1. Umumiy pedagogika fanining maqsad vazifalari. Elektron pedagogika-pedagogikaning zamonaviy tarmogi sifatida. Tаdqiqotlаr shuni ko‘rsаtаdiki, ilmiy bilish nаzаriyаsidа «fаn» tushun-chаsigа turlichа tа’riflаr berilgаn. P

O‘quv-tarbiya jarayonida kompyuterlar asosan to‘rt tartibda:passiv qo‘llash – kompyuter oddiy hisoblagich kabi; reaktiv muloqat – kompyuter imtihon oluvchi sifatida; faol muloqat – kompyuter talabaga yo‘l – yo‘riq berish va imtihon olishda;interfaol muloqat – kompyuter sun’iy intellekt sifatida, ya’ni talaba bilan muloqat qilishda foydalaniladi. Ta’limda zamonaviy axborot va kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etilishi: fan sohalarini axborotlashtirishni; o‘quv faoliyatni intellektuallashtirishni; integratsiya jarayonlarini chuqurlashtirishni; ta’lim tizimi infratuzilmasi va uni boshqarish mexanizmlarini takomillashtirishga olib keladi.
41.Korreksion pedagogika-pedagogika fanining tarmog’I sifatida. Rivojlanishida turli nuqson (kamchilik)lar bo’lgan o’quvchilarni korrektsion o’qitish va tarbiyalash bilan korrektsion pedagogika (defektologiya) shug’ullanadi. Korrektsion (maxsus) pedagogika (defektologiya - yunoncha defectus – nuqson, kamchilik, logos – fan, ta’limot) – rivojlanishda jismoniy yoki psixik kamchilikka ega, maxsus, individual tarbiyalash va o’qitish metodlariga asoslangan, salomatlik imkoniyatlari cheklangan bolanin bolalarg individualligi hamda shaxsini rivojlantirish jarayonini boshqarish mohiyati, qonuniyatlarini o’rganuvchi fan sanaladi.Ilmiy tushuncha sifatida korrektsion pedagogika zamonaviy pedagogika fanida rasman e’tirof etilganiga u qadar ko’p vaqt bo’lmadi. Uzoq vaqt davomida pedagogikada «defektologiya» tushunchasi qo’llanib kelingan. Korrektsion pedagogika (defektologiya) tarkibiga quyidagi sohalari kiradi: Pedagogik lug’atda «korrektsiya» tushunchasi (yunoncha «correctiio» - tuzatish) pedagogik uslub va tadbirlardan iborat maxsus tizimi yordamida anomal bolalarning psixik va jismoniy rivojlanish kamchiliklarini tuzatish (qisman yoki to’liq) sifatida tushunilishi ta’kidlab o’tiladi. Ana shu lug’atda «korrektsion pedagogika»ning jismoniy yoki psixik kamchilikka ega, maxsus, individual tarbiyalash va o’qitish metodlariga muhtoj bo’lgan, sog’lig’i imkoniyatlari cheklangan bolaning individualligi va shaxsini rivojlantirish jarayonini boshqarish mohiyati, qonuniyatlarini o’rganuvchi fan ekanligi qayd etiladi.Korrektsion pedagogikaning asosiy maqsadi – belgilangan (normal) va (mavjud kamchilik) faoliyat o’rtasidagi nomuvofiqlikni yo’qotish yoki kamaytirishdan iborat. Korrektsion-pedagogik faoliyat yaxlit ta’lim jarayonini qamrab oluvchi hamda murakkab psixofiziologik va ijtimoiy-pedagogik chora-tadbirlarning amalga oshirilishini nazarda tutuvchi pedagogik tizim. Diagnostika korrektsion, korrektsion-rivojlantiruvchi, korrektsion-profilaktik faoliyatlar bilan bir qatorda tarbiyaviy va korrektsion-o’qitish, psixokorrektsion faoliyatni ham amalga oshirilishini ta’minlaydi. Korrektsion-pedagogik faoliyat maxsus ta’lim dasturiga muvofiq mutaxassislar yordamida anomal o’quvchilarni o’qitish, tarbiyalash va rivojlantirishga yo’naltirilgan yaxlit jarayon.

42.Qadimgi yunon faylasuflarita’limoti(Sukrot,Demakrit, Platov ) . Pedаgogikа nаzаriyаsigа olim vа fаylаsuflаrdаn Suqrot, Plаton, Аristotel vа Demokritlаr аsos soldilаr. Quyidа bu fаylаsuf olimlаr haqida qisqаchа to‘xtаlib o‘tаmiz. Suqrot (Sokrаt) (erаmizdаn аvvаlgi 469-399-yillаr) o‘zining ijtimoiy kelib chiqishigа qаrаmаy (Suqrot hаykаltаroshning o‘g‘li edi) konservаtiv zаmindor аristokrаtlаrning ideologi edi. Bu аlbаttа, uning fаlsаfiy vа pedаgogik qаrаshlаridа o‘z аksini topdi. Suqrot keng mаydonlаrdа so‘zgа chiqаr, аxloqqа doir mаsаlаlаr yuzаsidаn suhbаtlаr o‘tkаzаr, tinglovchilаrni sаvol-jаvob yoki u bilаn hаqiqаtni topishgа undаr edi. Bu «Suqrot metodi»(Evristik) nomi bilаn fаngа kirgаn. Suqrot — fаlsаfiy diаlektikаning аsoschilаridаn biri. Bаxs orqаli, yа’ni muаyyаn nаrsаlаrni o‘rtаgа qo‘yish vа ulаrgа jаvob topish yo‘li bilаn hаqiqаtni аniqlаsh mumkin deb uqtirаdi fаylаsuf. Аristotelning yozishichа, Suqrot mаvjud hаqiqаtаn umumiy tushunchаlаrgа o‘tishdаgi induktiv tа’limotni hаmdа hаr bir nаrsаning mohiyаtini bilishning birinchi imkoniyаtini berаdigаn tushunchаlаrni аniqlаshdagi tа’limotni yаrаtgаn. Suqrotning etikа sohаsidаgi аsosiy tezislаri quyi-dаgilаrdаn iborаt: ezgulik bilimdir, donishmаndlik, yа’ni yаxshilikni biluvchi yаxshilik qilаdi; yomonlik qiluvchi esа yаxshilikni yo bilmаydi yoki pirovаrdidа yаxshilikning tаntаnаsi uchun yomonlik qilаdi. Suqrotning tа’birichа, аql bilаn аxloq o‘rtаsidа ziddiyаt bo‘lishi mumkin emаs. Ulug‘ fаylаsuf tаrbiyаdа аxloqiy, estetik, jismoniy tаrbiyа mezonini ishlаb chiqdi. Lekin Suqrotning аxloqiy qаrаshlаridа tengsizlikni yаqqol sezish mumkin. Uning fikrichа, аxloq fаqаt imtiyozli «mumtoz»lаrgаginа xos, «mumtoz» kishilаr hаqiqiy аxloqning yаgonа egаlаri bo‘lgаnliklаri uchun hokimiyаt hаm ulаrning qo‘llаridа bo‘lmog‘i kerаk deydiАflotun (Plаton) erаmizdаn ilgаri (424-347-yillаri) yаshаgаn. Qаdimgi yu-nonistonning mаshhur - ideаlist fаylаsufi, Suqrotning shogirdi, obyektiv ideаlizm nаzаriyаsining аsosichisi «g‘oyаlаr dunyosi»ni birlаmchi, his qiluvchi nаrsаlаr dunyosini ikkilаmchi deb hisoblаdi. Аflotun olаmni hodisаlаr dunyosi vа g‘oyаlаr dunyosi deb ikkigа bo‘ldi. Uning fikrichа g‘oyаlаr аbаdiy vа o‘zgаrmаsdir. Uning nаzаridа, nаrsаlаr g‘oyаlаr olаmining soyаsidir. Аfinа аristokrаtiyаsining nаmo-yondаsi bo‘lgаn Аflotun, zodаgonlаrning аbаdiy hukmronligi nаzаriyаni ilgаri surdi. Muntazam o’qitishning ilk turi qadimgi yunon faylasufi Sukrot (eramizdan avvalgi 469-399 er. avv. yillar) va uning o’quvchilari tomonidan keng qo’llagan yordamchi savollarga javob topish metodi hisoblanadi. Bu metod suqrotcha suhbat metodi nomini olgan. O’qituvchi (faylasuf) o’quvchida qiziqish, bilishga intilishni uyg’otadigan savoldan foydalanadi, mulohaza yuritish asosida o’quvchini voqea-hodisalarning mohiyatini idrok etishga undaydi. O’qituvchining mulohazasi ko’pincha ritorik savollarni muhokama qilish bilan to’ldirilib turiladi. Suqrotcha suhbatlar bir yoki bir necha o’quvchilar ishtirokida tashkil etiladi

43.Nazorat turlari,shakllari va metodlari. Sinov nazorati nisbatan qisqa vaqt ichida barcha o'quvchilar tomonidan o'quv materialini o'zlashtirilishini tekshirish, aniq bilim, ko'nikma va malakalarning hajmi va darajasini o'lchashga imkon beradigan standartlashtirilgan vazifalar to'plami yordamida amalga oshiriladi.Nazorat shakllariTalabalarning o'quv faoliyati ustidan nazoratni tashkil etishning o'ziga xos xususiyatlariga qarab quyidagi nazorat shakllaridan foydalaniladi:.frontal,guruh,individual,birlashgan,o'z-o'zini boshqarish,o'zaro nazoratTashkilotning frontal shakli bilan o'qituvchi uni munozaraga jalb qilish uchun butun sinfga savol tug'diradi. Ushbu shakl bilimlarni tekshirishni materialni takrorlash va mustahkamlash bilan muvaffaqiyatli birlashtirishga imkon beradi. Nisbatan qisqa vaqt ichida o'qituvchi sinfdagi o'quvchilarning muhim qismining bilimlarini sinab ko'rmoqda. O'quvchilarning qisqa javoblari asosida ularning bilimlarni o'zlashtirishining haqiqiy darajasiga baho berish qiyin ekanligi aniq. Nazoratni tashkil etishning guruh shakli o'quv ishlarining natijalari yoki uning bajarilishining borishi bir vaqtning o'zida ma'lum bir topshiriq olgan sinf o'quvchilari tomonidan tekshirilganda, guruhga savollar berilganda qo'llaniladi. , ularni hal qilishda ushbu guruh tarkibida ishlagan talabalar ishtirok etadilar va boshqa talabalar ham darsga jalb qilinadi.Shaxsiy nazorat o'qituvchini alohida o'quvchilarning bilim darajasi bilan batafsil tanishtirish uchun ishlatiladi. Shu bilan birga, talabaning javobining mazmunli tabiati, izchilligi va uning hukmlari, qoidalarning dalillari, olingan bilimlarni qo'llash qobiliyatiga e'tibor qaratiladi. Bu nazorat turi darsda amalga oshiriladi. Nazorat qilish uchun ajratilgan vaqt, talabaning tayyorgarlik darajasining o'rganilgan materialining mohiyati va hajmi.Boshqaruvning kombinatsiyalangan shakli individual boshqaruvni frontal va guruhli boshqaruv bilan birlashtiradi. O'qituvchi bir vaqtning o'zida bir nechta talabalarni javob uchun chaqiradi, ulardan biri og'zaki javob beradi, 1-2 javob uchun tayyorlanadi, kerakli ishlarni doskada bajaradi, qolgan talabalar esa individual ishlaydiyozma yoki amaliy vazifalar. So'rovning kombinatsiyalangan shaklining afzalligi shundaki, nisbatan kam vaqt bilan bir nechta talabalarni sinchkovlik bilan tekshirish imkoniyati mavjud. Kamchilik shundaki, u mustaqil ravishda topshiriqlarni bajarishni cheklaydi, sinf bilan frontal ishlarda qatnashmaydi va ularning ish natijalari darsdan tashqari o'qituvchi tomonidan tekshiriladi. tekshirishning o'qitish funktsiyasi, chunki o'z-o'zini boshqaradigan talabalar talabaga bilimni qanday o'zlashtirganligini mustaqil ravishda aniqlashga, mashqlarning to'g'riligini teskari harakatlar orqali tekshirishga, bajarilgan tajribalar natijalarining amaliy ahamiyatini baholashga yordam beradi, bajarilgan mashqlar, vazifalar va h.k.Sinovning o'zi ta'limni rag'batlantirishga, o'quv materialini to'liqroq idrok etishga hissa qo'shadi, uni chuqur anglash zarurligini keltirib chiqaradi. Talabalarning o'z-o'zini nazoratini tashkil qilishda mashinali va mashinadan tashqari dasturlash vositalaridan foydalaniladi.
44.Talimni tashkil etish turlariva shakllari