10-MAVZU. BIZNES MODELLARNI ISHLAB CHIQISH
10.3. Canvas yondashuvi asosida biznes modellarni tahlil qilish
Dastlab biz Canvas biznes modelining mazmun va mohiyatini tushunib,
to’qqizta blokning har biri nima maqsadlarga yo’naltirilganligi va
ularning tavsifi
bilan tanishib chiqdik. Ushbu bo’limda Canvas modelining to’qqizta bloke asosida
biznes modelni tahlil qilish uchun savollar va savollarga javob toppish mumkin
bo’lgan izohlarni keltirdik. Quyida har bir blok uchun
savollar ketma-ketligi
keltirilgan.
1. Mijozlar segmentlari. Biznes model tuzayotganda bozor segmentini yaxshi
tushunish uchun quyidagi savollarga javob berish kerak. Kim uchun qiymat taklifi
yaratiladi? Kompaniya uchun qaysi mijozlar muhimroq? Biznes modellarda
iste'molchilar segmentlarini tanlash turli yo'llar bilan amalga oshirilishi mumkin.
Bunga bir nechta misollarni ko'rib chiqamiz:
Ommaviy bozor. Keng Iste'mol tovarlari taklifi bilan bog'liq biznes modellar
iste'molchilar segmentlarini farqlamaydi.
Bunda qiymat taklifi, sotuv kanallari va
mijozlar bilan munosabatlar tizimi o'xshash talab va ehtiyojlarga ega bo'lgan
iste'molchilarning katta guruhiga qaratiladi. Ushbu turdagi biznes modeli, masalan,
maishiy texnika sanoatida odatiy holdir.
Maxsus
bozor.
Ehtiyot
qisimlar
bozoriining
biznes
modellari
iste'molchilarning alohida segmentlariga yo'naltirilgan.
Qiymat takliflari, savdo
kanallari va mijozlar bilan munosabatlari bozor talablariga
muvofiq ravishda
quriladi. Shunga o'xshash biznes modellarini ko'pincha resurslar va ehtiyot qismlarni
yetkazib berishda kuzatish mumkin. Misol uchun, ko'plab avto ehtiyot qismlar ishlab
chiqaruvchilar katta avto kompaniyalarning xaridlariga bog'liq.