10. 1-Mavzu. Embrionning uchinchi bahorgi rivojlanish davri

Chiziqli diagrammalar. Bu diagrammalar eng keng tarqalgan bo`lib, ular yordamida dinamika qatorlari, hodisalar orasidagi bog’lanishlar, taqsimlanish qatorlari va shartnoma (reja)ni bajarish ko`rsatkichlari tasvirlanadi. Chiziqli diagrammalar koordinat maydoni yoki raqamli setka asosida tuziladi.

Vertikal o`qqa (ordinata o`qi) olingan masshtabda dinamika qatorining ko`rsatkichlari yoki natijaviy belgining qiymatlari nuqtachalar bilan nishonlanib joylashtiriladi. Gorizontal o`qqa (absissa o`qi) ma`lum masshtabda qatorning davrlari (vaqtlari) yoki omil belgining qiymatlari nuqtachalar bilan nishonlanadi. Keyin o`qlardagi har qaysi nuqtachalardan qarama-qarshi o`qqa nisbatan parallel ravishda perpendikulyar chiziqlar o`tkaziladi.

Ularning o`zaro uchrashgan nuqtalari (ordinata cho`qqilari) bir-biri bilan birlashtiriladi va natijada siniq chiziq hosil bo`ladi.

Bu siniq chiziq dinamika qatorini yoki o`rganilayotgan hodisalarning o`zaro bog’lanishini tasvirlaydi.

• Quyidagi ma`lumotlarni chiziqli diagramma shaklida ifodalaylik.O`zbekistonda 2009-2015 yillarda etishtirilgan paxta va don yalpi hosili, mln. tonna 1-jadval

• Manba: O`zbekistonning iqtisodiy yo`nalishlari, oktyabr-dekabr 2006 y.
• Koordinat sistemasini chizib, vertikal o`qqa paxta va don yalpi hosilini, gorizontal o`qqa esa yillarni joylashtiramiz. Agar masshtab qilib davrlar uchun 1 sm : 1 yilga, ko`rsatkichlar uchun esa 1 sm : 1 mln. t. paxta va donga teng deb olsak, u holda yuqoridagi ma`lumotlar abssissa va ordinata o`qlarining shkalalarida quyidagi nuqtachalar bilan ifodalanadi:

• 2000

• 2001

• 2002

• 2003

• 2004

• 2005

• 0

• 1

• 2

• 3

• 4

• 5

• 6

• 7

• don

• paxta

•