1-sentabr — mustaqillik kuni kirish 1-dars

To‘ldiruvchining turlari 
Tushum kelishigidagi to‘ldiruvchilar 
Boshqa shakldagi to‘ldiruvchilar 
 
 
 
 
1.
Vaqt hamma narsaga o‘z ta’sirini o‘tkazadi; yillarning poyonsiz halqasi 
nomni ham, qiyofani ham, fe’l-avtorni, hatto taqdirni ham o‘zgartira oladi. 
(Aflotun) 2. Vaqtni oqilona taqsimlash − ish poydevori. (Y.Komenskiy) 3.
Kimki 
bo‘sh vaqtini oqilona o‘tkaza olsa, shaxsiy madaniyati oliy darajadagi kishidir. 
(B.Rassel) 4.Vaqt va suv toshqini hech qachon kutib turmaydi. (V.Skott) 5. Har bir 
kunni o‘lcha, sarflagan har bir daqiqangni hisobga ol! Faqat vaqt masalasidagina 
xasislik qilish mumkin. (T.Mann) 6.
O’rtamiyona odam vaqtni tez o‘tkazish payida 
bo‘ladi, iste’dod sohibi esa undan foydalanib qolishga urinadi. (A.Shopengauer) 
Bilib oling. 
Belgili 
yoki 
belgisiz 
tushum 
kelishidagi 
to‘ldiruvchi 
vositasiz 
to‘ldiruvchidir. Tushum kelishigidan boshqa shakldagi to‘ldiruvchi vositali 
to‘ldiruvchi sanaladi.
 

---

54.3-topshiriq
. Qatordagi gaplarning to‘ldiruvchi bilan bog‘liq umumiy 
bosh belgisini topib, davom ettiring. 
I
.
1
.
Behuda o‘tkazilgan vaqt to‘g‘risida armon qiladigan kishilarga qolgan 
vaqtdan oqilona foydalanish ham muyassar bo‘lmaydi. (J.Labruyer) 2.Inson tabiati 
hammadan ham ko‘proq unga qay tarzda dam olish ma’qul va o‘ng‘ay ekanligi 
bilan belgilanadi. (N.Chernishevskiy) 
II. 1.Bittagina bugun ikkita ertaga arziydi. (B.Franklin) 2.
Tezkorlik kerak, 
shoshqaloqlik esa zarar. (A.Suvorov) 
III. 
1.
Biror kun ham o‘z niyatingdan og‘ishma, vaqtni uzaytirishning vositasi 
shudir. (G.Lixtenberg)
2.
Vaqting kam bo‘lishini istasang, hech nima qilma. 
(A.Chexov)