15-ma’ruza: Majburiyatlar tushunchasi va ularni baholash. Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga toʻlanadigan schyotlar. Reja

Yillik moliyaviy hisobotga tushuntirish
Yillik moliyaviy hisobotga tushuntirish xati ilova qilinadi. Unda korxona faoliyatining yakuniy natijalariga ta’sir ko‘rsatgan asosiy omillar ko‘rsatilishi lozim. Tushuntirish xatida, shuningdek, korxonada qabul qilingan hisob siyosatining asosiy tomonlari qayd etib o‘tiladi. Tushuntirish xatini tayyorlashga nisbatan talablar 1-son BHMSda belgilangan.

Agar yil boshiga bo‘lgan balans o‘zgargan bo‘lsa, tushuntirish xatida bunday o‘zgarishlarning sababini tushuntirib berish kerak. Misol uchun, balansdagi o‘zgarishlar asosiy fondlarni qayta baholash natijasi bo‘lishi mumkin: agar qayta baholash joriy yilning 1 yanvar kuni holatiga o‘tkazilgan bo‘lsa, uning natijalari moliyaviy hisobotda shu yilning boshiga aks ettiriladi. Bunda asosiy fondlar bo‘yicha o‘tgan yil oxiri va joriy yil boshidagi ko‘rsatkichlar bir-biriga to‘g‘ri kelmaydi. Ana shu nomuvofiqlik qayta baholash natijasi ekanligi tushuntirish xatida tushuntirib berilishi lozim.

Tushuntirish xatida hisoblab yozilgan dividendlar yoki rezerv kapitaliga ajratmalar summalari ham ko‘rsatiladi. Bu ma’lumotlar moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilarga korxona foydasining qiymatini balans ma’lumotlari va moliyaviy hisobot to‘g‘risidagi hisobot ma’lumotlari bo‘yicha qiyoslash imkoniyatini beradi. Ustav kapitali hisobot davrida ko‘paygan yoki kamaygan bo‘lsa, tushuntirish xatida bu nimaning hisobiga sodir bo‘lganligini aks ettirish lozim.

1-топшириқ ТМЗларни УЗЛУКСИЗ ҲИСОБГА ОЛИШ ТИЗИМИ
2015 йил 1 январда "Орол" Компанияси қуйидаги қолдиқларга эга эди:

«Пул маблағлари» ҳисобварағидаги қолдиқ -	500
«Товарлар» ҳисобварагидаги қолдиқ	800
шу жумладан: A товарлардан 10та  20 = 200
Б товарлардан 3та  100 = 300
В товарлардан 6та  50 = 300
Оддий акциялар счѐтининг қолдиғи	1 300

0. 2015 йилнинг 15 январида А товарнинг 10таси 20 сўмдан сотиб олинган Д-т

   
   

К-т

0. 2015 йилнинг 18 мартида Б товарнинг 1таси 100 сўмга сотиб олинган Д-т

   
   

К-т

0. 2015 йилнинг 20 майида В товарнинг 6таси 50 сўмдан кредитга сотиб олинган Д-т

   
   

К-т

0. 2015 йилнинг 25 июнида А товарнинг 5таси 45 сўмдан кредитга сотилган

   
   

1. Д-т
   

К-т
б) Д-т
К-т

1. 2015 йилнинг 27 августда Б товарнинг 3таси 225 сўмдан нақд пулга сотилган

   
   

1. Д-т
   

К-т
б) Д-т
К-т

23. 2015 йилнинг 29 декабрда В товарнинг 8таси 125 сўмдан кредитга сотилган.

    
    

0. Д-т
   

К-т
б) Д-т
К-т

1. 2015 йилнинг 31 декабрда вақтинча счѐтларни ѐпиш ва 2015 йил хўжалик фаолиятининг якуний молиявий натижалари аниқланди.

   
   

0. даромадлар счѐтларининг ѐпилиши

   
   

Д-т
К-т

б) харажатлар счѐтларининг ѐпилиши

Д-т
Kт

в) якуний молиявий натижани аниқлаш

Д-т
К-т

63