10-mavzu: qiyshiq va to‘G‘ri burchakli aksonometriyalar. Reja

 
10.21-rasm. 
Qiyshiq burchakli trimetriya. Koordinata o‘qlarini 10.22-rasm, a dagi kabi 
tasvirlash tavsiya etilgan (B.V.Budasov, V.P.Kaminskiy «Строительное 
черчение». M.Stroyizdat. 1990. 107,108-betlar). x o‘qqa 0,88,2 o‘qqa 0,58 
o‘zgarish koeffitsiyentlari olingan. Bu yerda o‘zgarish koeffitsiyentlari yaxlitlab 
olindi, ya’ni x o‘q bo‘yicha 0,9, z o‘q bo‘yicha 1, у o‘q bo‘yicha 0,6. 

---

10.22-rasm 
10.22-rasm, b da aylanalarning H, V va W tekisliklarda chizilishi ko‘rsatilgan. 
Detalning proyeksiyalariga binoan uning qiyshiq burchakh trimetriyasini yasash 
10.23-chizmada ko‘rsatilgan bo‘lib, u to‘g‘ri burchakli trimetriyadagidek 
bajariladi. 
10.23-rasm. 
Standart trimetriyada o‘qlar bo‘yicha o‘zgarish koeffitsentlari bir biriga teng 
bo‘lmaydi, ya’ni Kx≠Kz≠Ky bo‘ladi. Bunda o‘zgarish koeffitsentlarni ixtiyoriy 
tanlash mumkin, faqat ular (1) ifodani qanoatlantirishi lozim yoki ularning 
yig‘indisi 2 ga teng bo‘lishi shart. 
Standart trimetriyada o‘zgarish koeffitsentlari qiymatlari va ularning 
yig‘indisi 2 ga teng bo‘lishligi hamda trimetrik o‘qlar orasidagi burchak ilovada 
keltirilgan jadvaldan olish mumkin. 
To‘g‘ri burchakli trimetriyada burchakli masshtabni yasash 9 a-rasmga 
asosan bajariladi. Bunda l chiziqqa 100 birlik, h chiziqqa 65, 84, 93 birliklar 
qo‘yilib 3ta grafik chiziq t
1
, t
2 
,
 
t
3 
hosil qilinadi. 
Buyumning ikki ko‘rinishi bilan berilgan 10.23-rasm, b dagi buyumning eni 
30mm, bo‘yi 50mm, balandligi 60mm lar burchakli masshtabning l chizig‘iga 
o‘lchab qo‘yiladi. O‘qlar bo‘yicha o‘zgarish koeffitsentlariga o‘qlarga mos 
keluvchi kesmalar o‘lchami t