11- amaliy mashg’ulot Boshqaruvda qaror qabul qilishda tizimli yondashuv Ishdan maqsad

Topshriq: Boshqaruv tamoyillarini iqtisodiyotga ta’sirini tushuntiring.
Nazorat savollari
1. O'zbekistonda korporativ boshqaruv tamoyillariga misol?
2. Iqtisodiyotga xususiylashtirish ta’sirini qanday?

Javoblar
1. O'zbekistonda korporativ boshqaruv
Keyingi yillarda O‘zbekistonda korporativ boshqaruv milliy tizimini rivojlantirish bo‘yicha keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirildi, ular asosan korporativ boshqaruvning zamonaviy usullarini joriy etish, aksiyadorlik jamiyatlari faoliyati samaradorligini tubdan oshirishga qaratilgan; aktsiyadorlik jamiyatlariga xorijiy investitsiyalarni keng jalb etish; ularning ochiqligi va investitsion jozibadorligini ta’minlash; korporativ boshqaruv tizimi tamoyillari va yondashuvlarini tubdan o'zgartirish va unga zamonaviy bozor iqtisodiyotiga xos bo'lgan haqiqiy xususiyatni berish.
2. Korporativ boshqaruv tushunchasini tushuntiruvchi ko'plab ta'riflar mavjud. Korporativ boshqaruvning ta'riflarini ikkita asosiy toifaga bo'lish orqali aniqlashtirish mumkin. Birinchi toifa - korporativ boshqaruv ta'riflari asosan xatti-harakatlar guruhi bilan bog'liq [2] (Siebens, 2002). Xususan, bu korporatsiyalarning haqiqiy xatti-harakatlari, korporatsiyalar va manfaatdor tomonlar a'zolari o'rtasidagi o'zaro munosabatlar bilan bog'liq. Boshqa toifa - ta'riflar qonunchilik bazasiga tegishli. Aniqroq qilib aytadigan bo'lsak, bu ko'proq firmalar faoliyat yuritadigan me'yoriy-huquqiy baza haqida. Aytish mumkinki, korporativ boshqaruv bilan bog'liq ta'riflarning birinchi toifasi ma'lum bir mamlakatda faoliyat yurituvchi firmalar yoki firmalar guruhlarini o’rganish holatlariga ko'proq mos keladi. Shunday qilib, birinchi toifa direktorlar kengashining tuzilishi, manfaatdor tomonlarning javobgarligi, xodimlar va kompaniya faoliyati o'rtasidagi bog'liqlik bilan bog'liq. Kengroq nuqtai nazardan korporativ boshqaruvning ta'rifi shuni ko'rsatadiki, u mulkchilikni boshqaruvdan ajratib turuvchi mexanizmlar majmuasi sifatida qaraladi [3] (Claessens, 2006). Shunday qilib, korporativ boshqaruv - bu kompaniya va firmalarni nazorat qilish va boshqarish mumkin bo'lgan tizim. Korporativ boshqaruv ta’rifiga asoslanib shuni aytish mumkinki, yaxshi korporativ boshqaruvning maqsadi kompaniyaning butun iqtisodiyotga, ayniqsa, barcha manfaatdor tomonlarga qo‘shadigan hissasini maksimal darajada oshirishdan iborat. Boshqacha qilib aytganda, korporativ boshqaruv kontseptsiyasini firmaning manfaatdor tomonlari, ya'ni kreditorlar va kompaniya yoki aksiyadorlar va korporatsiyalar o'rtasidagi munosabatlar nuqtai nazaridan tavsiflash mumkin.