1 Sportshılar tayarlawdı basqariw

 
3 Sportqa jaramlılıǵın anıqlaw
Sportta uqıplılıq hám talant máselelerin kórip shıqqanda, birinshi gezekte, suwıq 
sportshılardan ele birewi de óziniń eń jaqsı nátiyjelerine basınan aqırına shekem erkin 
shuǵıllanıp jeńiske erise almaǵanın aytıp ótken boladı. Iykemlilikti anıqlaw hám durıs 
qollawǵa mamanlar menen trenerler kómek beredi. Bul process (tańlaw hám baǵdarlaw) 
qansheli anıq hám tez júz berse sport utısları menen hám olardıń turaqlılıǵın 
belgileytuǵınxarakteristikalar sonshelli joqarıraq boladı. 
Sportqa jaramlılıgın anıqlaw – kóp basqıshlı; kóp jıllıq process, bul sport 
tayarlıqlarınıń barlıq basqıshların óz ishine qamtıp aladı. Bul belgili sport túrinde nátiyjeli 
jetilisiwin támiyinlew ushın, sportshınıń uqıbın hártárepleme uyreniw, sol qabilietlerdiń 
iske asıwı ushın zárúrli bazasın jaratıwǵa tiykarlanǵan. Onıń kóplegen teoriyalıq hám 
usılıy tárepleri jetkilikli dárejede ashıp berilgen. Biraq, tilekke qarsı, máseleniń birqatar 
qaǵıydalarınıń islep shıǵárılǵanına qaramastan, elege shekem balalardıń sportqa 
jaramlılıǵın anıqlawdıń kóz qarası hám sport trenirovkası usılınıń bir pútin qatarı joq. 
Ádette, balalar bul yaki sol dógerekke tosattan keledi: dosları menen, ata-analarınıń 
qayılshılıǵı menen. Eń jaqsı dárejede, mekteplerdegi den tárbiya oqıtıwshısı sporttıń 
qandayda bir túri menen shuǵıllanıwın másláhát beredi, yaki jaqın jaylasqan BWSMdan 
baslap bellesiwge trener kelip (kóbinese óz ıqtiyarı menen) kúshli balanı kóriwi múmkin. 
Nátiyjede, balalardıń kópshiligi «óziniki bolmaǵan» sport túri menen shuǵıllanadı, jıllar 
sarıplanadı, biraq qımbatlı dárejede erise almaydı hám sporttan kewli qalıp shıǵıp ketedi. 
Biraq olar sporttıń basqa bir túrlerinde jeńiske erisiwleri múmkin edi. Sportqa ıntalı 

---

balalardıń birazı bolsa ulıwma sportqa kemeytuǵınlar: olar buǵan baǵdarlanbaǵanlar hám 
óz qabilietleri haqqında hesh nárse bilmeydi. 
Keyingi jıllarda biziń sportshılarımızdı xalqáralıq sport maydanlarındaǵı 
nátiyjesizliklerdiń tiykarında, balalardıń sportqa jaramlılıǵın anıqlaw qatarınıń joqlıǵınan 
boladı. Sonıń menen birge búgingi kúnde sport pátiniń, kútá úlken finans qarejetlerisiz 
bunday qatar payda etiwge tiykar bar. Máseleniń kóp tárepleriniń praktik tiykarları islenip 
shıǵarılǵanı menen bir qatarda, kompyuter texnologiyalarınıń rawajlanǵanlıǵı áhmiyetli 
bazasın payda etedi. Kompyuter balalardıń imkaniyatların hám olardıń rawajlanıwın 
bahlaw haqqında sońǵı xabarlar bankasın payda etiwdi quwatlaw, yaǵnıy monitoring 
payda etiw, balalardıń sportqa jaramlılıǵın anıqlaw diagnostikası máselelerin sheshiwde 
júdá áhmiyetke iye dep esaplanadı.