11 – mavzu shovqin, titrash, ultratovush va infratovushdan himoyalash

2. Shovqindan himoyalanish vositalari va usullarining umumiy ta’siri GOST 12.1.029-80 (“SSBT. Средства и методы зашиты от шума. Классификация”) nomli hujjatda berilgan.

• 2. Shovqindan himoyalanish vositalari va usullarining umumiy ta’siri GOST 12.1.029-80 (“SSBT. Средства и методы зашиты от шума. Классификация”) nomli hujjatda berilgan.
• Ishlovchilarni shovqindan himoyalash umumiy vositalar va usullar bilan ham, shaxsiy vositalar bilan amalga oshiriladi. Birinchi navbatda umumiy vositalardan foydalanish kerak. Ular, shovqin manbaiga nisbatan ikki xilga ajratiladi: manbaning o’zida pasaytiruvchi va manba bilan himoyalanuvchi ob’ekt oralig’ida pasaytiruvchi vositalar. Birinchisi -eng samarali, ikkinchisi samarasizroq va qimmatga tushadi.
• Shovqinning manbaining o’zida so’ndiradigan vositalarni tanlash shovqin qanday hosil bo’lishiga bog’liq.

ATKda shovqinga qarshi kurashish uchun qator tadbirlar ko’riladi, ulardan asosiylari quyidagilar:

• ATKda shovqinga qarshi kurashish uchun qator tadbirlar ko’riladi, ulardan asosiylari quyidagilar:
• -oqilona joylashtirish;
• -shovqin manbaidagi shovqinni pasaytirish;
• -shovqin chiqaradigan texnologiyalar va uskunalarni kam shovqinlisiga almashtirish;
• -tovushlarni so’ndirish;
• -tovushlarni izolyastiyalash va yo’lini to’sish;
• -tovush so’ndirgichlarni qo’llash;
• -shaxsiy himoya vositalari.
• Ishlab chiqarish binolari xonalarini oqilona joylashtirish shularni ko’zda tutadiki, shamol dvigatellarini sinash stanstiyalari, termik ishlov va temirchilik sexlaridan chiqadigan ifloslangan havoni qolgan binolar va turar joylar massividan boshqa taraflarga olib ketsin. Ko’p shovqin soladigan sexlar atrofida butalar va daraxtlar ekib shovqin yo’lini to’sish kerak.

3. Ultratovush ham oddiy tovush singari elastik muhitning mexanik tebranishlaridan iborat, biroq chastotasi yuqoriroq-eshitilishning eng yuqori chegarasidan 20 kGst.dan ham katta (ammo jadallik katta -120....145dB bo’lganda, ultratovushning yuqori chastotalarda ham eshitish mumkin).

• 3. Ultratovush ham oddiy tovush singari elastik muhitning mexanik tebranishlaridan iborat, biroq chastotasi yuqoriroq-eshitilishning eng yuqori chegarasidan 20 kGst.dan ham katta (ammo jadallik katta -120....145dB bo’lganda, ultratovushning yuqori chastotalarda ham eshitish mumkin).
• Chastotalarning ultratovushli diapazoni past chastotali va yuqori chastotali tebranishlarga bo’linadi. Birinchisi (1.12x104dan 1,0x105Gst.gacha) havo orqali va tegib turish orqali tarqaladi, ikkinchisi (1,0x105 dan1,0x109 Gst.gacha) faqat tegib turish yo’li bilan tarqaladi. Ultratovushda ham bosim (Pa),jadallik (Vt/m2) va tebranishlar chastotasi (Gst) o’lchamlari ishlatiladi.