1. Xarajatlarni taqsimlash tartibi va usuli Tannarxni kalkulyatsiya qilishning buyurtmali usuli1

Hisobot oyi uchun qo’shilgan xarajatlar
To’g’ri mehnat xarajatlari, ming so’m	900,0
Umumishlab chiqarish xarajatlari, ming so’m	1800,0	2700,0

Quyidagi:

1. 
   A sexida ishlab chiqarilgan mahsulot birligining tannarxini hisoblash;
   
2. 
   A sexidan V sexiga berilgan yarim fabrikatlarning tannarxini va A sexidagi tugallanmagan ishlab chiqarish qoldig’ining miqdorini hisoblash;
   
3. 
   V sexiga berilgan yarim fabrikatlar uchun buxgalteriya yozuvlarini yozish talab qilinadi.
   

Shartli mahsulot birligini hisoblash uch bosqichda amalga oshiriladi:

1. 
   Qo’shilgan xarajatlar bo’yicha hisobot davri boshiga tugallanmagan ishlab chiqarish zahirasidagi shartli mahsulotlar = mahsulot birligi soni * (100% yakunlanganlari foizi) = (15 ming birlik * (100 - 40)%).
   

Hisobot davri boshida shartli birlikdagi tugallanmagan mahsulot moddiy xarajatlar bo’yicha hisobga olinmaydi, ya’ni ular nolga teng, chunki ularga qilingan moddiy xarajatlar o’tgan davrda amalga oshirilgan.

2. 
   Ushbu muddat davomida boshlanib, tugallangan mahsulotlar = hisobot davri davomida ishlab chiqarishga kiritilgan mahsulotlardan hisobot davri yakuniga tugallanmagan ishlab chiqarish mahsulotlari qoldig’ini ayirish orqali (60 ming birlik - 3 ming birlik)
   
3. 
   Moddiy xarajatlar bo’yicha belgilangan muddat yakuniga tugallanmagan ishlab chiqarish zahirasidagi shartli birliklar = mahsulot birliklari soni * 100% (3 ming birlik * 100%), qo’shilgan xarajatlar bo’yicha esa = mahsulot birliklari soni * yakunlanganlari foizi (3 ming birlik * 50%).
   

YOKI

a)

Qo’shilgan harajatlar (tugallanmagan ishlab chiqarish bo’yicha)

Yakunlanganlar foizi

Mahsulot birligi

= x (100 -)

b)

Hisobot davrida boshlangan va tugatilgan mahsulot birligi

= 60 - 3 = 57 ming dona

v)

Material harajatlari bo’yicha hisobot davri oxirida qolgan tugallanmagan ishlab chiqarish

= 3 x 75 ming dona = 22,5
100
Ushbu jadval shartli mahsulot birligini FIFO usulida hisoblashni ifodalaydi.
1-jadval Shartli ishlab chiqarish hajmining hisobi