14-mavzu. Mehnat bozori statistikasi mehnat bozori tushunchasi va statistikasining vazifalari

 
 
bunda: E

16

60

- 16 yoshdan 60 yoshgacha bo’lgan erkaklar soni; X 

16

55

- 16 

---

 
yoshdan 55 yoshgacha bo’lgan xotin-qizlar soni; Nog - mehnatga layoqatli yoshdagi 
I va II guruh nogironlari soni; Pi - imtiyozli shartlarda pensiya olayotgan mehnatga 
layoqatli yoshdagi pensionerlar soni. 
Mehnat bilan bandlar soni quyidagi formula bo’yicha hisoblab chiqiladi: 
B 

ITr 

ITnr 

MM 
, 
 
bunda: ITr - iqtisodiyotning rasmiy sektorida ishlovchilar soni; 
ITnr - iqtisodiyotning norasmiy sektorida ishlovchilar soni; 
MM - migrant mehnatchilar soni - chet ellarda ishlayotgan O’zbekiston Respublikasi 
rezidentlari, ularning mazkur mamlakatda ro’yxatga olingan yoki olinmaganligidan 
qat’i nazar. 
Ushbu bobdagi ko’rsatkichlarni hisoblashda davlat statistika hamda mehnat 
va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi va boshqa tegishli idoralar 
ma’lumotlaridan foydalaniladi. 
 
Rasmiy sektorda band bo’lganlar soni davlat statistika hisoboti ma’lumotlari 
bo’yicha aniqlanadi va hisoblab chiqiladi hamda quyidagilardan iborat bo’ladi: 
yollanib (mehnat shartnomasi bo’yicha), shu jumladan saylanadigan 
lavozimlarda ishlayotgan doimiy, vaqtinchalik va mavsumiy xodimlar; 
harbiy xizmatchilar, ichki ishlar organlari va boshqa tashkilotlar xodimlari; 
kooperativlar va shirkatlar a’zolari; 
xususiy korxonalar egalari (ish beruvchilar), shu jumladan fermerlar; 
yuridik shaxs bo’lmasdan tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanuvchi shaxs 
sifatida rasman ro’yxatga olingan fuqarolar; 
yuridik shaxs sifatida ro’yxatdan o’tkazilgan dehqon xo’jaliklari a’zolari 
hamda shaxsiy yordamchi xo’jaliklarda va dehqon xo’jaliklarida qoramol o’stirish 
bilan band bo’lgan shaxslar; 
nodavlat notijorat tashkilotlari xodimlari. 
Xalqaro mehnat tashkiloti me’yorlaridan kelib chiqib hamda Davlat statistika 
qo’mitasining hisobga olish va tasniflash amaliyotiga muvofiq iqtisodiyotning 
norasmiy sektorida band bo’lganlar soni tarkibiga ijtimoiy sug’urta va soliq 
organlarida hisobga turmagan quyidagi shaxslar kiradi: 
yuridik shaxs sifatida ro’yxatdan o’tkazilmagan dehqon xo’jaliklari a’zolari; 
uyda pulli xizmatlar ko’rsatish bilan band bo’lgan shaxslar (enagalar, uy 
xizmatchilari, uy oshpazlari, avtomobil haydovchilar, qorovullar va boshqalar); 
jismoniy shaxslarda haq olib ishlovchi shaxslar; 
oila boshliqlariga ularning tadbirkorlik faoliyatida yordam beruvchi oila 
a’zolari;tegishli ro’yxatdan o’tmay ishlovchi tadbirkorlar. 
Iqtisodiyotning norasmiy sektorida ish bilan band shaxslar soni mehnat 
organlari tomonidan bandlik masalalari bo’yicha har chorakda o’tkaziladigan 
tadqiqotlar asosida aniqlanadi. 
Iqtisodiyotning norasmiy sektorida ish bilan band aholi sonini aniqlash uchun 

---

bandlik masalalari bo’yicha tanlama kuzatish ma’lumotlari asosida: 
a) iqtisodiyotning norasmiy sektorida faoliyatning tegishli turlari bilan 
shug’ullanuvchi shaxslar sonining mehnatga layoqatli yoshdagi so’rab 
chiqilganlarning umumiy sonidagi salmog’i quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi: 
ChcSi 

SSi 

100 , 
SS 
 
bunda: ChcSi - iqtisodiyotning norasmiy sektorida faoliyatning aniq turi bilan 
shug’ullanuvchi so’rab chiqilganlar salmog’i; SSi - iqtisodiyotning norasmiy 
sektorida faoliyatning aniq turi bilan shug’ullanuvchi so’rab chiqilganlar soni; SS 
- mehnatga layoqatli yoshdagi so’ralganlar soni, jami; 
b) olingan salmoq ko’rsatkichi bo’yicha iqtisodiyotning norasmiy sektorida 
faoliyatning aniq turi bilan shug’ullanuvchi aholi sonining hisobi quyidagi formula 
bo’yicha aniqlanadi: 
ITNPi 

MLA

CchCi