1. Savol: Barbotaj nima? Javob: Bu fransuzcha so‘z bo‘lib «aralashtiraman»

40. Savol: Armaturalar, turlari, vazifalari va tuzilishi. 
Javob: Suyuk okimlar, gazsimon va tukiluvchan moddalarning yo‘nalishini o‘zgartiruvchi, buluvchi va 
vaqtinchalik yopuvchi moslamalarga armaturalar deb aytiladi. Bundan tashqari armaturalar okimning ishchi 
parametrlarini rostlash ishlarini xam bajaradi. Armaturalar tuzilishi va rostlovchi kismlarining ishlash turiga 
karab: zadvijkalar, ventillar, klapanlar, kranlar va boshqalarga bo‘linadi.
Armaturalar qo‘yidagilarga bo‘linadi: 
A) Transportirovka (tashiladigan) modda turiga qarab : 
1) Zaporniy (Vaktinchalik yopuvchi zadvijkalar,ventillar,kranlar, klapanlar). 
2) Reguliruyushiy (rostlovchi ventillar,kran va klapanlar, bosim roslovchilari0, 
3) Predoxranitelniy (saklovchi: utkazuvchi va obratniy, membranalar). 
4) Fazoraspredelitelniy (buluvchi kondensatootvodchiklar xavoutkazuvchi, yog ajratuvchi). 
5) Raspredetilno-smesitelniy ( buluvchi aralashtiruvchi klapanlar). 
6) Razniye (turli fonarlar, lovushkalar). 
B) Boshqaruv turiga karab: 
1) Qul boshqaruvli. 
2) Avtomatik boshqaruvli. 
3) Yarim avtomatik boshqaruvli. 
4) Aralash boshqaruvli. 
V) Qullanish joyi va sharoitig qarab: 
1) Umutexnik qullaniladigan. 
2) Maxsus qullaniladigan. 
G) Quvurga bog‘lanish turiga qarab: 
1) Flanetsli. 
2) Payvandli. 
3) Muftali. 
4) Sapkovoy. 
41. Savol: Podshipniklar to‘g‘risida umumiy tushuncha bering. 
Javob: Podshipniklar vallar va aylanuvchi o‘klarning tayanchi bo‘lib xizmat qiladi. Ular valga kuyilgan 
nagruzkani qabul qilib, uni mashina korpusiga o‘tkazadi. Podshipniklarning sifati mashinaning puxtaligini 
belgilaydi. Podshipniklar ishqalanish turiga qarab sirpanish podshipniklari va dumalash podshipniklari, qabul 
qiladigan nagruzkasining yo‘nalishiga karab-radial (o‘q sapfasiga perpendikulyar yo‘nalgan radial nagruzkani 
qabul qiluvchi); tirgak (o‘qi nagruzkani qabul qiluvchi); radial-tirgak (xam radial, xam uqiy nagruzkani qabul 
qiluvchi) xillarga ajratiladi. 
Dumalash (Kacheniya) podshipniklariga sharikli va rolikli podshipniklar kiradi. 
Sirpanish (Skoljeniya) podshipniklari korpus, vkladishlar moylash qurilmalaridan iborat. Podshipniklarning 
konstruksiyasi xilma-xil va mashina konstruksiyasiga qarab tanlanadi. Oddiy turdagi sirpanish podshipnigi 
mashinaga maxkamlangan vtulka (vkladish)dan iborat
Sirpanish podshipniklari ajraladigan va ajralmaydigan xillarga bo‘linadi. 
Ajralmaydigan sirpanish podshipniklari kichik aylanish tezligida va tanaffus bilan ishlaydigan 
mexanizmlarda, masalan, boshqarish mexanizmlari va boshqalarda qullaniladi. 

---

Ajraladigan podshipniklar avtotraktor dvigatellarining tirsakli vallarida va sekin ishlaydigan qurilmalarda, 
katta tezlikdagi vallarda, masalan, sentrafugalar va boshqalarda keng qullaniladi. 
Sirpanish- podshipniklari boshqa konstruksiyadagi podshipniklarga nisbatan quyidagi afzalliklarga ega: 
katta tezlikda ishlaydigan yuritmalarda puxta ishlashi (dumalash podshipniklari bunday sharoitda ko‘pga 
chidamaydi); 
moy katlaminiig dempferlash ta’siri natijasida katta zarbiy va vibratsion nagruzkalarni qabul qilish xususiyati; 
shovqinsiz ishlashi; 
radial o‘lchaminiig nisbatan kichikligi; 
ye. ularni tirsakli val bo‘yinlariga o‘rnatish mumkinligi, bu esa mashinalarni montaj va demontaj qilishni 
yengillashtiradi.