10-mavzu. Beton uchun yashlyatilyadigan toʼldiruvchilar reja

 

---

256 
57. Terrikonlar (toshko’mir konlaridan ko’mir olish va boyitishda chiqindi 
omborlaridagi chiqindi) da ko’mirning yonishidan yongan jinslar xosil 
bo’ladi. Bunday yongan jinslar asosidagi g’ovak chaqiq tosh va qumlarning 
uyilma zichligi 800-1000 kg/m
3
ni tashkil etadi. Ulardan maxalliy arzon 
to’ldiruvchi sifatida mustaxkamlik chegarasi 10-20MPa ga teng yengil 
betonlar olish mumkin va bunda tsement sarfini keskin kamaytirish imkonini 
beradi. 
58. Shlаklar ikkilamchi mahsulot hisoblanadi (‘o’lat eritshda asosiy 
maxsulotdan tashqari 0,5-1 t Shlаk chiqadi.) 
59. Domna Shlаklari asosan quyidagi oksidlardan iborat bo’ladi: SaO - 3O-
50%; SiO
2
- 30-40%; Al
2
O
3
- 10-30%; temir, magnit va marganets 
birikmalari. 
60. Qum, bu mayda to’ldiruvchi bo’lib, uning tabiiy (boyitilgan va 
fraktsiyalangan) va maydalangan (boyitilgan, fraktsiyalangan, shu bilan 
birga tog’ jinslarini shag’alga aylantirishdagi maydalash chiqindilari) turlari 
mavjud. Uyilma zichligi 1400kg/m
3
dan yuqori va dona zichligi 2.0g/sm
3
dan yuqori. 
61. Qumning donadorlik yoki granulometrik tarkibi unda mavjud turli 
yiriklikdagi donalar bilan xarakterlanadi va o’rtacha qum namunasini 
standart elaklardan elab aniqlanadi. Qumni elash quyidagi ko’zli standart 
elaklarda amalga oshiriladi: 10mm; 5mm; 2,5mm; 1,25mm; 0,63mm;
0,315mm; 0,16mm. 
62. Qumga oid O’zRS - O’zRST 8736-93 “Qurilish ishlari uchun qum. Texnik 
shartlar”. 
63. Tabiiy qum qum va qum-shag’alli konlardan qazib olinadi. 
64. Qumni qazib olishda ishlatiladigan mashinalar - turli ti’dagi 
ekskovatorlar, skriperlar va boshqa mashinalar ishlatiladi.