1. Uglevodorodlar. Tabiiy gazning fizik xususiyatlari: Neftni tashkil etuvchi asosiy kimyoviy elementlar


Download 1.4 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/10
Sana24.12.2022
Hajmi1.4 Mb.
#1054826
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
9-mus.ish

izomerlanishpolimerlanish kabi jarayonlar ro‘y beradi.
Termik kreking. U yuqori molekulyar mazut uglevodorodlarini havosiz 20–70 
atmosfera bosimi ostida yuqori haroratlarda (470-5500C) qizdirilishidan iborat 
bo‗lib, ular past molekulyar uglevodorodlarga aylanadi. Bu usulda avtomobil 
benzini olinadi.
Katalitik kreking. Bu jarayon 460°C haroratda va katalizator (alyuminosilikatlar 
va AlCl
3
) ishtirokida amalga oshiriladi. Shu tarzda, asosan, aviatsiya benzini olinadi.
 
 
 
 
Metan
Pentan -1
Etan
Butan -1
Etan
Butan


II BOB
 
92
 
Yonilg’ining detonatsiyaga qarshilik ko‘rsatish qobiliyati oktan soni bilan
baholanadi. Shu sababli dvigatelning detonatsiyali ishlashini kamaytirish uchun 
benzinni dvigatel konstruktsiyasiga to‘g‘ri keladigan oktan sonli rusumini tanlab 
olish zarur (alangalanishi optimallashtirishni biroz kamaytirish, drosselni yopish, 
valning harakat tezligini ko‘paytirish natijasida ham detonatsiyani to‘xtatish 
mumkin).
Izooktan – C
8
H
18
izomer tuzilishga ega bo‘lgan parafin qatordagi uglevodorod 
bo‘lib, detonatsiya bardoshligi 100 deb qabul qilingan.
Normal-geptan – C
7
H
16
– parafin qatoridagi uglevodorod bo’lib, zanjirsimon 
normal tuzilishga ega. Geptan kuchli detonatsiyalanadi, uning detonatsiyaga 
bardoshligi 0 ga teng.
 
 
Oktan soni. Benzinli dvigatelning kuchi, uning samaradorligi, ishlashining 
ishonchliligi, yoqilg‗i va moy sarfi, chiqindi gazlarning toksikligi ko‗p jihatdan 
ishlatiladigan yoqilg‗ining sifatiga bog‗liq. Avtomobil dvigatellarining barcha 
rejimlarda ishonchli ishlashini ta‘minlash uchun benzin ma‘lum talablarga javob 
berishi kerak.
Yonish kamerasida havo bilan aralashtirilgan benzinning yonishi barcha iqlim 
sharoitida dvigatelning barcha ish rejimlarida portlamasdan, normal tezlikda sodir 
bo‗lishi kerak.
Toshko‗mir − cho‗kindi qatlamlarda turli o‗simliklarning qoldiqlari 
to‗planishi natijasida hosil bo‗lgan, ko‗p miqdorda yonuvchi moddalar bo‗lgan 
qoramtir rangli jins.



Download 1.4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling