1. шахмат pra indd

 
38- rasm 
 
Ushbu vaziyatda qoralar farzin bilan g2 xonasidan mot 
qilmoqchi. Ammo oqlar vaziyatga chuqur va to‘g‘ri baho berib, g6 
xonasini qo‘riqlayotgan ruxni yo‘qotadi va “tegirmon” ishga 
tushadi. 
1. Fzd2 : g5 ! h6 : g5 2. Rf6 : g6 + SHg7–h7 
3. Rg6 : e6 + 
“Ochib kisht”. Bir yo‘la o‘lja yig‘ish boshlanadi. 
3. ... SHh7–g7 
4. Re6–g6 + SHg7–h7 
5. Rg6 : d6 + SHh7–g7 
Ruxning oltinchi qatordagi takrorlanuvchi harakatlari 
tegirmonning aylanishini eslatadi. 
6. Rd6–g6 + SHg7–h7 
7. Rg6 : b6 + SHh7–g7 
Qoralar o‘z shoxi bilan g8 xonasiga yursa ham bo‘ladi, biroq 
bu vaziyatni o‘zgartirmaydi. 
8. Rb6–g6 + SHg7–h7 
Nihoyat, oltinchi qatordagi “qo‘lga ilinadigan” donalarning 
barchasi yutib olindi. Keyingi reja – farzinni yutishga qaratiladi. 
9. Rg6–a6 + SHh7–g7 
10. Ra6 : a2 

---

106 
Oqlar katta moddiy ustunlikka erishdi. Endi g‘alaba qozonish 
qiyin emas (39- rasm): 
39- rasm 
 
Oqlarning farzin qurboni bilan boshlagan “tegirmon” 
kombinatsiyasi chiroyli yakun topdi. Oq rux oltinchi gorizontal 
bo‘ylab yo‘liga duch kelgan barcha raqib donalarini “maydalab” 
tashladi. Demak, shaxmat o‘yinida uzoqni ko‘ra bilish va aniq 
hisob yuritish juda ham muhim. 
“Jalb qilish” usuli 
Bu g‘oya hujum vaqtida tez-tez ishlatiladi. Uning maqsadi 
raqib sipohini o‘ziga noqulay bo‘lgan xonaga jalb qilishdan iborat. 
40- rasm 
40- rasmda oq shoh mot to‘rida, uni to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
himoyalash qiyin. Qoralar bir sipoh ortiqcha bo‘lishiga qaramay 

---

107 
oqlar “jalb qilish” usulidan foydalanib, raqib shohini tezroq mot 
qilishga erishadi.