1 savol Замонавий маълумот узатиш тизимларининг роли ва аҳамияти

36. Кириш технологияларини солиштириш.


37. Телекоммуникация тизимларида ишончлиликни ошириш чора тадбирлари ва усуллари. (8-ma’ruza)

Телекоммуникация тизимларида ишончлиликни пасайиш сабабларини қуйидагича изоҳлаш мумкин:

- дискрет каналнинг АЧХ, ФЧХ ва бошқа параметрларига қўйилган талаб бажарилмаганлиги;
- дискрет каналда қисқа вақтли ва импульсли шовқинлар мавжудлиги;
- узатиш даражаси мослашмаганлиги;
- частоталарнинг сурилиши ва б.
Ишончлиликни ошириш усулларини шартли равишда 3 гурухга бўлиш мумкин: I гурух – эксплуатация ва профилактика алоқа каналларининг сифат кўрсаткичларини оширишга йўналтирилган.II гурух – дискрет хабарларни узатишда бирлик элементлар шовқинбардошлилигини оширишга йўналтирилган чоралар: - амплитуда ўзгариши сигнал / шовқин ўсиши натижасида унинг нисбатини ҳам ўсиши; - фойдали сигнал спектр частотаси ёки узунлиги; - сигналларни қабул қилишда ривожланган ва шовқинбардош модуляция усулларини ишлатиш
39. Алоқа каналларининг асосий шовқин ва статистик характеристикалари (8-maruza)


Tepadagi rasmni yodlash kerak
40. Хатолар коэффициентини ўлчаш усуллари. (8-maruza)

41. Xato manbai modellari?


42. Shovqinli diskret kanallarda kodlash. (Shennon teoremasi).
Шовқинли дискрет канал учун Шеннон томонидан қуйидаги теорема исботланган. Агар манба томонидан ишлаб чиқарилган ахборот оқими, каналнинг ўтказиш қобилиятига етарлича яқин бўлса, бунда манба ишлаб чиқарган барча хабарларни узатишни таъминлай оладиган кодлаш усулини доим топиш мумкин ва юборилган ҳар қандай хабарнинг хатолик билан аниқлаш эҳтимоллиги шунча кам бўлади. Манба ахборот оқими ва каналнинг ўтказиш қобилиятининг математик яқинлиги қуйидаги тенглик кўринишида ёзилади:Бу ерда - ахборот узатиш тезлиги;
Шеннонгача каналда белгиланган шовқинларни энг кичик хатолик эҳтимоллигини фақатгина узатиш тезлиги нольга интилгандагина таъминлаш мумкин деб ҳисобланган. Теорема тегишли кодлаш усулини танлаш орқали энг кичик хатолик эҳтимоллигини таъминлаш мумкинлигини кўрсатяпти.
1. Манбада ҳар қандай хабарни ишлаб чиқариш каналнинг ўтказиш қобилиятидан кам бўлганда қайсики манба яратаётган хабарни кичик хатолик эҳтимоллиги билан бутун ахборотни узатишни таъминлашга йўл қўядиган кодлаш усули мавжуд. 2. Агар хабар манбаси қуввати каналнинг ўтказиш қобилиятидан юқори бўлганида ахборотни кичик хатолик эҳтимоллиги билан узатишга йўл қўювчи кодлаш усули мавжуд эмас. Замонавий телекоммуникация тизимларида ишончлилик 10^-6÷10^-9.гача таъминланиши талаб этилади. Хақиқий алоқа каналида ўртача хатолик коэффициенти 10^-3 -10^-4. ташкил этади