15-мавзу. Геоэкология ва амалиёт

Табиий-техник геотизим (ТТГ) - интеграл геотизимни варианти (тўри) бўлиб, унда биринчи ўринда табиат билан техника ўртасида ўзаро таъсир юз беради. ТТГ ёки геотехтизимлар – жиҳозлар ва мехнат воситаларини комбинациясидан иборат бўлиб, улар ягона технологик цикл билан боғлиқ ва маълум ижтимоий-иқтисодий функцияни бажаради. Технология, техника ва геотехтизим ўзига хос механизм бўлиб, инсонга бир томондан табиий муҳитга мослашишга, бошқа томондан эса табиатни ўзини талабларини қондиришга хизмат қилади. Геотехтизимда техник тузилиш тўғридан-тўғри асосий элемент бўлиш билан бирга у ёки бу техник воситалардан фойдаланиш шароитлари билан ҳам аниқланади.

Геоэкологик ёндашув хар бир объектни табиий-техник геотизим сифатида лойиҳалайди. Шуни тушуниш керакки, биз янги объектни яратиш билан табиатни ўзгартирамиз. Лойиҳачи янги технологик жараённи яратиш билан муҳитни ҳам ўзгартиради, янги муҳитни лойиҳалайди. Муҳитни лойиҳалаш, янги муҳит яратиш деганда тизимни лойиҳалаш, конструкция яратиш, технология вужудга келтириш билан улар табиатидаги ўзаро алоқаларга тушиши керак.

Геоэкологик ёндашув хар бир объектни табиий-техник геотизим сифатида лойиҳалайди. Шуни тушуниш керакки, биз янги объектни яратиш билан табиатни ўзгартирамиз. Лойиҳачи янги технологик жараённи яратиш билан муҳитни ҳам ўзгартиради, янги муҳитни лойиҳалайди. Муҳитни лойиҳалаш, янги муҳит яратиш деганда тизимни лойиҳалаш, конструкция яратиш, технология вужудга келтириш билан улар табиатидаги ўзаро алоқаларга тушиши керак.

Лойиҳалашнинг геоэкологик асослари.

Лойхалашнинг геоэкологик асоси геоэкологик билим ва ҳудудий лойҳалашнинг хусусиятларини жамламасидан иборат бўлиб, уни лойиҳалашнинг геоэкологик тамойили деб аталади.Лойиҳачи учун табиатни оқилона муҳофаза қилиш лойиҳасини ишлаб чиқишда қандайдир «геоэкологик минимум»ни билиш талаб этилади.

Геоэкологик минимум.

1)Жамият ҳаётида табиат ва ландшафтларни роли тўғрисида умумий тушунчалар, ландшафтларни социал-иқтисодий функциялари тўғрисида тасаввурга эга бўлиш;