1. Tuproqning tuzilishi va tarkibi Tuproqning fizik xossalari
Download 0.54 Mb. Pdf ko'rish
|
2-ma`ruza
- Bu sahifa navigatsiya:
- Har xil turdagi deformatsiyalarga qarshiligi
|
“Yetilganlik”
Tuproqqa mexanik ishlov berishda quvvat sarfini kamaytirish yo‘llari va usullarini ishlab chiqish uchun uning har xil turdagi kuchlanishlarga mahkamlik chegarasini bilish kerak. Shuni qayd qilish kerakki, strukturasi bo‘zilmagan (tabiiy holatdagi) tuproqning har xil deformatsiyalarga qarshiligi yetarli darajada tekshirilmagan. Tekshirishlar natijasida eng kam mahkamlik chegarasi cho‘zilishda, o‘rtachasi - siljishda va buralishda, eng katta (maksimal) mahkamlik chegarasi esa siqilishda kuzatilgan. Shuning uchun cho‘zilish deformatsiyasi yordamida ayrim strukturali agregatlarning orasidagi bog‘liqlikni parchalash yo‘li bilan minimal quvvat sarf qilib tuproqni yumshatishga erishish mumkin. Hozirgi vaqtda tuproqqa ishlov berish samarasini oshirishning quyidagi usullarini keltirish mumkin: - eng kam quvvat sig‘imli cho‘zilish deformatsiyasini qo‘llash; - har xil tomonga yo‘nalgan deformatsiyalar bilan tuproqqa ta’sir qilish; - “eng zaif zveno” usulini qo‘llash (eng kichik bog‘lanishlar chizig‘i bo‘yicha tuproqni parchalash). Har xil turdagi deformatsiyalarga qarshiligi Tuproqqa ishlov berish mashinalari va qurollarining ko‘pchilik ishchi organlari hamda energetik, tashuvchi va ishchi mashinalarning har xil tayanch yuzalari (g‘ildiraklar, zanjirlar va boshqa) tuproq bilan o‘zaro ta’sirda bo‘lganda uni ezadi. Shuning uchun tuproqning ezishga qarshiligi faqat tuproqqa ishlov berish mashinalarinigina emas, balki boshqa bir qator qishloq xo‘jaligi mashinalarining ham ish sharoitini baholash uchun eng asosiy tavsiflardan biri hisoblanadi. Tuproqning ezishga qarshiligi ko‘rsatkichini aniqlash uchun har xil turdagi quyidagi o‘lchash uskunalari qo‘llaniladi: zarba ta’sirli, statik yuklamali, majburiy siljuvchi deformatorli. Oddiy va qulay bo‘lgani uchun majburiy siljuvchi deformatorli o‘lchash asbobi eng ko‘p qo‘llaniladi. Tuproqning ezishga qarshiligi ko‘rsatkichi tuproqni o‘rtacha qattiqligi hisoblanadi, uni aniqlash uchun qo‘llaniladigan o‘lchash uskunasi esa qattiqlik Download 0.54 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|