100% konsentratsiyaga qanday erishish mumkin


Download 35.56 Kb.
bet4/5
Sana06.05.2023
Hajmi35.56 Kb.
#1434000
1   2   3   4   5
Bog'liq
O`smirlarda diqqatni rivojlantirishning ta`limdagi muvaffaqiyatga ta`siri

Ixtiyorsiz diqqat - bu ongning rag'batlantiruvchi sifatidagi o'ziga xos xususiyati tufayli ob'ektga to'planishi, ya'ni diqqatning bu turi qo'zg'atuvchining sifatlariga bog'liq.
Idrok jarayonida yorqin emotsional fon yaratadigan ob'ektlar (to'yingan ranglar, ohangdor tovushlar, yoqimli hidlar) diqqatning ixtiyoriy jamlanishiga olib keladi. Ixtiyorsiz diqqatning paydo bo'lishi uchun intellektual, estetik va axloqiy tuyg'ular muhimroqdir. Ajablanish, hayrat, zavqlanishga sabab bo'lgan ob'ekt uzoq vaqt davomida e'tiborni tortadi. San'at asarlari his-tuyg'ularga ta'sir qiladi, beixtiyor e'tiborni tortadi va paydo bo'lgan kognitiv qiziqish bilan birgalikda aqliy faoliyatni hodisalarni chuqur anglashga yo'naltiradi.
Biror narsaga to'g'ridan-to'g'ri qiziqish va dunyoga tanlangan munosabat sifatida qiziqish odatda his-tuyg'ular bilan bog'liq bo'lib, ob'ektlarga uzoq vaqt davomida beixtiyor e'tibor berishning eng muhim sabablaridan biridir. O'quvchilarning qiziqishini va bu orqali o'quvchilarning ixtiyoriy e'tiborini saqlab qolish uchun dars maqsadlarini bayon qilishda o'quvchilar nimani yangi narsalarni o'rganishlarini ta'kidlash va yakunida ular o'rganganlarini qayd etish foydalidir.
Maktab o'quvchilarining ushbu darsga qiziqishini uyg'otish va u orqali ularning e'tiborini boshqa fanlarga qaratishga qaratilgan uslubiy usullar har xil. Shunday qilib, xorijiy so'zlarni birlashtirish uchun o'yinlar tashkil etilishi mumkin, ko'rgazmali qurollardan foydalanish mumkin - lug'atga mos keladigan ob'ektlar tasvirlangan rasmlar, chet tilidagi she'rlar yoki qo'shiqlar tinglanadi.
Beixtiyor diqqat qiziqish bilan qo'llab-quvvatlanadigan darsni qurishning umumiy psixologik tamoyillari quyidagilardan iborat: qiziqarli shaklda taqdim etilgan materialning mazmuni, ish shakllari va usullarining xilma-xilligi, o'qituvchining taqdim etilgan materialga bo'lgan ishtiyoqi; darsning jonliligi va hissiy boyligi.
Ixtiyoriy diqqat - bu faoliyat talablaridan kelib chiqqan holda ob'ektga ongli ravishda tartibga solinadigan konsentratsiya. Ixtiyoriy e'tibor nima qilish kerakligiga qaratiladi. Shuning uchun ixtiyoriy diqqatning psixologik mazmuni faoliyat va irodaviy harakat maqsadini belgilash bilan bog'liq.
Ob'ektga o'zboshimchalik bilan konsentratsiya diqqatni ushlab turadigan iroda harakatini nazarda tutadi. Iroda taranglik, maqsadga erishish uchun kuchlarni safarbar qilish sifatida boshdan kechiriladi. Bu diqqatni ob'ektga qaratishga, chalg'itmaslikka, harakatlarda xatolikka yo'l qo'ymaslikka yordam beradi.
Mahalliy psixologlar (L. I. Bojovich, A. N. Leont'eva va boshqalar) tomonidan olib borilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, o'qitishning birinchi yillarida ushbu jarayonga rahbarlik qilishda ixtiyoriy e'tiborning rivojlanishi juda tez sodir bo'lishi mumkin. Talabalarning maqsadli ishlash qobiliyatini rivojlantirish katta ahamiyatga ega. Dastlab kattalar (ota-onalar, o'qituvchilar) o'quvchilar oldiga maqsad qo'yishadi va agar kerak bo'lsa, unga erishishda bolalarga yordam berishadi.
Ixtiyoriy diqqatning eng yuqori darajasi - bu o'quvchining mustaqil ravishda qo'yilgan maqsadlarga rahbarlik qilish qobiliyatidir. Bolalarda ixtiyoriy e'tiborni rivojlantirish kattalar tomonidan qo'yilgan maqsadlarni bajarishdan ularning bajarilishini nazorat qiluvchi o'quvchilarning o'zlari tomonidan qo'yilgan maqsadlarga yo'nalishda boradi.
Sinfdan sinfga o'qitishda bolalar diqqatini tashkil qilish qobiliyatini rivojlantirishlari kerak. Uzoq hisob-kitoblarni talab qiladigan misol va topshiriqlarni yechish, amaldagi imlo qoidalariga rioya qilgan holda yozish, yangi atamalarni, she’rlarni yodlash, chet tilidagi so‘zlarni yodlash – bularning barchasi, boshqa ko‘pchilik singari, o‘quv faoliyatidagi vazifalarni ham ixtiyoriy e’tiborsiz bajarib bo‘lmaydi. "Shunday bo'lishi kerak", deb yozgan K.D. e'tibor va jismoniy mashqlar faol bo'lib, u bolada zaif bo'lsa-da, jismoniy mashqlar natijasida rivojlanishi va kuchayishi mumkin va kerak.

Download 35.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling