11- amaliy mashg‘ulot. O‘lchov vositalarini kalibrlash Tashkiliy qism

O‘lchash vositalarini tekshiruvdan o‘tkazish - o‘lchash vositalarining 
belgilab qo‘yilgan texnikaviy talablarga muvofiqligini aniqlash va tasdiqlash 
maqsadida davlat metrologiya xizmati idoralari (vakolat berilgan boshqa idoralar, 
tashqilotlar) tomonidan bajariladigan amallar majmui. 
O‘lchash vositalarini kalibrlash - metrologik jihatlarning haqiqiy 
qiymatlarini va o‘lchash birliklarining qo‘llashga yaroqliligini aniqlash hamda 
tasdiqlash maqsadida kalibrlash laboratoriyasi bajaradigan amallar majmui. 
O‘lchash vositalarini ishlab chiqish, yaratish (ta’mirlash, sotish, 
ijaraga berish) uchun litsenziya - davlat metrologiya xizmati tomonidan yuridik va 
jismoniy shaxslarga beriladigan, mazkur faoliyat turlari bilan shug‘ullanish 
xuquqini guvohlantiruvchi hujjat. 

---

 
Nazorat savollari 
1.Metrologik xizmat bilan metrologik ta’minotning qanday o‘zaro farqli 
tomonlari mavjud? 
2.Metrologik ta’minotning tashqil etuvchi asoslarini so‘zlab bering. 
3.Nima uchun metrologik ta’minotning ilmiy asosi metrologiyadan iborat 
deyiladi? 
4."Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish" faoliyati bo‘yicha qanday 
xalqaro nufuzdagi tashkilotlarni bilasiz? 
Javoblar 
1. Metrologiya - bu nazariy va eksperimental jihatlarni o'z ichiga 
olgan o'lchov va unga bog'liq noaniqlikni ilmiy o'rganish. Bu 
shuningdek, ilm-fan, texnologiya, savdo va jamiyatdagi keng 
ko'lamli ilovalar uchun zarur bo'lgan aniq, ishonchli va kuzatilishi 
mumkin bo'lgan o'lchovlarni ta'minlaydigan global infratuzilmadir. 
Metrologik ta'minot deganda sanoat, hukumat, ilmiy doiralar va 
jamiyatdagi turli manfaatdor tomonlarning ehtiyojlarini qondirish 
uchun milliy metrologiya institutlari, kalibrlash laboratoriyalari, 
standart namunalar va o'lchov standartlari kabi ishonchli va 
kuzatilishi mumkin bo'lgan o'lchovlar va ularning infratuzilmasi 
bilan ta'minlash tushuniladi. Shuning uchun metrologiya ko'pincha 
metrologik ta'minotning ilmiy asosi deb ataladi, chunki u hamma 
manfaati uchun samarali va samarali metrologik infratuzilmani 
yaratish va qo'llab-quvvatlash uchun bilimlar, vositalar va 
resurslarni taqdim etadi. 
2. U sifat menejmenti, atrof-muhitni boshqarish va boshqa sohalar 
bo'yicha xalqaro standartlarni belgilashga mas'uldir. 
3.
4. 2. Xalqaro elektrotexnika komissiyasi (IEC): U elektr va elektron 
texnologiyalar bo'yicha xalqaro standartlarni ishlab chiqadi va 
nashr etadi. 
5.
6. 3. Xalqaro vazn va o'lchovlar byurosi (BIPM): Xalqaro birliklar 
tizimini (SI) saqlash va tarqatish uchun javobgardir. 
7.
8. 4. Xalqaro akkreditatsiya forumi (IAF): U sertifikatlashtirish va 
sinov organlari kabi muvofiqlikni baholash organlarini 
akkreditatsiya qiladi. 
9.

---

10. 
5. Laboratoriyalarni akkreditatsiya qilish bo'yicha xalqaro 
hamkorlik (ILAC): U butun dunyo bo'ylab sinov va kalibrlash 
laboratoriyalarini akkreditatsiya qilishni muvofiqlashtiradi. 
11. 
12. 
6. Xalqaro Savdo Markazi (ITC): Rivojlanayotgan 
mamlakatlarga xalqaro savdo talablari va standartlariga javob 
berishga yordam berish uchun texnik yordam beradi. 
13. 
14. 
Bu metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish bilan 
shug'ullanadigan xalqaro tashkilotlarning bir nechta misollari.