13.§ Iqtisodiy ösishga erishishda global ustuvor sohalar Energiya iqtisodiyoti

Moviy rang iqtisodiyoti
Moviy iqtisodiyot, shuningdek, ko'k iqtisodiyot sifatida ham tanilgan, iqtisodiy atama bo'lib, dengiz muhitini ekspluatatsiya qilish, saqlash va qayta tiklashning tarmoqlararo kompleksini tavsiflaydi. Ushbu atama odatda xalqaro rivojlanish sohasida qirg'oq va dengiz resurslariga barqaror rivojlanish yondashuvini tavsiflashda qo'llaniladi. Moviy iqtisodiyot an'anaviy baliq ovlash va dengiz transportidan tortib qirg'oqbo'yi qayta tiklanadigan energiya manbalari, dengiz tubida tog'-kon qazib olish va biorazvedka kabi eng yangi sohalargacha bo'lgan keng doiradagi iqtisodiy tarmoqlarni o'z ichiga olishi mumkin.
Jahon banki ushbu atamani "okean ekotizimining sog'lig'ini saqlab qolgan holda iqtisodiy o'sish, turmush sharoitlarini yaxshilash va ish joylarini yaxshilash uchun okean resurslaridan barqaror foydalanish" deb ta'riflaydi.
14.§ Turizmning iqtisodiy o'sishga ta'siri
Rivojlangan,rivojlanayotgan va o'tish davri iqtisodiyoti davlatlarida turizmni rivojlantirish xususiyatlari
Rivojlangan, rivojlanayotgan va o'tish davri iqtisodiyoti davlatlarida turizmni rivojlantirishning bir nechta xususiyatlari mavjud. Quyidagi muhim xususiyatlarni ko'rib chiqamiz:
1. Sair va tarixiy joylarni qiziquvchanlikga aylantirish: Rivojlangan davlatlar tarixiy, madaniy va tabiiy ob'ektlar bilan boyitilgan bo'lishlari bilan mashhur bo'lishi mumkin.Turizm sohasida rivojlanishda, bu ob'ektlar uchun yaxshi tashrif buyuruvchilarni jalb qilishga qaratilgan harakatlar tufayli ulardan foydalanish imkoniyatlari yaratilishi keng imtiyozdir.
2. Infrastruktura va xizmatlarni takomillashtirish: Turizm sohasida rivojlanish uchun rivojlangan infrastrukturaga e'tibor berish muhimdir. Transport tarmoqlarining rivojlantirilishi, mehmonxona va restoranlarni rivojlantirish, turistik ob'ektlar va ko'ngilochar joylarga yaqinlik, oziq-ovqat mahsulotlari va xizmatlarining sifati va qulayliklari, tashrif buyuruvchilar uchun katta ahamiyatga ega bo'ladigan muhim aspektlardir.
3. Marketing va reklama faoliyatlarini rivojlantirish: Turizm sanoati keng ahamiyatga ega davlatlar o'rtasidagi raqobatga qarshi tashrif buyuruvchilarni jalb qilish uchun marketing va reklama faoliyatlariga katta e'tibor berishadi. Turistik ob'ektlar va xizmatlar haqida ma'lumotlar to'plamini isloh qilish, ularga xususiy branding berish, reklama, axborot xizmatlari va xodimlar bilan hamkorlik qilish muhimdir.
4. Tarixiy, madaniy va sport tadbirlarini tashkil etish: Davlatlar turizmni rivojlantirish uchun tarixiy, madaniy va sport tadbirlarini tashkil etishga e'tibor beradilar. Ko'p tashrif buyuruvchilar tarixiy va madaniy joylarni ko'rishni xohlaydilar. Bunday tadbirlar sayyohlar sonini oshiradi va mamlakatning turistik potensialini ko'rsatadi.
5. Tashrif buyuruvchilar uchun vizalarni osonlashtirish: Tashrif buyuruvchilarni jalb qilish uchun vizalar va migratsiya tartiblarini soddalashtirish rivojlangan davlatlar uchun muhimdir. Osonlik va tezlik bilan vizalarini olish imkonini berish, turistlarning davlatga kirish jarayonini soddalashtiradi va ularga qulaylik yaratadi.
6. Mahalliy tadbirlarga va jamiyatni jalb qilish: Turizm sohasida rivojlanishni davom ettirish uchun mahalliy tadbirlar va jamiyatning jalb qilinishi katta ahamiyatga ega. Mahalliy tadbirlar, mamlakatning kultur va traditsiyalarini namoyish etish, turistlarga hamkorlik qilish va ularga aloqador mahalliy xizmatlar taqdim etish imkonini yaratadi.
7. Ekologik turizmni rivojlantirish: Ekologik turizm tabiiy boyliklarga va ekologik muhitga e'tibor beradi. Davlatlar rivojlangan turizm sohasida ekologik turizmni rivojlantirishga e'tibor berishadi. Tabiat parklari, rezervlar va ekologik turistik ob'ektlarini rivojlantirish, ularda ekologik faolliklarni qo'llab-quvvatlash, ekoturizmni talab qiluvchilarni jalb qilishga qaratilgan harakatlar rivojlanishga yordam beradi.
Bu kabi xususiyatlar rivojlangan, rivojlanayotgan va o'tish davri iqtisodiyoti davlatlarida turizm sanoatini rivojlantirishda katta ahamiyatga ega bo'lib, ularga rivojlangan turizm sohasini samarali amalga oshirish imkonini beradi.