borliq; - Gegel: “Umumiylik ayrimlikning negizi
- va zaminidir, tori va substansiya sidir”.
- J.Lokk: “Umumiylik va universalik haqiqat mavjud
- narsalarga mansub emas,
- balki uni aql-idrok o'z is’temoli uchun
- ixtiro kilgan va yaratgandir, hammaga,
- so'zlarga yoki g’oyalargagina taalluqlidir”.
- XVII-XVIII asrlar fani va falsafasining g’oyalari va kategoriyalarini tizimga solishga axd
- qiladi. Shu maqsadda u kategoriyalarning uch guruhi: hissiyot, idrok va aql
- kategoriyalarini farqlaydi. Kant barcha kategoriyali aprior
- (tajribada ko’rilmagan) xususiyatga egalik qayd etadi. Bilish
- kategoriyalarini Kant tazhribaga y'l ochadigan daslabki
- konstruktiv sxemalar sifatida talqin kiladi. Kategoriya:
- bilayotgan inson hissiy taassurotlar xatosi ustiga
- "tashlaydilar" va har hil taassurotlarni tasniflash,
- tariflash va uzaro bog’lashni amalga oshirishga bog'liq
- bo'lgan tushunchalar “Turi”ga o’xshatiladi.
- Hissiyot kategoriyalari tarkibiga Kant makon va vaqt belgilarini kiritadi.
- Kant muloxazalarining mantig’ini
- Tushunish uchun bola nutq qobilyatining rivojlanishini kuzatamiz.
- Bunda biz bola so’zlarni hujjat umumiy qabul qilingan manosida
- emas, balki mazmunini o'zi o'zlashtirgan so’zlar bilan o‘xshashlik
- bo'yicha qo'llashini albatta payqaymiz. “Oyi, mening umurtqam
- qayerda?”, deb so'raydi Kichkintoy tomonidan nashr etilgan
- yo’lingiz. – “Mana u”, deb uning umurtkasini kursatasiz.
- “Yo’,” - deb u bosh chayqaydi, va mening umurtqam mana
- bu yerda”, deb qo'li bilan o'z qulog’ini ko’rsatadi. Bu misol bola
- tug'ilgandan keyin tayyor nutq qilishni o'zlashtirishini tasdiqlaydi
Do'stlaringiz bilan baham: |
