130. Moliyaviy bashoratlash deb nimaga aytiladi?

183. Budjet fondini shakllantirishda qanday ikki tushunchalar foydalaniladi?
Byudjet fondini shakllantirishda ikki xil tushunchadan foydalaniladi:
1) byudjetga.to‘lovlar (soliqlar, ajratmalar, bojlar va boshqalar);
2) davlat byudjetining darom adlari. Bu tushunchalar bir xil m a’noni anglatadi.
Chunki ularning ikkalasi ham davlat va m ablag‘ to ‘lovchiiar o ‘rtasida vujudga keladigan bir xildagi taqsim lash m unosabatlarini ifoda etadi. Bu yerda faqat m a’no jihatidan emas, balki m iqdoriy jih atd an ham bir xillikka erishilgan. Zero , ularning har ikkalasi ham milliy daromadning yagona qismiga tegishlidir. Biroq bu tushunchalam ing ikkiyoqlamalik xarakterga egaligini ham unutm aslik lozim.

184. Qanday budjet kategoriyalarini bilasiz?
Davlat byudjetiga to'lo v lar (soliqlar, ajratm alar, bojlar va boshqalar), eng aw alo, to'lovchilarning xarajatlaridan iborat bo‘iib, ularning daromadlaridan chegirilsada, bir vaqtning o ‘zida ular davlat byudjetida davlatning daromadlari sifatida gavdalanadi. Ana shundan taqsimlash m unosabatlariga kirishgan ishtirokchilar (tom onlar) o ‘rtasidagi manfaatlarda ba’zi bir farqli jihatlar vujudga keladi. Davlat byudjetning daromadlarini oshirishdan manfaatdor bo ‘lsa, bu narsa u yoki bu darajada to ‘lovchilarning (yuridik va jismoniy shaxsiarning) manfaatdorligini (qiziquvchanligini) pasavtiradi.

185. Davlat budjetining iqtisodiy mazmuni nimalardan iborat?
Shunday qilib, «byudjetga to ‘lovlar» va «davlat byudjetining daromadlari» tushunchalari yuqorida ko‘rsatilgan umumiylikka ega bo ‘lsalar-da, bir vaqtning o ‘zida, ular o ‘rtasida ob ’ektiv farqlar ham mavjud. Byudjetga to io v la r xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar yoki to ‘lovchiiar moliyasining tarkibiy elem entlaridan hisoblanadi va boshqa taqsimlash m unosabatlari bilan o ‘zaro organik bogiiqlikda ko'riladi; davlat byudjetida ular darom adlar shaklini oladi. va byudjetning sub’ektlar (xo'jaliklar) bilan byudjet munosabatlari keng sohalarining boshqa elem entlari bilan o ‘zaro bog‘iiqlikda tahlil qiiinadi. Bu holda, taqsim lanayotgan miiliy darom adning yagona qismi ikki xil iqtisodiy m azm un kasb etadi va moliya tizim ining turli bolinm alarida turlicha ko‘rinishga ega bo‘iadi.