АЛОҲИДАЛИК, УМУМИЙЛИК ВА ХУСУСИЙЛИК - Нарса ва ҳодисалар, уларнинг бир-бирига ўхшаш ва фарқ
- қилувчи томонларини, оламга хос муносабат ва алоқадор-
- ликни, олам тараққиётининг хусусияти, унинг макон ва
- замондаги мавжудлик шаклларига, ҳар бир нарса ёки
- ҳодисанинг айрим белгилари ҳамда ўзаро бирликни
- ифодаловчи умумий жиҳатларини ифодалайди.
- «Алоҳидалик» категорияси оламдаги нарса, воқеа ва
- жараёнларга хос бўлган аниқ, ягона, такрорланмай-
- диган белгилар хамда хусусиятларни акс эттиради.
- «Умумийлик» категорияси нарса, ҳодиса, жараёнларга
- хос асосий, доимий такрорланадиган белгилар ва
- хусусиятлар йигиндисини билдиради.
- Алоҳидалик ва умумийликни богловчи ҳалқа хусусий-
- ликдир. У алоҳидалик ва умумийликнинг ўзаро алоқа-
- дорлиги билан боглиқ мазмунини англатади.
- Масалан: водород — алоҳидалик, газ — хусу-
- сийлик, химиявий элемент — умумийликни ифода-
- лайди. Алоҳидалик, хусусийлик, умумийлик ўртаси-
- даги муносабат диалектик характерга эга бўлиб,
- уларнинг тафовути нисбийдир.
- М
- О
- Ҳ
- И
- Я
- Т
-
- В
- А
-
- Ҳ
- О
- Д
- И
- С
- А
- Оламдаги нарса, ҳодиса, жараёнларнинг ички, муҳим жиҳатлари
- ҳамда юзаки, ташқи томонларини ифодалайдиган фалсафий
- категориялардир.
- Моҳият нарса, буюм, жараёнларнинг ички, муҳим,
- асосий, зарурий, барқарор алоқалари, томонлари
- муносабатларининг йигиндисини англатади
- Ҳодиса эса моҳиятнинг ташқи ифодаси, намоён
- бўлиши, нарса ва жараёнларнинг юзаки, нисбатан
- ўзгарувчан томонларини билдиради.
- Зеро, оламда якка ҳужайрали тирик организмлардан
- тортиб, инсонгача бўлган қанчадан-қанча шакллар
- (ҳодисалар) борки, уларни бир қарашда пайқаш мумкин
- бўлмаган ички умумий томони, барчасига хос модда
- алмашинуви (моҳияти) мавжуд.
- Фалсафада моҳият ва ҳодиса масаласига турлича, идеалис-
- тик, материалистик ва метафизик қарашлар мавжуд. Жум-
- ладан, олам, унинг ҳодисалари турли гоялар ёки сезгилар
- йиғиндисидан иборат, деб талқин этувчилар наздида моҳият
- ва ҳодиса объектив характерга эга эмас.
Do'stlaringiz bilan baham: |
