1. Tortish tavsiflari hisobi (qayta hisobi)

Tortish tavsiflarini hisoblash

Id, A	NV					330V1					330V2						0V3
	Fkd, kN	Fk, kN	V , km/s			Fkd, kN		Fk, kN		V, km/s		Fkd kN		Fk, kN		V, km/s		Fkd, kN		Fk, kN		V, km/s
			33NV	9NV
					330V1					330V2						330V3
165	9,5	57	100	23,5	-		-		-		-		-		-		-		-		-
200	12,5	75	85	20,5	10		60		100		-		-		-		-		-		-
250	17,5	105	75,5	17,5	14,5		87		89		-		-		-		-		-		-
300	23	138	68	15	19,5		117		80		17,5		105		91		15		90		100
350	28,5	171	63,5	13	24,5		147		73,5		23		138		82		20,5		123		90
400	35	210	59	11,5	30		180		68		27		162		75		25		150		82
450	41	246	56	10	35,5		213		63,5		33		198		70		30,5		183		76
500	47	282	53	9	41,5		249		59,5		38,5		231		65,5		36		216		70,5
550	53,5	321	50,5	8	48		288		56,5		43		258		62		42		252		66
600	60	360	48,5	7,5	53,5		321		53,5		50		300		58		47,5		285		62
650	66,5	399	47	6,5	60		360		51		56		342		56		53		318		59
700	73	438	44,5	6	66		396		49		62,5		375		53,5		59		354		57
750	80	480	43	5	72,5		435		47		68,5		411		52,5		65		390		54
800	86,5	519	41,5	4,5	79,5		477		45,5		74,5		447		49,5		71		426		52
850	93,5	561	40,5	3,5	86		516		44		81,5		489		47,5		77		462		50,5

Bajarilgan ishni qayd etish (rasmiylashtirish). Hisoblash masalasi. 1-jadval va F_k(V) grafigi to‘ldirildi (1-rasm).


2. Tortish va tezlik tavsiflarida cheklovchi liniyalar hisobi

Tortish va tezlik tavsiflarida elektrovozning eng katta tortish kuchini ko‘rsatish zarur. Ushbu kuch yuk elektrovozlari g‘ildiraklarining rels bilan ilashishi holatlarida cheklanadi [3, § 6].

O‘zgaruvchan tokdagi elektrovozlarning tortish dvigatellaridagi kuchlanishni bosqichma-bosqich o‘zgartirishda tokning sakrash holatlari paydo bo‘ladi, ya'ni kichik qiymatdan tortish kuchi vujudga keladi, masalan, 1-rasmdagi S nuqtasidan avvalgi pozitsiyadan navbatdagi pozitsiyadagi maksimal qiymatgacha (D nuqtasi). Odatda tezlashishda ular o‘rtasidagi tortish kuchi (F_kss – ilashish bo‘yicha) va toklarning (I_D – kommutatsiya bo‘yicha) o‘rtacha qiymatlari olinadi. Eng katta tortish kuchini g‘ildiraklar va relslarning ilashishi bilan cheklashda F_kss, H qiymatlari quyidagi formula orqali topiladi:


F_{k ss}=1000 m_e g_k (2)


F_{k ss}=1000 * 138 *9,81 *0,36=487,36 kN ;

bu erda m_E - elektrovoz og‘irligi (massasi), t;

m_Eg - lokomotiv og‘irligi, kN, g = 9,81 m/s²;
_k - elektrovoz ilashishining hisob koeffitsienti bo‘lib, u quyidagi empirik formula yordamida aniqlanadi:
O‘zgaruvchan tokdagi elektrovozlar uchun VL80^s, VL60^k_, Ermak:


(3)


=0,36 V ;

Hisob-kitob ishlari V = 0, 5, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70 km/s tezliklari uchun bajariladi. Biror pozitsiyada uzoq vaqt ishlash davomida ilashishni yo‘qotmay turib, F_kss liniya chegarasidan tashqariga chiqish va tortish kuchini F_kss.max gacha oshirish mumkin. Hisoblarda bu kabi uzoq vaqt davomida ishlash kuchlanishni boshqarishning eng yuqori bosqichida, ya'ni o‘zgaruvchan tokdagi elektrovozlarning 33-pozitsiyasida tortish kuchini KQ1, KQ2 o‘tishlarida qo‘llash ko‘zda tutiladi (1-rasmga qarang). Eslatib o‘tamiz, hisoblar uchun odatda so‘nggidan bitta oldingi tavsif olinadi, boisi so‘nggisi zaxiraviy tavsif bo‘lib, u yuqori tezliklarda harakatlanish paytida, masalan, kechikishni kamaytirishda qo‘llanadi.

SHunday qilib, tezlashish paytidagi tortish kuchini hisoblash uchun AV liniyasi, so‘ng MQ tavsifidagi VS kesimi yoki V_p dan V₁ gacha tezlikka ega zonadagi PV, V₁ tezlikda S nuqtasidan KQ1 tavsifining D nuqtasiga o‘tiladi hamda V₁ dan V₂ gacha tezliklarda ushbu tavsifning DE kesimi qo‘llanadi, V₂ tezlikda E nuqtasidan KQ2 tavsifining G nuqtasiga o‘tiladi. Katta tezliklarda esa o‘zgaruvchan tokdagi KQ2 tavsiflaridan foydalaniladi.
Bizning elektrovozlarimiz uchun F_{k ss max} tortish kuchi KQ ga o‘tish zonasida F_{k ss} kuchidan o‘rtacha 10% ga ortadi. D, G va N nuqtalarining joylashuvini topishda 50, 60 va 70 km/s tezliklari uchun nafaqat F_{k ss} qiymati, balki 1,1·F_{k ss} = F_{kss max} qiymatlari ham aniqlanadi. KQ1 tavsifiga ega olingan nuqtalar bo‘ylab yotqizilgan liniyani kesib o‘tish D nuqtasini, KQ2 tavsifiga ega nuqtalardan o‘tgan liniyada esa G nuqtasini vujudga keltiradi (V₁ va V₂ tezliklarda).
Hisob natijalari 2-jadvalga kiritiladi.
2-jadval

Ilashish bo‘yicha tortish kuchini cheklashni hisoblash

V, km/s	0	5	10	20	30	40	50	60	70	80	90	100
k	0.36	0.327	0.31	0.291	0.279	0.27	0.261	0.254	0.246	0.239	0.233	0.226
Fk ss , kN	487,36	442,69	419,67	393,95	377,7	365,52	353,34	343,86	333,03	323,55	315,43	305,95
Fk ss max =1,1·Fk ss , kN						402,07	388,67	378,25	366,33

Olingan cheklovchi liniyalar tortish tavsiflariga chiziladi.

Bajarilgan ishni qayd etish. Hisoblash masalasi. Tortish tavsiflaridagi cheklovchi liniyalar va jadval to‘ldirildi (1-rasmga qarang).

3. Tezlik tavsiflariga cheklovchi liniyalarni o‘rnatish

G‘ildiraklarning relslar bilan ilashishi yoki tortish dvigatellarining kommutatsiyasi bo‘yicha tezlik tavsiflaridagi cheklovchi liniya MQ tavsiflarida hamda KQ bosqichlarining turli tezlikdagi harakatida I_D ruxsat etilgan toklarni ko‘rsatadi. Ilashish bo‘yicha cheklash quyidagi ko‘rinishdagi tortish tavsiflari uchun mo‘ljallangan cheklovchi liniya asosida aniqlanadi [2, § 6.1; 3, § 24]. V = 0, 5, 10, 20 va hokazo km/s hamda V, S, D, E, G nuqtalari (1-rasmga qarang) uchun F_{k ss} tortish kuchi elektrovozning ilashish o‘qlari (tortish dvigatellari) soniga bo‘linadi va F_{kd ss} tortish kuchi olinadi. So‘ng F_kd(I_d) egri chiziqlari bo‘yicha har bir tezlik va rejimning tortish kuchi F_kss ga mos keladigan I_d tok aniqlanadi.

Natijalar 3-jadvalga kiritilib, 6-rasmda ko‘rsatilgani kabi grafik V(I_d) ko‘rinishida ifodalanadi.

3-jadval

Tortish dvigatellari toklarini hisoblash

NV	Nuqta	v, km/s	Fk ss, kN	Fkd ss , kN	Id, A
		0	487,36	81,23	760
		5	442,69	73,78	705
	A	10	419,67	69,95	675
		20	393,95	65,66	640
		30	377,7	62,95	620
		40	365,52	60,92	610
	B	Vp=49.5	352.77	58.79	575
NV	S	V1 =49,5	344.77	57.40	560
	D	V1=49,5	388.88	64.81	680
OV1	K	V2 =53	322.22	53.70	600
OV2	C	V2 =53	383.33	63.88	710