1. Semantikaning lingvistika va leksikologiyada o’rganilishi

28. Ingliz va o’zbek tillarida qarindoshlikni ifoda etuvchi atamalarning leksiksemantik tahlili.
Qarindoshlik atamalarining o‘zbek va ingliz tillari tizimi, birinchi navbatda, tasnif tizimi xususiyatlarini aniq saqlab qolganligi bilan ajralib turadi. Bizning tizimimizda faqat individual yoki tavsiflovchi atamalarga ruxsat berilgan shaxslarning butun toifasi uchun atamalarning butun doirasi qo'llaniladi. Shuning uchun o‘zbek tilida aka - otaning barcha aka-ukalari, qarindoshlari, amakivachchalariga nisbatan qo‘llaniladi; opa - ota tomondan katta opa-singillar, ham qarindoshlar, ham amakivachchalar, ikkinchi amakivachchalar; singil - barcha darajadagi qarindoshlik opa-singillariga. Xuddi shunday xususiyat ingliz tilidagi qarindoshlik atamalari tizimida ham mavjud. Hozirgi paytgacha tillarni qiyosiy o'rganish (turdosh va qarindosh bo'lmagan) asosan grammatika nuqtai nazaridan olib borilgan. Bu mutlaqo tushunarli va tabiiydir, chunki til hodisalarini ma'lum bir grammatika doirasida, o'rnatilgan qoidalar to'plami bilan chegaralangan, o'z mohiyatiga ko'ra me'yoriy jihatdan solishtirish osonroq va to'g'riroqdir. Biroq, hozirgi vaqtda, turli tillardagi grammatik kategoriyalarni qiyosiy o'rganish bo'yicha ma'lum tajriba to'plangan bo'lsa, tilshunoslarning e'tibori tillarni taqqoslashning umumiy muammosining leksikon-frazeologik jihatiga tobora ko'proq qaratilmoqda. O’rganishlaricha qarindoshlik atamalari an’anaviy usullar asosida qiyosiy va qiyosiy tahlil qilingan maxsus tadqiqotlar mavjud.. Shunday qilib, aka barcha aka-ukalarga, amaki otaning barcha ukalariga, qarindoshlariga, amakivachchalariga nisbatan qo'llaniladi; katta, katta opa - katta opa-singillar, ham qarindoshlar, ham amakivachchalar, ikkinchi amakivachchalar va boshqalar. ota tomonida; singlisi - barcha darajadagi qarindoshlik opa-singillariga. O‘zbek va ingliz tillaridagi qarindoshlik atamalari ikki guruhga bo‘linadi: vertikal chiziq bo‘yicha qarindoshlik terminlari va gorizontal chiziq bo‘yicha qarindoshlik terminlari. O‘zbek tilidagi vertikal qarindoshlik chizig‘i atamalariga ona “mother”, ota “father”, qiz “daughter, girl”, bobo “grandfather on the father’s side”, “grandfather on the mother’s side”, buvi “grandmother on the father’s side”, “maternal grandmother”.