15 guruhning asosiy guruhcha elementlari Reja: 15 guruhning asosiy guruhcha elementlari Azot. Tabiatda azot

Azot (V)- oksid-N₂O₅ (diazot pentaoksid) –rangsiz portlovchi kristall modda. U nitrat kislotasini P₂O₅ yordamida suvsizlantirib olinadi:


N₂O₅ – tipik kislotali oksid suv bilan kuchli reaksiyaga kirishadi va nitrat kislotasini hosil qiladi.

Azot (+5) oksidi faqat gaz holatida molekulyar strukturaga ega. Qattiq holatda va ionlaridan hosil bo’lgan strukturaga ega. N₂O₅ kristallari oson sublimisiyalanadi, buning ustiga molekulalar bog’lanadi. Shunday qilib azot (+5) oksidi sublimasiyalanganda va ionlari N₂O₅ molekulasiga birlashadilar. U esa uy temperaturasida parchalanadi va qizdirilganda portlaydi:

Azot (+5) oksidi kuchli oksidlovchi, ko’pchilik reaksiyalar uning ishtirokida kuchli boradi.
Nitrat kislota, uning xossalari va tuzlari. Ozbekistonda azotli o’g’itlar ishlab chiqarishning rivojlanishi
Reja:
1.Nitrat kislota va uning tuzlari
2.Azotning tabiiy aylanishi
3.Ozbekistonda azotli o’g’itlar ishlab chiqarishning rivojlanishi
Nitrat kislota HNO₃ rangsiz suyuqlik, uzoq turganda sarg`ayib qoladi, 84<sup>0</sup> C da qaynaydi. Nitrat kislota qaynaganda qisman parchalanadi:
4HNO<sub>3</sub> = 2H<sub>2</sub>O + 4NO<sub>2</sub> + O<sub>2</sub>
Bunday reaksiya 100% li (ya’ni suvsiz) nitrat kislotaga oddiy temperaturada yorug`lik ta’sir etishidan ham sodir bo`ladi. Hosil bo`lgan NO₂ nitrat kislotada erib unga sariq yoki qizil (NO₂ ning konsentrasiyasiga qarab) tus beradi.
Nitrat kislota suv bilan har qanday nisbatda aralashadi.Suvli eritmada deyarli to’liq ionlariga o’tadi. Laboratoriyada ishlatiladigan nitrat kislota ko`pincha uning 65% li eritmasi bo`lib, solishtirma og`irligi 1,4 g/sm³ ga teng.