘i, bankiv tovuq, tapir, nosorog
Б) gajak dumli ayiq, pampas mushugi, skuns, dengiz cho‘chqasi, Janubiy Amerika tulkisi, nandu, iguana
С) sayg‘oq, yelik, kar, vixuxol, los, tulki, suvsar, chittak, muskusli qo‘y
Д) qanotsiz kivi, emu, yexidna, o‘rdakburun, lira qushi, kolibri, kenguru, xaltali krot

8. Quyida keltirilgan hayvonlarning nechtasi Hindomalay biogeografik viloyatda tarqalgan?

1) orangutan; 2) martishka; 3) bambuk ayig‘i; 4) agama; 5) antilopa; 6) qirg‘ovul; 7) lemur;
8) yo‘lbars; 9) tupay; 10) tapir
A) 3 ta B) 5 ta C) 6 ta D) 7 ta

9.Quyidagi qaysi juftliklar uchun sitokinezning sodir bo‘lish usuli, hujayra qobig'ining mavjudligi, qo‘sh jinslilik umumiy belgi hisoblanadi?

1) semga=sorbariya; 2) jo‘xori=lola; 3) itqovun=ituzum; 4) drozofila=so‘na; 5) oqquray=g‘o‘za; 6) lira=lipa;
7) maxaon=poliksina; 8) albitsiya=tuxumak.
A) 2, 3, 5 B) 5, 8 C) 4, 7 D) 1, 6, 8

10.Digeterozigota sariq silliq no’xat markaziy hujayralari yashil burishgan no’xat spermiylari bilan urug’lanishi natijasida hosil bo’lgan hujayralarning necha foizi ikkita dominant B geniga ega?

A) 0 B) 25 C) 50 D) 75
11.Pashshalarda qanotining qayrilgan holatda bo‘lishi genlarning geterozigota holatda bo'lishiga bog'liq. Dominant gomozigota holatda bu gen embrional davrda o‘limga olib keladi. Qayrilgan qanotli pashshlarda tuxumdan chiqqan avlodining fenotipi va genotipini aniqlang.
A) faqat qanotlari qayrilgan; Aa
B) qanotlari qayrilgan va qanotlari qayrilmagan; Aa, aa
C) faqat qanotlari qayrilmagan; аа
D) qanotlari qayrilgan va qanotlari qayrilmagan; AA, Aa, aa


12. Ko‘lbuqada spermatogenez jarayonida kuzatiladigan hodisalar qaysi javobda to‘g‘ri berilgan?
1) ko‘payish davrida reduplikatsiya sodir bo‘ladi; 2) 4 ta gaploid to’plamga ega hujayra hosil bo‘ladi; 3) hujayralarning 50% i jinsiy Y xromosomaga ega; 4) o‘sish davrida hujayralarda translyatsiya kuzatilmaydi; 5) hujayralarning barchasi jinsiy X xromosomaga ega bo‘ladi; 6) ko‘payish davrida diploid to‘plamga ega hujayralar hosil bo:ladi
A) 4, 5 B) 1, 3 C) 5, 6 D) 2, 4


13. Quyidagi holatlar o'zgaruvchanlikning qaysi turiga misol bo'lishini aniqlang.
1) albinizm kasalligi; 2) translokatsiya hodisasi; 3) fenilketonuriya kasalligi; 4) inversiya hodisasi; 5) aneuploidiya; 6) poliploidiya;
a) gen mutatsiyasi; b) xromosoma mutatsiyasi; c) genom mutatsiyasi
A) a - 2, 3; b - 4, 5; с - 1, 6 B) a - 1, 4; b - 2, 6; с - 3, 5
C) a - 3, 5; b - 1, 4; с - 2, 6 D) a - 1, 3; b - 2, 4; с - 5, 6


14. Sachratqi mevasi rangining sariq bo'lishi to‘q sariq bo'lishi ustidan chala dominantlik qiladi. Geterozigotalar mevasining rangi oraliq bo‘ladi. Meva rangining yuzaga chiqishi ikkinchi juft dominant genga bog‘liq. Uning retsessiv alleli ingibitorlik vazifasini bajarib, meva rangining oq bo‘lishiga olib keladi. Tajribada seleksioner olim tomonidan sachratqi mevasining rangi oraliq bo‘lgan digeterozigotali o'simliklari o‘zaro chatishtirilishi natijasida birinchi avlodda 960 ta o‘simlik
olingan bo‘lsa, oraliq mevali o’simliklarni oq mevali o’simliklarga bo’lgan nisbatini aniqlang.
A) 3:1 B) 1.5:1 C) 1:1 D) 2:1


15. Qand lavlagi tarkibida shakarning bo‘lishi uch juft polimer genlarga bog‘liq. Agar barcha genlar dominant holatda bo'lsa, qand lavlagi tarkibida 30 mg shakar, barcha genlar retsessiv holatda bo‘lsa 18 mg shakar saqlanadi. Agar trigeterozigota o‘simliklar tahliliy chatishtirilsa, olingan 960 ta o'simlikdan qanchasining tarkibida 22 mg shakar bo‘ladi?
A) 120 B) 480 C) 360 D) 240


16.Ikki uyli o’simliklardan birida keng barglilik (A) va ingichka barglilik (a) jinsiy X xromosomaga birikkan holda irssiylanadi. Jinsni aniqlash mexanizmi drozofilaniki bilan bir xil bo’lsa, gomozigota keng bargli o’simlikning ingichka bargli o’simlik changlari bilan urug’lantirilganida, markaziy hujayra hosil qiluvchi o’simlik olindi. Bu o’simlik keng bargli o’simlik changlari bilan urug’lantirildi. Hosil bo’lgan avlodlar orasida mikrospora hosil qilmaydigan o’simliklar genotipini aniqlang.
A) XAXA, XaXa B) XAXA, XAXa C) XAY, XaY D) XAXa, XaXa


17.Komplementar irsiylanishda 4 xil fenotipik sinf hosil bo‘lsa (a) , 3 xil fenotipik sinf hosil bo‘lsa (b), 2 xil fenotipik sinf hosil bo‘lsa(c) nisbat qanday bo’lishini mos ravishda juftlang?
1) 12:3:1; 2) 9:3:4; 3) 9:7; 4) 13:3 5) 9:6:1; 6) 9:3:3:1
A) a-6; b-1; c-3 B) a-6; b-5; с-4 C) a-6; b-2, 5; c-3 D) a-6; b-1,5; c-3

18. Nokumulyativ (a) va kumulyativ (b) polimeriya uchun xos bo'lgan xususiyatlarni ko'rsating?

1) ikkinchi avlodda belgining rivojlanish darajasi dominant genlar soniga bog'liq
2) Birinchi avlodda belgining rivojlanish darajasi dominant genlar soniga bog'liq emas
3) Genotipida 4 ta dominant geni bo'lgan organizm genotipida 1ta dominant gen bolgan organizm bilan bir xil belgiga ega 4) Digeterozigota organizmlar chatishtirilganda avlodda 5 xil fenolipik sinf hosil boladi
5) Digeterozigota orgamzmlar chatishtirilganda avlodda 2 xil fenolipik sinf hosil bo'ladi 6) miqdor belgilarni namoyon qiladi 7) Sifat belgilarini namoyon qiladi 8) Digeterozigota organizmlar chatishtirilganda avlodda 9 xil genotipik sinf hosil bo'ladi
A) a-4,6,8; b-3,5,7 B) a-1,2,3,4; b-5,6,8 C) a-3,5,7,8; b-1,4,6,8 D) a-3,5,7; b-1,2,6,8

19.Agar 2 belgisi boʻyicha farq qiluvchi organizm oʻzaro chatishtirilgandan soʻng F 2 da fenotipik nisbat 15:1 boʻlsa, ushbu chatishtirishdagi F 2 dagi avlodning necha % i genotip jihatdan F¹ avlod duragaylaridan farq qiladi.

A) 25 % B) 6,25 % C) 50 % D) 75 %

20.Odam embrional rivojlanishining maydalanish bosqichida bir necha bo’linishdan so’ng hosib bo’lgan blastomerlardagi jami autosomalar 2880 tani, jinsiy xromosomalar esa 128 ni tashkil etsa, homila haqida to’g’ri fikr keltirilgan javobni aniqlang.

A) Homila Shershevskiy-Terner sindromiga chalingan
B) Homila Klaynfelter sindromiga (jinsiy xromosomalar XXXY holatida) chalingan
C) Homila Daun sindromiga chalingan
D) Homila tabiiy abortga uchraydi

21. (+ +) belgiga mos bo’la oladigan munosabatni toping.

A. asalarilar o’simliklardan chang , nektar yig’ishi
B.daraxtlar tanasi va shoxlarida yo’sinlarning joylashib olishi
C. baliqlar tuxumlarini ikki pallali molluskalarning mantiya bo’shlig’iga qo’yishi
D. kemiruvchilarning uyida hasharotlarni yashashi

22. Rasmda keltirilgan jarayonga xos bo’lgan javobni aniqlang.

A) o’simlik sitoplazmasida oziq moddalar ko’p to’planganida vakuolaning holati
B) havo bulutli bo’lgan vaqtda xloroplastlarning yorug’likdan himoyalanish mexanizmining ishga tushishi
C) endositoz usulda hujayra qobig’i orqali moddalarning ichkariga botib kirishi
D) kuchli yorug’likka o’simlik xloroplazstlarining javob reaksiyasi

23. Baxor faslida suvda harorat 9⁰ C edi, quruqlikda esa harorat 15⁰ C edi. Yoz faslining boshlarida havo harorati 35 ⁰C ga yetdi, ushbu vaqtda suv muhitida harorat qancha bo’ladi?

A) 10⁰ B) 11⁰ C) 11.5⁰ D) 12⁰

24. Iyerarxiya tamoyiliga rioya qilgan holda, jonli materiyani tashkil qilish darajasini belgilang.

1. molekula; 2. To’qima; 3. Biogeotsenoz; 4.Populyatsiya; 5. Hujayra; 6. Organ; 7. Organism; 8.Biosfera.
A) 1.5.2.6.7.4.3.8 B) 1.2.5.6.7.4.3.8 C) 8.3.4.7.6.2.5.1 D) 8.3.7.4.6.2.5

25. Meteorologik kuzatishlar, organizm lar sonini hisoblash masalan,qushlarni halqalash orqali tadqiqotchilar m avsum iy m igratsiya davrida qushlarning harakatini kuzatadigan Atrof-m uhitni o ‘rganish metodi qaysi?

A) dala metodi B) ekologik tajriba metodi
C) matematik modellashtirish metodi D) eksperimental metod

26. Noyob tur sifatida muhofaza qilinadigan baliqni aniqlang.

А) Б)

С) Д)

27. Quyidagi berilgan jadval asosida to’g’ri javobni belgilang.

1. Gemofiliya	a) ahamiyatsiz baliq
2. Gambuziya	b) zuluk so’lak bezi mahsuloti
3. Geparin	c) qon ivimaslik
4. Gen	d) jigar bezi mahsuloti
5. Girudin	e) bir molekula oqsil sinteziga javobgar bo’lgan DNK ma’lum qismi

A) 1-c; 2-a; 3-d; 4-e; 5-b B) 1-c; 2-a; 3-b; 4-e; 5-d
C) 1-b; 2-d; 3-a; 4-e; 5-c D) 1-c; 2-b; 3-d; 4-e; 5-a

28.

Ushbu struktura formulasiga ega bo’lgan polimerlar to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang.
A) androgen, estrogen, glikogen B) gemoglobin, antitana, antitoksin
C) estrogen, maltoza, dezoksiriboza D) kraxmal, glikogen, xitin.

29. Quyidagi o’simlik oilasi uchun xos bo’lgan belgilarni aniqlang.

A) ildizi o`q ildiz, barg oddiy, yonbargsiz poyada ketma-ket

B) izen, turp va karam bilan bitta oilaga kiradi
C) yer sharida 12 000 ga yaqin turi bor, mevasi qozoq yoki qozoqcha
D) ildizi o`q ildiz barg, oddiy yonbargchali, poyada ketma-ket

30. Organizmlarning A yo’nalish bo’ylab xosil bo’lgan turlarni aniqlang.

A) Yonsuzar qisqichqichbaqa B) G’o’za avlodlari
C) Chittaklar D) Olcha va tog’olcha

31. Tog’ri fikrni belgilang.

A) organizmni yashab qolishini optimum chegarasidan eng kam og’adigan ekologik omil belgilaydi
B) Shimoliy Amerikada yashovchi kolibrilar ma’lum bir turdagi o’simlik nektari bilan oziqlanadi.
C) Ekosistemaning yashab qolishini optimum chegarasidan eng ko’p og’adigan ekologik omil belgilaydi
D) barcha javoblar to’g’ri
32.Quyidagi berilgan jadval asosida to’g’ri javobni belgilang.

1. Sodiq Mirahmedov	a) Oqqo‘rg‘on-2
2. Oston Jalilov	b) Obidov
3. S. Raxmanqulov	c) Toshkent-1
4. D.Abdukarimov	d) Samarqand
5. Nabijon Nazirov	e) Samarqand-3

A) 1-c; 2-d; 3-a B) 2-e; 4-d; 5-e C) 3-a; 4-e; 5-d D) 2-d; 3-a; 5-d
33. Kuchli yorug’likni yoqtirmaydigan o’simliklar qaysi qatorda berilgan?
A) qirqquloq, lipa, qulupnay, plaun
B) moxlar, qo’ng’ir suvo’tlar, yo’sinlar
C) lipa, qizil suvo’tlar, plaun, nastarin
D) qarag’ay, binafsha, lipa, qirqquloq

34. Kun uzunligi 12 soat bo’lganda o’sishda davom etadigan lekin gullamaydigan o’simliklarni aniqlang.

1-pomidor; 2-baqlajon; 3-rediska;4-no’xat; 5-g’o’za; 6-sabzi; 7-piyoz; 8-karam; 9-kartoshkagul; 10-kartoshka; 11-bodring; 12-sholg’om
A) 6,7,8,10,12,3 B) 1,2,9,11,4,5 C) 2,4,9,11,6 D) 3,4,5,6,7,9,12

35.Rasmga diqqat qiling. Bu o’simlikni nomi va ta’rifini juftlab ko’rsating.

А) zirk – tikani bargning o’zgarishidan xosil bo’lgan buta o’simlik
В) do’lana – tikani novdaning o’zgarishdan xosil bo’lgan oddiy bargli o’simlik
С) oq akatsiya – tikani yon bargning o’zgarishidan xosil bo’lgan dukkakdoshlarga mansub o’simlik
Д) maymunjon – tikani po’stlog’ining o’zgarishidan hosil bo’ladigan ko’p yillik o’simlik

36. Ushbu rasmdagi poroses qaysi organizmlar hujayrasida sodir bo’ladi

А) mingdevona, qilizko’z

Б) zirako’t, xo’jasavdogar

С) afsonak, epifit

Д) ginko biloba, tilyapiya

S.S.I O’quv markazi

Monday, June 01, 2020
@biosamarqand