15-mavzu. Uskunaviy dasturlash texnologiyalari. Uskunaviy dasturiy ta'minot

Aloqa muharriri - qayta ishlovchi tizim dasturi, obyekt modularini taxrir etuvchi va birlashtiruvchi, translyatorni ish natijasida olingan, yagona yuklovchini o‘z ichiga olgan bajarishga tayyor dasturiy modullar. Yuklovchi modul asosiy xotiraga operatsion tizim tomonidan joylashtirilgan va amalga oshirilgan bo‘lishi mumkin. Yuklovchi modul bir yoki bir qancha ko‘chiriluvchi dastur qismlaridan iborat dasturiy bo‘limlarga ajratilishi mumkin. Har bir obyekt moduli kirish oqimi aloqa muharriridan boshqa modullardagi dasturiy bo‘limlarida havolasiga ega bo‘lishi mumkin. Bunday murojaatlar tashqi deb aytiladi. Ko‘rsatilayotgan tashqi havola belgisi tashqi nom deb ataladi. Aloqa muharriri tomonidan o‘rnatilgan tashqi havola va tashqi nom o‘rtasidagi moslik ruxsat beruvchi havola deb ataladi.
Yuklovchi - qayta ishlovchi tizim dasturi, aloqa muharririning asosiy funksiyalarini birlashtiruvchi va bir nuqtadagi vazifani tanlovchi dastur. Yuklovchi uning kiruvchi ma’lumotlar to‘plamidagi obyekt va yuklovchi adres konstantalarini joylashtiradi va bunda ularni haqiqiy manzilini hisobga oladi va boshqaruvni yaratilgan dasturni kirish nuqtasiga uzatadi.
Sozlovchi - dasturning bajarilish jarayonini boshqarish imkonini beradi. Dasturdagi xatoliklarni topish va tuzatish uchun eng ma’qul asbob hisoblanadi. Sozlovchining bazali funksiya to‘plamiga quyidagilar kiradi: dasturning qadamma qadam bajarilishi, oldindan ma’lum nuqtalarda to‘xtatish, dastur bajarilishining ba’zi joylarida shartlarni bajarishiga qarab to‘xtash imkoniyati, o‘zgaruvchi mohiyatini o‘zgartirish va tasvirlash.
Assambler tili - mashinasozlikka yo‘naltirilgan tillar sinfiga kiradi. Mashinasozlikka yo‘naltirilgan tillar deb kompyuter arxitekturasi tuzulishini ifodalovchi, tegishli ravishda, assemblerdagi dastur abstraksiyalari darajalari kompyuter arxitekturasiga mos keladi. Mashinasozlikka yo‘naltirilgan tilining har bir buyrug‘i kompyuter buyrug‘iga mos:

• 
  ma’lumotlar turlari;
  
• 
  dasturda ma’lumotlarni manzilash usullari bilan;
  
• 
  kompyuterda bajariladigan operatsiyalarning ko‘pligi bilan;
  
• 
  kompyuter ishini boshqarish usullari.