1. Savol: Barbotaj nima? Javob: Bu fransuzcha so‘z bo‘lib «aralashtiraman»
Savol: Moddalarning zichligi to‘g‘risida tushuncha bering?
Download 257.08 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 30. Savol: Absorbsiya nima
|
29. Savol: Moddalarning zichligi to‘g‘risida tushuncha bering?
Javob: Moddaning zichligi, uning hajm birligidagi massasi bilan o‘lchanadigan miqdordir. Agar zichlikni ( , jism massasini m va uning hajmini V bilan belgilasak, zichlik formulasini quyidagicha ifodalash mumkin: ( = m/V (1) Halqaro birliklar sistemasida (SI) zichlikning birligi qilib, har bir m3 hajmda 1 kg dan massaga ega bo‘lgan bir jinsli jismning zichligi kg/m3 deb qabul qilingan. Aniq shaklga ega bo‘lgan jism berilgan bo‘lsa (shar, kub, parallelepiped va hokazo) uning zichligini topish uchun avvalo jismning massasi tarozida tortib olinadi, hajmi esa jism shakliga bog‘liq holda aniqlanadi. Masalan, shar shaklidagi jismning hajmi V = 4/3 (r3 silindr yoki parallepiped bo‘lsa, V = S*L formuladan hisoblanadi. So‘ng (1) formula yordamida jismning zichligi aniqlanadi. Agar jismning shakli murakkab bo‘lsa, uning hajmini geometrik formuladan hisoblash mumkin emas. Bu holda Arximed qonunidan foydalanish qulay. Arximed qonuniga binoan biror jism suyuqlikka to‘liq botirilganda o‘z hajmiga teng bo‘lgan suyuqlikni siqib chiqaradi. Tajribada siqib chiqarilgan suyuqlik massasini o‘lchab, zichligi ma’lum bo‘lgan holda (1) formuladan suyuqlik hajmi, ya’ni jism hajmi aniqlanadi. 30. Savol: Absorbsiya nima? Javob: Gaz yoki bug‘larni gaz yoki bug‘li aralashmalardagi komponentlarining suyuqlikda yutilish jarayoni absorbsiya deyiladi. Yutilayotgan gaz yoki bug‘ absortiv, yutuvchi suyuqlik esa absorbent deb ataladi. Ushbu jarayon selektiv va qaytar jarayon bo‘lib, gaz va bug‘larni ajratish uchun xizmat qiladi. Absortiv va absorbentlarning o‘zaro ta’siriga qarab absorbsiya jarayoni 2 ga bo‘linadi. Fizik absorbsiya, kimyoviy absorsiya (yoki ximosorbsiya). Fizik absorbsiya jarayonida kimyoviy reaksiya ruy bermaydi, ya’ni kimyoviy birikma xosil bo‘lmaydi. Agar suyuqlik bilan yutilayotgan gaz reaksiyaga kirishsa bu jarayon ximosorbsiya deyiladi. Absorbsiya jarayoni sanoat korxonalarida uglevodorodli gazlarni ajratish, sulfat, azot, xlorid kislotalar va ammiakli suvlarni olishda, gaz aralashmalaridan qimmatbaho komponentlarni ajratish va boshqa xollarda keng miqyosda ishlatiladi. Majmuada absorbsiya jarayoniga misol tariqasida gazni DEA yordamida tozalash jarayonini keltirish mumkin. Download 257.08 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|