11-mavzu: axborot va kommunikasiya Reja

Nazorat savollari
1. Ishlab chiqarishni boshqarish mazmuni va mohiyatini tushuntiring.
2. Ishlab chiqarishni boshqarishda obyekt va subyekt tushunchalari.
3. Ishlab chiqilgan mahsulot sifatini boshqarish qanday amalga oshiriladi?
4. Sifat menejmenti nima?
5. Sifatni nazorat qilish bosqichlari


Tayanch iboralar
Ishlab chiqarishni boshqarish. Korxonani boshqarish. Boshqariluvchi. Boshqaruvchi. Maxsulot sifatini boshqarish. Sifatli tovar. Sifat menejmenti. Sifatni nazorat qilish.


25-MAVZU. MENEJMENT SAMARADORLIGI
Reja:
25.1.Samaradorlikka kompleks yondashuv.
25.2.Biznes-reja va samaradorlik.
25.3.Boshqaruvni tashkil etish va samaradorlik.
25.4.Kommunikasiya, qaror qabul qilish va samaradorlik.


25.1. Samaradorlikka kompleks yondashuv.

Unumdorlik ko’rsatkichi bo’yicha boshqaruv bu samarali boshqaruv deganidir. Barqaror yukori unumdorlikni ta’minlash barcha boshqaruv vazifalari va biriktiruvchi jarayon kommunikasiya, qaror qabul qilish va peshkadamlikni ta’minlashga taalluklidir.

Korxonaga o’zaro bir-biriga bog’liq unsurlardan iborat tizim nuktai nazaridan karash zarur tashkilot unsurlari xamda tashkilotning tashki muxit bilan bir-biriga juda bog’liqligi tufayli muammolar oon va tez xal etiladi. Boshka tashkiliy muammolar kabi kelajakda unumdorlikni oshirish muammosi xam kompleks yondashuvni talab kiladi. unumdorlikka xam tashki muxitning, xam tizim o’zgarish jarayonining turli omillari ta’sir etadi. Bu omillar bir-biriga ta’sir etishi sababli, unumdorlikni oshirishning o’zgarmas (yagona) yuli mavjud bulmaydi. Unumdorlikni oshirishga karatilgan ko’plab urinishlar koxonalar raxbarlari o’z xarakatlari natijasini ko’ra bilmaganliklari sababli muvaffakiyatsizlikka uchraydi. O’z korxonasi unumdorligiga baho berishda eng ko’p yul quyiladigan xato sifatga e’tibor bermay fakat ishlab chiqarish xajmi kursatmalarini xisobga olishdir.
So’nggi yillarda muvaffaqiyatli faoliyat yuritayotgan korxonalar tajribasi sifat xarajatlar majmuining muxim unsuri ekanligini namoyon kilmokda. Yukori sifat sotish mumkin bo’lgan maxsulot xajmini ortishi, xaridorlar tomonidan kaytariladigan maxsulot mikdori va kafolatli ta’mirlash xajmining kiskarishi xisobiga xarajatlar kamayishiga olib keladi. Natijada kompaniya o’z rakobatbardoshligini oshirish imkoniyatini kengaytirishga sarflash uchun kushimcha mablagga ega buladi. Yukori sifat sotuv xajmini oshiradi, ishlab chiqarish kulamini kengaytirishga, foydani ko’paytirishga imkon yaratadi. Butlovchi kismlarning sifatli bulmasligi butun maxsulot sifatiga ta’sir kursatadi. Korxonalar o’zaro bog’liq bo’lgani sababli biror bir asosiy maxsulotning sifatsiz bulishi ko’pchilik tarmoklarda unumdorlik pasayishiga olib keladi. Davlat apparatidagi past unumdorlik soliklarning katta bulishiga, natijada iktsodiyot samaradorligini oshirishga sarf kilinishi mumkin bo’lgan mablaglar kiskarishiga olib keladi.
Atrof muxit ifloslanishi darajasini kamaytirish, ish joyi sanitariya xolatini yaxshilash va korxona ishchilari sogligini ximoya qilish uchun korxonalar kimmat uskunalar (masalan, tutun tutgichlar) sotib olishlari kerak, bu esa xarajatlar ko’payishiga olib keladi. Istikbolda atrof muxitni yaxshilash va mexnatni muxofoza qilish ish vkti taksimlashiga va natijada mexnat unumdorligi ortishiga olib keladi.
Mexnat unumdorligiga ta’sir etuvchi muxim omil - korxonani boshkarish ilmiga ega bulishdir. Korxona unumli ishlashi uchun boshqaruv tizimini takomillashtiriksh zarur. Usib borayotgan rakobat sharoitida raxbaryat nega maqbul bo’lgan qarorlar bugungi kunga to’g’ri kelmasligini bilishi lozim.