1 “Sifat – xxi asr

me’yoriy texnik xujjatlardagi talablar o’zgarsa;

maxsulotning tarkibi va tuzilishi o’zgarsa;

tashkilot yoki ishlab chiqarish texnologiyasi o’zgarsa;

sifatni ta’minlovchi sistema, texnologiya, sinash uslublari o’zgarsa.

Tekshiruv nazorati tomonidan aniqlangan kamchiliklarni bartaraf qilingunga qadar muvofiqldik sertifikatini berish to’xtatib turiladi. SHu muddatda xam axvol o’zgarmasa, muvofiqlik sertifikati bekor qilinadi. Bundan tashqari sertifikat berish yoki muvofiqlik belgisini qo’yish quyidagi xollarda xam bekor qilinadi:

32 Sertifikatsiya va xalqaro savdo?
sertifikatsiya, ko’p xollarda chet ellik raqobatchilarga nisbatan protektsionistik siyosat sifatida qo’llanadi. SHunga qaramasdan sertifikatsiyaning asosiy maqsadi – bu xalqaro savd elo aloqalarini rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlarni yaratib berishdir. Tabiiyki, bu maqsadni amalga oshirish uchun tegishli xalqaro kelishuvlar zarur. Bu borada «Tokio raund» (1979y) da tuzilgan GATT savdodagi texnikaviy to’siqlar bo’yicha Kelishuv ayniqsa axamiyatga ega. Kelishuv davlatlar o’rtasidagi savdo aloqalarida protektsionizm va diskriminatsiyani cheklash uchun qo’yilgan birinchi qadamdir. U GATT ga kiruvchi davlatlarga quyidagi majburiyatlarni yuklatadi:
1) Texnikaviy reglament va standartlarni protektsionistik maqsadlarda qo’llamaslik, ularni ishlab chiqishda amaldagi xalqaro standartlarni e’tiborga olish;
2) Milliy sinov markazlari va maxsulotni sertifikatsiyalash sistemalariga boshqa davlatlar ishtirokchilarini ruxsatnoma bilan diskriminatsiya qilmaslik;
3) Ishtirokchi mamlakatlar tovarlariga standartlar va texnikaviy reglamentlarni joriy etish bo’yicha milliy tartibni yaratib berish;
4) Ishtirokchi mamlakatlar davlat tashkilotlari tomonidan maxsulotni sinovdan o’tkazish natijalarini, kelishuvga qo’l qo’ygan boshqa tashkilotlar va muvofiqlik belgilarini tan olinishini ta’minlash;
5) Ishtirokchi mamlakatlar o’rtasida milliy standartlashtirish va sertifikatsiyalashtirish bo’yicha ma’lumotlarni o’zaro almashuvini amalga oshirish.
Sertifikatsiyalash bo’yicha juda katta ishlar ISO (Xalqaro standartlashtirish tashkiloti) chegarasida sertifikatsiya bo’yicha qo’mita (SERTIKO) boshchiligida amalga oshiriladi. Uning faoliyat soxasi quyidagicha aniqlanadi:
§ milliy va regional sertifikatsiyalash sistemalarini, muvofiqlik belgilarini, maxsulotning tavsifini yana kengroq, bir-birini tan olishga qaratilgan vositalarni o’rganish;
§ milliy yoki regional sertifikatsiyalash sistemalarini protektsionistik maqsadlarda foydalanilishiga barxam berish yoki cheklash maqsadida tegishli kelishuvlarni tuzish qoidalarini ishlab chiqish.
SERTIKO da quyidagi ishchi guruxlari tuzilgan:
o tushunchalar bo’yicha;
o sinov protokollari formasi bo’yicha;
o sinov laboratoriyalari tomonidan o’tkaziladigan malakali sinovlar bo’yicha;
o yuridik javobgarlik masalalari bo’yicha;
o ISOga muvofiqlik belgisi bo’yicha;
o Korxonalarda sifatni baxolash usullari bo’yicha.