11-mavzu : X ix asr oxiri X x asr boshlarida buyuk britan iyan in g siyosiy va iqtisod iy ahvoli

11-MAVZU : X IX ASR OXIRI - X X ASR BOSHLARIDA
BUYUK BRITAN IYAN IN G SIYOSIY VA IQTISOD IY AHVOLI
Darsning blok chizmasi..
Darsning bosqichlari vaqti usullari.

1. 
   tashkiliy qism 3 minut
   
2. 
   o’tilganlarni takrorlash 7 minut savol-javob.
   
3. 
   yangi mavzu ustida ishlash 15 minut m, e-v.
   
4. 
   yangi mavzuni mustahkamlash 15 minut 3ta to’g’ri 1 ta xato
   
5. 
   baholash 3 minut..
   
6. 
   uyga vazifa 2 minut..
   

O’tilgan mavzuni qisqacha guruh bo’lib savol javob metodi yordamida 7 minutda takrorlab olamiz.

Yangi mavzuni yoritish.
Maruza yordamida 7 minut davomida XIX asr oxiri - XX asr boshlarida
Buyuk Britaniyaning siyosiy va iqtisodiy ahvoli o’quvchilarga yoritib berish . bunda asosan qaysi davlatlar kirishi ,ularning tashkil topish davri va taraqqiyoti kaabilarni yoritib berish.
eyler-ven diagrammasi metodi bilan o’quvchilarda X IX asr oxiri - X X asr boshlarid a Buyuk Britaniyaning siyosiy va iqtisod iy ahvolio’xchash va farqli jihatlarini ko’rib chiqamiz.

EYLER-VEN DIAGRAMMASI.

Buyuk Britaniya bu davrda ham cheklangan mo-
narxiya edi. Biroq Germaniyadan farqli o‘laroq, bu
davlatda qirol hokimiyati asosiy rol o‘ynamasdi.

XIX asming so‘nggi choragida Buyuk Bri-
Iqtisodiy taraqqiyotdan taniya iqtisodiy jihatdan orqada qola boshla-
orqada qolish di. „Jahon ustaxonasi“ deb nom olgan Buyuk
Britaniyaning XIX asr oxiri - XX asr bosh-
larida sanoat ishlab chiqarish hajmi 2 marta qisqardi. Sanoat ishlab
chiqarish hajmi bo‘yicha 3-o‘ringa tushib ketdi.




O’XSHASHLIGI: BITTA DAVLATNI ICHIDAGI EKANLIGI.

I.. Buyuk Britaniya bu davrda ham cheklangan mo-narxiya edi. Biroq Germaniyadan farqli o‘laroq, budavlatda qirol hokimiyati,

II.. Urartuning farqli jihati : poytaxti tushpa shahri, mil.avv. ix-viii asrlarda gullab yashnagan , skif qabilalari tormor etga XIX asming so‘nggi choragida Buyuk Bri-
Iqtisodiy taraqqiyotdan taniya iqtisodiy jihatdan orqada qola boshla-
orqada qolish di. „Jahon n.
III.. o’xshashligi: bitta davlatni ichidagi ekanligi.
Yangi mavzuni mustahkamlash:
guruhdagi har bir o’quvchi yangi mavzu yuzasidan 3ta to’g’ri 1 ta xato metodidan foydalangan holda 3ta to’g’ri va 1ta xato ma’lumot aytadi . bunga 15 minut ketadi.
Baholash:
o’tilgan mavzu yuzasidan o’quvchilar darsdagi faolligiga qarab 3 minut davomida baholanadi.
Uyga vazifa: X IX asr oxiri - X X asr boshlarida Buyuk Britaniyaning siyosiy va iqtisod iy ahvoli mavzusini yaxshilab mustahkamlab kelish va kelgusi darsdagi mavzuni o’qib kelish yuklatilib ,o’quvchilar bilan xarlashiladi va dars yakunlanadi .
Eyler-ven diagrammasi metodi bilan o’quvchilarda X IX asr oxiri - X X asr boshlarid a Buyuk Britaniyaning siyosiy va iqtisodiy ahvolio’xchash va farqli jihatlarini ko’rib chiqamiz.

EYLER-VEN DIAGRAMMASI.

.

12-MAVZU:BUYUK BRITANIYANING ICHKI SIYOSATI:

Darsning blok chizmasi..
Darsning bosqichlari vaqti usullari.

1. 
   tashkiliy qism 3 minut
   
2. 
   o’tilganlarni takrorlash 7 minut idrok xaritasi.
   
3. 
   yangi mavzu ustida ishlash 15 minut m, baliq sketi.
   
4. 
   yangi mavzuni mustahkamlash 15 minut blits-so’rov.
   
5. 
   baholash 3 minut..
   
6. 
   uyga vazifa 2 minut..
   

O’tilgan mavzuni qisqacha guruh bo’ylab <>metodi yordamida 7 minutda takrorlab olamiz.har bir o’quvchi o’tilgan X Ix Asr Oxiri - X X Asr Boshlarida Buyuk Britan Iyan In G Siyosiy Va Iqtisod Iy Ahvoli deganda ongiga qanday ma’lumot kelsa shuni oq qog’ozga tushiradi.

IDROK XARITASI



Buyuk Britaniy

Mam lakat
siyosiy tuzum i

Ingliz kapitali

X IX ASR OXIRI - X X ASR BOSHLARIDA
BUYUK BRITAN IYAN IN G SIYOSIY VA IQTISOD IY AHVOLI

Liberallar

Konservatorlar

Germaniya

B. Dizraeli

parlament

AQSH

Jahon ustaxonasi

Gladston

O’tilgan mavzuni qisqacha guruh bo’ylab <>metodi yordamida 7 minutda takrorlab olamiz.har bir o’quvchi o’tilgan x ix asr oxiri - x x asr boshlarida buyuk britan iyan in g siyosiy va iqtisod iy ahvoli deganda ongiga qanday ma’lumot kelsa shuni oq qog’ozga tushiradi.

IDROK XARITASI



X IX ASR OXIRI - X X ASR BOSHLARIDA
BUYUK BRITAN IYAN IN G SIYOSIY VA IQTISOD IY AHVOLI

Yangi mavzuni yoritish

Maruza yordamida 6 minut davomida buyuk britaniyaning ichki siyosati o’quvchilarga yoritib berish boshqa shu kabi ma’lumotlarni yetkazaman.
Baliq sketi metodi yordamida 9 minut davomida yangi mavzudagi muammoli savollarga o’quchilar bilan birgalikda javob topamiz.

Gladstono

BUYUK BRITANIYA

B. Dizraeli

Kapital


(lotincha - bosh, asosiy) - sarmoya; o‘z egasiga daromad
keltiruvchi jami vositalar va mablag‘lar. Ya’ni qiymat keltiruvchi,
o‘zini o‘zi ko‘paytiruvchi qiymat; pul topuvchi pul.

. B. Dizraeli bosh vazirligi davrida ham qator muhim tadbirlar
amalga oshirildi. 1875-yilda haftada 54 soatlik ish vaqti belgilandi.
10 yoshdan kichik bolalami ishga qabul qilish taqiqlandi.

Liberallar partiyasidan bo‘lgan U. Gladston bosh vazirligi davrida
(1864-1874-yillar) hukumat qator islohotlar o‘tkazdi

Buyuk Britaniya bu davrda ham cheklangan mo-
narxiya edi. Biroq Germaniyadan farqli o‘laroq, bu
davlatda qirol hokimiyati asosiy rol o‘ynamasdi.

BUYUK BRITANIYANING ICHKI SIYOSATI
.

BALIQ SKLETI METODI




BUYUK BRITANIYANING ICHKI SIYOSATI
Yangi mavzuni mustahkamlash:
Blits so’rov metodi yordamida o’quvchilarni uch guruhga bo’lib har bir guruhga 3tada savol berib guruh a’zolarini mavzu yuzasidan ogan bilimlarini mustahkamlayman , har bir guruhga 5 minutdan 15 minut sarflayman.
Baholash:
o’tilgan mavzu yuzasidan o’quvchilar darsdagi faolligiga qarab 3 minut davomida baholanadi.
Uyga vazifa: buyuk britaniyaning ichki siyosati mavzusini yaxshilab mustahkamlab kelish va kelgusi darsdagi mavzuni o’qib kelish yuklatilib ,o’quvchilar bilan xarlashiladi va dars yakunlanadi

13-MAVZU: BUYUK BRITANIYANING TASHQI SIYOSATI.

Darsning blok chizmasi..
Darsning bosqichlari vaqti usullari.

1. 
   tashkiliy qism 3 minut
   
2. 
   o’tilganlarni takrorlash 8 minut ha – yo’q metodi.
   
3. 
   yangi mavzu ustida ishlash 15 minut m, qora quti metodi.
   
4. 
   yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut .atamadan foydalanish metoodi
   
5. 
   baholash 3 minut..
   
6. 
   uyga vazifa 2 minut..
   

o’tilgan mavzuni qisqacha guruh bo’ylab <>metodi yordamida 8 minutda takrorlab olamiz.har bir o’quvchi o’tilgan buyuk britaniyaning ichki siyosati mavzusi yuzasidan sherigi bergan savolga ha yoki yo’q shaklida javob beradi
Yangi mavzuni yoritish:
Maruza yordamida 7 minut davomida qadimgi hindistondagi buyuk britaniyaning tashqi siyosati mavzusini tushuntirib berish. bunda asosan dastlabki hindiston sivilizatsiyasining qaysi geografik hududda paydo bo’lganligi,tabiati,shaharlari va diniy e’tiqodlari haqida ma’lumotlar beriladi.
<> metodi bunda guruhdagi o’quvchilar uch guruhga ajratiladi .har bir guruhdan 1 nafardan o’quvchi chiqadi va savolni olib o’zi javob topadi va uni doskaga yozadi .yozgan javobi atama sana yoki biror hudud nomi bo’lishi mumkin.keyin guruh azolaridan javob olinadi va javob topilsa qora qutini ocha olgan bo’ladi.
Masalan:
1) Buyuk Britaniya qachon Irlandiyani bosib olgan edi?
javob: 1875-yilda
2) Buyuk Britaniya hukumati qachon irlandlarga gomrul o‘miga
„Yer-suv akti“ni taklif qildi
javob: 1881-yilda.
3) Qachon Dublinda Irlandiya ishlari bo‘yicha stats-sekretar va Irlandiya lord-hokimi o‘ldirild ….

Qora quti metodi
javob: 1882-yilda.








Misir


Buyuk Britaniyani

. Buyuk Britaniyani

Afrika


Germaniya



Qora quti metodi









?


?


?

?

?

Yangi mavzuni mustahkamlash:yangi mavzuni atamalar aytish metodi bilan mustahkamlaymiz. bunda mavzudagi atamalarga ta’rif beriladi.

Baholash:
o’tilgan mavzu yuzasidan o’quvchilar darsdagi faolligiga qarab 3 minut davomida baholanadi.
Uyga vazifa: buyuk britaniyaning tashqi siyosati mavzusini yaxshilab mustahkamlab kelish va kelgusi darsdagi mavzuni o’qib kelish yuklatilib ,o’quvchilar bilan xayrlashiladi va dars yakunlanadi.

14-MAVZU: AMERIKA QO‘SHMA SHTATLARI

Darsning blok chizmasi..
Darsning bosqichlari vaqti usullari.

1. 
   tashkiliy qism 3 minut
   
2. 
   o’tilganlarni takrorlash 8 minut .
   
3. 
   yangi mavzu ustida ishlash 15 minut
   
4. 
   yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut
   
5. 
   baholash 3 minut..
   
6. 
   uyga vazifa 2 minut..
   

O’tilgan mavzuni :O’tilgan mavzuni guruh bo’ylab <>metodi yordamida mustahkamlab olamiz. Bunda har bir o’quvchiga 3 tadan tezkor savol beramiz va ular ham tezkor javob beradi.
Masalan :

1. 
   XIX asr oxiri - XX asr boshlarida Buyuk Britaniyaning engulkan mustamlakachi davlat ekanligini dalillar bilan asoslang.?
   
2. 
   Buyuk Britaniya mustamlakachi imperiyasi qay tariqa tashkil topdi?
   
3. 
   Buyuk Britaniya-Rossiya munosabatlari haqida nimalarni bilib oldingiz?
   
4. 
   Buyuk Britaniya dominionlari qanday huquqlarga ega bo‘ldilar?
   
5. 
   Hindiston Buyuk Britaniyani boquvchi enaga, Misr esa Britaniya imperiyasi boshiga kiydirilgan toj“ iborasiga izoh bering?
   
6. 
   Buyuk Britaniya imperiyasi qachon tashkil topganligini ta’riflang?
   
7. 
   Rossiya bilan Buyuk Britaniyaning 0 ‘rta Osiyo uchun kurashi haqida qo‘shimcha materiallar topib referat tayyorlang?
   
8. 
   Qachon Panama kanali q^ii^ishi huquqini AQSHga berdi?
   
9. 
   Qachon Afrikaga Gollandiya, Fransiya va Germaniyadan ko‘-
   chib borgan kishilar avlodlari boshqarayotgan Bur Respublikalariga
   qarshi urush harakatlarini boshladi.?
   

Yangi mavzu bayoni: amerika qo‘shma shtatlari mavzusini fsmu metodi yordamida o’quvchilarga tushuntirib beriladi.

“etish. AMERIKA QO‘SHMA SHTATLARI”mavzusi fikringizni FSMU metodi bo’yicha bayon
F- Fu(larolar urushidan keyin yagona ichki bozorning vujudga kelganligi, qulchilikning tugatilishi, quldorlik latifundiyalarining bekor qilinishi, unumdor yerlaming,foydali qazilma boyliklarining ko‘pligi, sersuv daryolar va poyonsiz
o‘rmonlar.
S- XIX asming oxirgi o‘ttiz yili AQSH tarixida taraqqiyotning yuk-
sakligi, juda muhim iqtftodty va siyosiy voqealar bo‘lganligi bilan
xarakterlanadi..
M- AQSH sanoati o‘sishida Yevropa kapitali ham muhim rol o‘ynadi.
Yevropa davlatlarining AQSHga qo‘ygan kapitali 1890-yilda 3 mlrd.
dollarga yetdi. Biroq AQSH chetga kapital chiqarish bo‘yicha Buyuk
Britaniya, Fransiya va Germaniyadan orqada edi..
U- XX asr boshlarida mamlakatda ishlab chiIshlab chiqarishmng qarishning markazlashuvi hamda bank kaptali bilan sanoat kapitalining qo‘shilib ketishi davom etdi. Sanoat mahsulotining qiymati 1909-yilda 20 mlrd.dollardan oshdi.

F.S.M.U. metodining tavsifi: Bu metod mashg’ulotda o’rganilayotgan mavzuning muhokamasi jarayonida unga doir masalalar bo’yicha talabalar o’z fikrlarini bayon qilishlari, shu fikrlarni asoslovchi sabablarni ko’rsatishlari, ularni tasdiklovchi misolllarni keltirishlari va pirovardida umumlashtiruvchi xulosalar chiqarishlarini o’rgatish va mashq qildirish metodidir.

Bu metod talabalarni erkin fikrlashga, o’z fikrini himoya qilishga va boshqalarga o’z fikrini o’tkazishga, ochiq holda bahslashishga, bahs-munozara madaniyatiga, shu bilan bir qatorda, talabalar tomonidan o’quv jarayonida egallangan bilimlarni tahlil etishga va o’zlashtirish darajasini aniqlashga, baholashga o’rgatadi.

FSMU metodining umumiy sxemasi: