1. Savol: Barbotaj nima? Javob: Bu fransuzcha so‘z bo‘lib «aralashtiraman»

33. Savol:: Kislotalar, ishqorlar, tuzlar, oksidlar, asoslar, anionlar, kationlar, ularning xossalari? 
Javob: Anorganik moddalarning eng muxim sinflari: oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlar. 
Oksidlar. Biri kislorod bulgan ikki elementdan tashkil topgan murakkab moddalar oksidlar deyiladi. 
Oksidlar elementlarning kislorod bilan xosil kilgan birikmalari bo‘lib, ularni 4 guruxga ajratish mumkin:
-befark oksidlar (SO, N2O, NO va boshqalar);
-asosiy oksidlar (Na2O, SaO, FeO va boshqalar);
-amfoter oksidlar (ZnO, AI2O3 , Sr2O3 va boshqalar);
-kislotali oksidlar (SO2, SO2NO2 va boshqalar). 
Asoslar. Tarkibida metal atomi bilan birikkan bitta yoki undan ortik gidroksil gurux saklaydigan moddalar 
asoslar deyiladi.
Ular suvda eruvchanligiga karab 2 ga bo‘linadi: suvda yomon eriydigan asoslar (Si(ON)2, Fe(ON)2, Fe(ON)3 
va boshqalar), suvda yaxshi eriydigan asoslar(KON, NaON, Sa(ON)2 va boshqalar). 
Ishkorlar. Suvda yaxshi eriydigan asoslar ishkorlar deb xam ataladi. 
Kislotalar. Metallarning atomlariga urnini bera oladigan vodorod atomlari bilan kislota koldiklaridan tarkib 
topgan murakkab moddalar kislotalar deyladi. 
(Kislotalar- metal atomlariga urnini bera oladigan vodorod atomi va kislota saklaydigan moddalar).
Ularni kislorodli (N2SO4, N3RO4 va boshqalar) va kislorodsiz (NSl, NVr, N2S va boshqalar) guruxlarga 
ajratish mumkin. 
Tuzlar. Metal atomlari bilan kislota qoldig‘idan tashkil topgan moddalar tuzlar deyiladi. 
Ularni tarkibiga qarab, o‘rta (K2SO4) va nordon (NaHSO4,KHSO3,Ca(H2PO4)2 va boshqalar), asos 
(Zn(OH)Cl,Al(OH)2Cl va boshqalar), kush (KAl(SO4)2,KCr(SO4)2 va boshqalar) va aralash (CaCl2 
Ca(OCl),KCl .KOCl va boshqalar) tuzlarga ajratish mumkin. 
Anionlar, kationlar. Elektrolitlarning suvdagi eritmalarida xam, ularning suyuklanmalarida xam ionlar elektr 
tokini tashuvchilardir. Elektrolit eritmalariga yoki suyuklanmalariga doimiy tokka ulangan elektrodlar 

---

tushirilganda musbat zaryadli ionlar elektr manbaining manfiy kutbi (katod) tomon tortiladi, manfiy zaryadli 
ionlar esa elektr manbaining musbat kutbi (anod) tomon tortiladi. Shunga kura ular kationlar va anionlar deb 
ataladi.